Η Πρωτοχρονιά φέρνει 7 ανατροπές στο ασφαλιστικό

Ποδαρικό με μειώσεις στις συντάξεις, αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, αλλά και περικοπές στα εφάπαξ, που μπορεί να αγγίξουν και το 70%, κάνει το νέο έτος, εκτός των άλλων αρνητικών εξελίξεων για ασφαλισμένους και συνταξιούχους.

Το 2014 φέρνει μια σειρά από δυσμενείς και ήδη νομοθετικά κατοχυρωμένες αλλαγές. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων, θα θιγούν περίπου 600.000 ασφαλισμένοι από την υλοποίηση ψηφισμένων νόμων, όπως ο 3029/2002 (νόμος Ρέππα), ο 3863/2010 και ο 3865/2010 (νόμοι Λοβέρδου), ο 3996/2011 (νόμος Κουτρουμάνη) και βέβαια ο 4093/2012 (νόμος Βρούτση).

Από τις νομοθετικές παρεμβάσεις θίγονται κυρίως οι γυναίκες που έχουν ασφαλιστεί στο ΙΚΑ, αλλά και όσοι μπορούν να βγουν στη σύνταξη με τις διατάξεις των Βαρέων και Ανθυγιεινών Ενσήμων, ενώ μειώνονται σε πολλές περιπτώσεις οι συντάξιμες αποδοχές όσων συνταξιοδοτηθούν εντός του 2014. Στον κύκλο των… χαμένων ασφαλισμένων συγκαταλέγονται και οι ένστολοι, που ο χρόνος υπηρεσίας τους για κατοχυρώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα, αυξάνεται κατά 6 έτη!

Βέβαια, υπάρχουν -αν και ελάχιστες- θετικές διατάξεις, όπως η αύξηση του αριθμού των πλασματικών ετών ασφάλισης που μπορεί κάποιος να εξαγοράσει για να εξέλθει νωρίτερα του εργασιακού βίου.

Οι βασικότερες ανατροπές που φέρνει το 2014 έχουν ως εξής: 

• Αύξηση ορίου ηλικίας για μειωμένη σύνταξη γήρατος (από 60 σε 60,5) σε γυναίκες ασφαλισμένες του ΙΚΑ, που συμπληρώνουν 12.000 ημέρες ασφάλισης.

• Αύξηση ορίου ηλικίας (από 60 και 9 μήνες σε 61 και 6 μήνες για πλήρη και από 58 και 9 μήνες σε 59 και 6 μήνες) σε ασφαλισμένους και ασφαλισμένες ΙΚΑ, που συγκεντρώνουν 10.500 ημέρες ασφάλισης εκ των οποίων 7.500 ημέρες στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα.

• Σε 6 έτη ανέρχονται (σε σχέση με το 2010) τα έτη περισσότερης υπηρεσίας για τους ένστολους. Με βάση τις διατάξεις του Ν.3865/2010, για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικά δικαιώματα (24,5 έτη συντάξιμης υπηρεσίας) έως τις 31-12-2014, αυξάνεται σταδιακά από την 1-1-2011 η υποχρέωση συντάξιμης υπηρεσίας, δηλαδή τα έτη της συνολικής συντάξιμης υπηρεσίας που απαιτούνται για την υποβολή αίτησης για σύνταξη. Όσοι ένστολοι, λοιπόν, συμπληρώνουν τα 24,5 έτη συντάξιμης υπηρεσίας το 2014, μπορούν να υποβάλουν την αίτηση συνταξιοδότησης όταν συμπληρώσουν τα 30,5 έτη συντάξιμης υπηρεσίας.

• Μείωση από 74% σε 73% (με βάση το νόμο Ρέππα) του συντελεστή αναπλήρωσης σε Δημόσιο και Ειδικά Ταμεία για το τμήμα σύνταξης που αντιστοιχεί σε χρόνο ασφάλισης μετά την 1-1-2008.

• Μείωση στο 2% του ποσοστού αναπλήρωσης για τον συντάξιμο χρόνο των ετών 2013 και 2014. Με την αλλαγή αυτή επηρεάζονται όσοι είναι ασφαλισμένοι στο Δημόσιο, τον ΟΑΕΕ και τα λεγόμενα ευγενή Ταμεία, διότι αποχωρούν το 2014 αφού τα δύο τελευταία έτη συνταξιοδότησης θα υπολογιστούν με μικρότερο συντελεστή.

• Τίθεται σε ισχύ ο αναλογικός συντελεστής, που έχει τεθεί από το 2011 και μετά και αφορά τις κύριες συντάξεις. Ουσιαστικά πρόκειται για τη μεγάλη ανατροπή που θα επέλθει στις συντάξεις το 2015 και έχει ψηφιστεί ήδη από το 2010 (με τον νόμο 3863). Όσοι, λοιπόν, αποχωρήσουν από το 2015 και μετά, για το τμήμα σύνταξης που αντιστοιχεί στα έτη της ασφάλισής τους μετά το 2011 και έως το 2015, θα λάβουν αναλογικό ποσό, το οποίο κυμαίνεται μεταξύ του 0,8% και 1,5% (ανάλογα με το εισόδημα).

