Αρχίζει η κόντρα για την αγορά οδοφωτισμού και εξοικονόμησης ενέργειας

Ενας γνωστός επιχειρηματίας με πολυσχιδείς δραστηριότητες, ένας πρώην δήμαρχος που «ταλαιπωρήθηκε» από την ελληνική Δικαιοσύνη και μια ελληνική εταιρεία που δηλώνει πως λειτουργεί κυρίως μέσω ΗΠΑ αλλά στην πραγματικότητα έχει γραφεία στα... Βόρεια Προάστια, είναι μόνο τρεις από τους «παίκτες» που θέλουν να κατακτήσουν την πολλά υποσχόμενη αγορά εξοικονόμησης ενέργειας και οδοφωτισμού.

Αν προστεθεί η εταιρεία ενός δραστήριου επιχειρηματία αραβικής καταγωγής, αλλά και μια επιχείρηση που τα θαλάσσωσε στην αγορά φωτοβολταϊκών, τότε συμπληρώνεται μια «πεντάδα» που βρίσκεται πίσω από τους σχεδιασμούς αρκετών δημοτικών αρχών της χώρας για την αναβάθμιση του οδοφωτισμού, από σχέδια εξοικονόμησης ενέργειας σε κτίρια και άλλες υποδομές κλπ.

Η απουσία ενιαίου πλαισίου προώθησης των διαγωνισμών επιτρέπει να ανθίσουν πολλά… λουλούδια σε μια αγορά που μπορεί να φτάσει τα εκατοντάδες εκατομμύρια.

Γι’ αυτό και προσπαθούν να εισέλθουν και ηχηρά ονόματα του ελληνικού επιχειρείν, ενίοτε σε συνεργασία με ορισμένους από τους προαναφερθέντες. Το ισχυρό ενδιαφέρον συνδέεται με το γεγονός πως η εξοικονόμηση ενέργειας δεν είναι μόνο απαίτηση των κοινοτικών οδηγιών (με συγκεκριμένους ποσοτικούς στόχους ετησίως), αλλά και γιατί θεωρείται ένας τομέας που «βλέπει ζεστά» η κυβέρνηση. Παράλληλα ασκούνται πιέσεις και από τις υπηρεσίες της Κομισιόν καθώς η χώρα μας βρίσκεται μεταξύ των ουραγών της Ευρώπης στον συγκεκριμένο τομέα.

Εξαιτίας των σημαντικών προοπτικών ανάπτυξης, οι μάχες στους πρώτους διαγωνισμούς είναι ομηρικές όπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς. Ενας από τους σημαντικότερους διαγωνισμούς αφορά στην αναβάθμιση του οδοφωτισμού και τη συντήρησή του για δέκα χρόνια, με προϋπολογισμό 9,3 εκατ. ευρώ. Ο ανταγωνισμός είναι έντονος καθώς το μοντέλο προώθησης των διαγωνισμών λύνει τα χέρια των δημοτικών αρχόντων σε επίπεδο χρηματοδότησης: Στις πρώτες προκηρύξεις που έχουν γίνει αναφέρεται πως οι ανάδοχοι θα πληρώνονται μέσω των δημοτικών τελών που καταβάλλουν οι πολίτες, με δέσμευση των σχετικών τραπεζικών λογαριασμών. 

Ο διαγωνισμός του δήμου Καλαμάτας αφορά στην αντικατάσταση περίπου 14.500 λαμπτήρων και τη συντήρηση του δικτύου οδοφωτισμού για δέκα χρόνια, με δυνατότητα παράτασης για άλλα πέντε χρόνια. Οι υποψήφιοι καλούνται να αποδείξουν πως οι λαμπτήρες και το σύστημα που προσφέρουν εξασφαλίζει εξοικονόμηση ενέργειας τουλάχιστον κατά 55% και διάρκεια ζωής 20 χρόνια. Σύμφωνα με την προκήρυξη, «ο ανάδοχος θα αμείβεται από μέρος της προκύπτουσας μείωσης του κόστους λειτουργίας του συστήματος» οδοφωτισμού (…) «μέσω της αντίστοιχης παρακράτησης των ανταποδοτικών τελών δημοτικού φωτισμού, που εισπράττονται δια μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ».

