Στο Κυπαρίσσι Βασιλικών, έξω από τη Θεσσαλονίκη και στον δρόμο προς Πολύγυρο Χαλκιδικής, αποκαλύφθηκε ένας από τους μεγαλύτερους προϊστορικούς οικισμούς της χώρας.

Ο νεολιθικός οικισμός στο Κυπαρίσσι εκτείνεται σε 180 στρέμματα, με βάθος επιχώσεων έως και τα 5,5 μέτρα, με μοναδικά ευρήματα και συνεχείς φάσεις κατοίκησης από τα μέσα της 6ης χιλιετίας π.Χ. (5500 π.Χ.) έως και την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (3000 π.Χ.).

Τα νέα δεδομένα που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη από τον οικισμό αυτόν αποτελούν ένα από τα πιο ενδιαφέροντα θέματα της 28ης Επιστημονικής Συνάντησης για το Αρχαιολογικό Εργο στη Μακεδονία και τη Θράκη, που διοργανώνεται 5-7 Μαρτίου στη Θεσσαλονίκη.

Ενδεικτικό της σημασίας της αρχαιολογικής έρευνας στο Κυπαρίσσι είναι το γεγονός ότι η ανασκαφή αυτή «κοσμεί» την αφίσα της Επιστημονικής Συνάντησης, μαζί της και ένα μεγάλο, κλειστό αγγείο που βρέθηκε σε λάκκο απορριμμάτων και χρονολογείται στο 5000 π.Χ.

«Είναι ένας οικισμός που φέρνει πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία και παρόμοιος δεν υπάρχει στον ελλαδικό χώρο», λέει στο «Εθνος» η αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Περιφέρειας Θεσσαλονίκης, Μαρία Παππά, η οποία θα κάνει τη σχετική ανακοίνωση και εξηγεί:

«Μας εντυπωσιάζει η δομή του με τις μεγάλες διαστάσεις, επίσης, το ότι έχει διαδοχικές φάσεις κατοίκησης, οι πλίνθινοι τοίχοι στα κτίσματα, ενώ δεν είναι ιδιαίτερα συνηθισμένη η διαδοχή κλειστών και ανοιχτών χώρων, στους τελευταίους μάλιστα βρέθηκαν εστίες και φούρνοι».

Ιδανικές συνθήκες για τον προϊστορικό άνθρωπο

Η ανασκαφή είναι σωστική και πραγματοποιείται με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ, καθώς είναι ενταγμένη στο έργο διαπλάτυνσης του δρόμου Θεσσαλονίκης - Πολυγύρου.

Οι αρχαιολόγοι, μάλιστα, έχουν αποκαλύψει πλήθος ευρημάτων, όπως λίθινα και οστέινα εργαλεία, αγγεία, αντικείμενα μικροτεχνίας, ειδώλια, λίθινα κοσμήματα.

Οπως αναφέρει η κ. Παππά, η κοιλάδα του Ανθεμούντα, στα νοτιοανατολικά της Θεσσαλονίκης, κατοικείται κατά την προϊστορική περίοδο με μικρής έκτασης οικισμούς και αυτός του Κυπαρισσίου ξεχωρίζει για το μέγεθός του. Με το πέρασμα των χρόνων και τη συνεχή κατοίκησή τους οι οικισμοί αυτοί σχημάτιζαν τούμπες, δηλαδή, μικρούς γηλόφους που δεσπόζουν στο σύγχρονο τοπίο.

«Η κοιλάδα του Ανθεμούντα είχε τις ιδανικές συνθήκες για τον προϊστορικό άνθρωπο. Είχε άφθονες πηγές και νερό, μεγάλες εκτάσεις για καλλιέργειες και ακόμη μεγαλύτερες για βοσκοτόπια, ενώ πρόσφερε και την πρώτη ύλη για την κατασκευή λίθινων εργαλείων», σημειώνει η αρχαιολόγος.

Αρχαιολογική Συνάντηση

Οι ανασκαφικές έρευνες στην κοιλάδα του Ανθεμούντα έχουν ξεκινήσει εδώ και δεκαετίες και το ενδιαφέρον των αρχαιολόγων εστιάζεται στον νεολιθικό οικισμό της Θέρμης και στην ευρύτερη περιοχή των Βασιλικών.

Τα αρχαιότερα κατάλοιπα του νεολιθικού οικισμού της Θέρμης χρονολογούνται στη Μέση Νεολιθική περίοδο (μέσα 6ης χιλιετίας), η κύρια φάση υπολογίζεται κατά το πρώτο τμήμα της Νεότερης Νεολιθικής περιόδου, ενώ υπάρχουν σποραδικά κατάλοιπα χρήσης του χώρου κατά το πρώτο μισό της 5ης χιλιετίας και ακολουθεί κάποιο κενό έως τη μεταφορά της κατοίκησης στην παρακείμενη τούμπα της Εποχής του Χαλκού κατά την 3η χιλιετία.

Οι ανασκαφές στην κοιλάδα του Ανθεμούντα θα απασχολήσουν την 28η Επιστημονική Αρχαιολογική Συνάντηση της Θεσσαλονίκης με τρεις χωριστές ανακοινώσεις που θα αποκαλύψουν τα νέα στοιχεία της έρευνας.

Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, στην περιοχή αναδύεται η εικόνα της νεολιθικής κοινωνίας, που χαρακτηρίζεται όχι μόνο από ποικιλομορφία, αλλά και σύνθετες κοινωνικές δομές και καταδεικνύει μια συνοχή που δεν ήταν ίσως αναμενόμενη σε αυτόν τον βαθμό.

ΠΗΓΗ: ΕΘΝΟΣ