• Μειώνεται η βασική σύνταξη του ΟΓΑ. Όσοι συνταξιοδοτηθούν το 2014 από τον ΟΓΑ θα πάρουν ως βασική σύνταξη 172 ευρώ, καθώς με το νόμο του 1998 (σύσταση κλάδου κύριας ασφάλισης στον ΟΓΑ) προβλέπεται ότι από το 2003 και κάθε χρόνο η βασική σύνταξη θα μειώνεται κατά 4% έως ότου να καταργηθεί (2026). Το 2014 η μείωση είναι 48% και η βασική των 360 πέφτει στα 172 ευρώ.

Έμμεσες μειώσεις συντάξεων

Πέρα, όμως, από την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, το νέο έτος θα φέρει και μειώσεις σε συντάξεις κύριες και επικουρικές, εφάπαξ αλλά και περικοπή του ΕΚΑΣ για όσους δεν έχουν συμπληρώσει τα 65 έτη.

Από το 2014 τίθεται σε εφαρμογή νέος τρόπος υπολογισμού του εφάπαξ βοηθήματος με χρησιμοποίηση νέας τεχνικής βάσης (ρήτρα μηδενικού ελλείμματος). Συζητείται η εφαρμογή διπλού συστήματος υπολογισμού του εφάπαξ για μεταβατική περίοδο (ένα τμήμα ποσού για την ασφάλιση με τα ήδη ισχύοντα + ένα τμήμα με το νέο τρόπο υπολογισμού για τον χρόνο ασφάλισης από 1/1/2014 και μετά).

Παράλληλα, δημιουργούνται στην επικουρική ασφάλιση ατομικοί λογαριασμοί ασφαλισμένων με νοητή κεφαλαιοποίηση που θα αποτελεί τη βάση χορήγησης της επικουρικής σύνταξης ανάλογα με τις εισφορές που έχουν καταβληθεί.

Ακόμη, παύει να ισχύει το δικαίωμα εξαγοράς πλασματικού χρόνου για συνταξιοδότηση με τις προϋποθέσεις του 2010, ενώ αυξάνονται από 6 σε 7 πλασματικά έτη που μπορεί να αναγνωρίσει κάποιος ασφαλισμένος στους φορείς κοινωνικής ασφάλισης. Αφορά όσους θεμελιώνουν δικαίωμα με τις προϋποθέσεις μετά το 2013. Αν μπορεί να θεμελιώσει τις προϋποθέσεις του 2011 ή του 2012, θα μπορεί να αναγνωρίσει 4 ή 5 χρόνια, αντίστοιχα.

Εντός του 2014 θα πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή η μείωση των εργοδοτικών εισφορών κατά 1,3 ποσοστιαία μονάδα στο ΙΚΑ, με προϋποθέσεις που θα καθοριστούν νομοθετικά στο πλαίσιο της σταδιακής, εντός 3 ετών (2014, 2015 και 2016), μείωσης κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες των εισφορών του IKA.

Έρχεται μείωση και των ασφαλιστικών εισφορών που καταβάλλουν ΔΕΚΟ και τράπεζες για όλο το προσωπικό που απασχολούν προς τα επίπεδα του ΙΚΑ. Σήμερα, οι ασφαλιστικές εισφορές εργοδότη σε ΔΕΚΟ και κυρίως στις τράπεζες φτάνουν στο 26%, όταν στο ΙΚΑ η εργοδοτική εισφορά είναι 13,3%.
Ακόμη, θα ξεκινήσει η καταβολή του επιδόματος των 200 ευρώ στους μακροχρόνια ανέργους, άνω των 12 μηνών και σε ηλικίες από 20 - 66 ετών, ενώ θα τεθεί σε πιλοτική εφαρμογή το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα που θα αφορά περίπου 10.000 δικαιούχους και θα εφαρμοστεί σε δύο περιοχές της χώρας.

Αλλαγές έρχονται και στα επιδόματα ανεργίας, αφού από το 2014 θα παίρνουν επίδομα όσοι είχαν επιδοτηθεί μέχρι 400 ημέρες συνολικά στην τελευταία 4ετία, ενώ μειώνεται από τα 450 στα 400 ο αριθμός των ενσήμων που θα πρέπει να έχει ο εποχικά απασχολούμενος στην τετραετία, ώστε να δικαιούται να λάβει εποχικό επίδομα από τον ΟΑΕΔ.

Χωρίς όριο ηλικίας θα γίνεται η καταβολή του ΕΚΑΣ για όσους έχουν ποσοστό αναπηρίας πάνω από το 80%. Η απόφαση ελήφθη σε σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό και την ανακοίνωσε ο αρμόδιος υπουργός Γ. Βρούτσης.

Με τα νέα δεδομένα όπως, είπε o υπουργός αίρεται μια αδικία για τα άτομα με ειδικές ανάγκες τα οποία δεν μπορούσαν να εισπράξουν το επίδομα όταν ήταν κάτω των 65 ετών. 

ΠΑΣΟΚ: Θετικό βήμα αλλά όχι αρκετό

Πρέπει το ζήτημα του ΕΚΑΣ να αντιμετωπισθεί πλήρως - ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας και ποσοστού αναπηρίας αφού το ΕΚΑΣ δίνεται αναλογικά - το ταχύτερο δυνατό καθώς η σχετική δημοσιονομική επιβάρυνση είναι περιορισμένη και μπορεί πλέον να καλυφθεί, σημειώνει σε ανακοίνωσή του το ΠΑΣΟΚ, προαναγγέλλοντας συγκεκριμένη πρωτοβουλία.