Πριν ακόμα ξεκινήσει, πάντως, ο συγκεκριμένος διαγωνισμός, τον Φεβρουάριο, υπήρξε κόντρα ανάμεσα στον δήμο Καλαμάτας (και τον τεχνικό του σύμβουλο Παναγιώτη Τζανίκο, πρώην δήμαρχο Αμαρουσίου) με τη γνωστή εταιρεία ηλεκτρολογικού υλικού Καυκάς ΑΕ, η οποία ζητούσε να απαλειφθούν όροι της διακήρυξης. Ο κ. Τζανίκος, ο οποίος είναι αρκετά δραστήριος σε σειρά αντίστοιχων έργων ανά την Ελλάδα, επέμεινε τότε πως οι συγκεκριμένοι όροι της διακήρυξης μπήκαν για την ενίσχυση του ανταγωνισμού.

Λίγες εβδομάδες νωρίτερα είχε προκηρυχθεί αντίστοιχος διαγωνισμός από τον δήμο Μεγαλόπολης αλλά για 12ετή σύμβαση. Με βάση τη σχετική προκήρυξη, ο ενδεικτικός προϋπολογισμός προσδιορίζεται σε 2,7 εκατ. ευρώ. Και στη συγκεκριμένη προκήρυξη αναφέρεται πως οι περιοδικές πληρωμές του αναδόχου θα πραγματοποιούνται «από τον λογαριασμό escrow που θα τηρείται για το συγκεκριμένο έργο και στον οποίο θα κατατίθεται μέρος των τελών φωτισμού του Δήμου και ο οποίος θα δημιουργηθεί σύμφωνα με το σχέδιο σύμβασης του Παραρτήματος X, το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παρούσας».

Η εξοικονόμηση ενέργειας περιλαμβάνεται στους επτά κλάδους για τους οποίους η κυβέρνηση προωθεί αναλυτικό αναπτυξιακό σχέδιο καθώς θεωρούνται τομείς με σοβαρές προοπτικές μαζί με τον πρωτογενή τομέα, τη μεταποίηση, τις κατασκευές και διαχείριση ακίνητης περιουσίας, τον τουρισμό, τη ναυτιλία, μεταφορές και εφοδιαστική αλυσίδα και την πληροφορική/τηλεπικοινωνίες.

Προ μηνών το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προχώρησε και στην προώθηση του νόμου που ενσωματώνει την κοινοτική οδηγία για την εξοικονόμηση ενέργειας. Για το δημόσιο προβλέπει πως πρέπει να ανακαινίζεται κάθε χρόνο το 3% του συνολικού εμβαδού των κρατικών κτιρίων (επιφάνειας άνω των 500 τετραγωνικών μέτρων). Συστήνεται, επίσης, Ειδικό Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης, το οποίο θα χρηματοδοτεί τέτοια έργα με πόρους από το Πράσινο Ταμείο και άλλες πηγές. Με την οδηγία επιβάλλεται και η εγκατάσταση έξυπνων μετρητών ή η παροχή αναλυτικών στοιχείων κατανάλωσης για τους πελάτες των εταιρειών ενέργειας.

Σύμφωνα με στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Περιουσίας του υπουργείου Οικονομικών, το δημόσιο κατέχει σήμερα περί τις 87.000 ακίνητα, οι 15.000 από τα οποία είναι κτίρια. Ομως είναι άγνωστος ο αριθμός των μεγάλων κτιρίων (άνω των 500 τ.μ.) που ελέγχει ή μισθώνει το δημόσιο και εντάσσονται στην κοινοτική οδηγία εξοικονόμησης ενέργειας.

Αγνωστη για τις κρατικές υπηρεσίες παραμένει και η ποιότητα των συγκεκριμένων κτιρίων, δηλαδή ποια από αυτά χρειάζονται άμεσα παρεμβάσεις, σε ποια υπάρχουν στοιχειώδεις υποδομές για περιορισμό της κατανάλωσης ενέργειας κ.λπ.