Τις πρώτες πτυχές του σχεδίου για το νέο μοντέλο ανάπτυξης των λιγνιτικών περιοχών της Κοζάνης, της Φλώρινας και της Μεγαλόπολης ξεδίπλωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας από την Πτολεμαΐδα, αποσκοπώντας αφενός στην οικονομική ανακούφιση των κατοίκων και εργαζομένων μετά το κλείσιμο των εργοστασίων της ΔΕΗ και αφετέρου, στην επανεκκίνηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας από νέα αφετηρία.
Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε ο Κωστής Χατζηδάκης, η κυβέρνηση σε πρώτη φάση προσδοκά στην ταχεία ανάπτυξη επενδύσεων μεγάλων φωτοβολταϊκών πάρκων, τα οποία και θα δώσουν δουλειά στους εργαζομένους των υπεργολαβικών εταιρειών των ορυχείων και των μονάδων, αλλά και θα καλύψουν σε έναν σημαντικό βαθμό το κενό της επάρκειας ισχύος που θα αφήσει η λιγνιτική παραγωγή.
Έτσι, η ΔΕH, η οποία είναι ιδιοκτήτης των ορυχείων, σε εδάφη που θα αποκαταστήσει αναμένεται να αναπτύξει φωτοβολταϊκά συνολικής ισχύος 2 GW, τα οποία σύμφωνα και με τον πρόεδρο της εταιρείας Γιώργο Στάσση, θα τρέξουν πολύ γρήγορα και θα αποτελέσουν τη «γέφυρα» για την εφαρμογή του τελικού σχεδίου δίκαιης μετάβασης στη μεταλιγνιτική εποχή.
Εκτός, όμως, από τα σχέδια της δημόσιας εταιρείας ηλεκτρισμού για φωτοβολταϊκά πάρκα, αντίστοιχα πλάνα φιλοδοξεί να εκτελέσει και η εταιρεία Ελληνικά Πετρέλαια, η οποία καίγεται… για τον ενεργειακό της μετασχηματισμό. Ο κ. Χατζηδάκης γνωστοποίησε ότι στις 17 Φεβρουαρίου τα ΕΛ.ΠΕ θα ανακοινώσουν σε συνεργασία με μεγάλη γερμανική εταιρεία την ανάπτυξη φωτοβολταϊκού πάρκου 205 MW στην Κοζάνη.
Υπενθυμίζεται ότι παρόμοιας ισχύος άδεια για έργο στην ίδια περιοχή κέρδισε η γερμανική εταιρεία Juwi, η οποία την περασμένη Άνοιξη και μετά από διαγωνισμό της ΡΑΕ, σημείωνε με δηλώσεις στελεχών της πως θα κατασκευάσει το μεγαλύτερο πάρκο της Ν.Α. Ευρώπης. Πηγές δεν αποκλείουν ΕΛΠΕ και Juwi να έχουν έλθει σε κάποιας μορφής συμφωνία. Η γερμανική εταιρεία μέσω της θυγατρικής της στην Ελλάδα (από το 2008) αναπτύσσει, σχεδιάζει, κατασκευάζει και λειτουργεί έργα συνολικής ισχύος 100 MW.
Πέραν των φωτοβολταϊκών η ΔΕH, όπως ανακοίνωσε από την Πτολεμαΐδα και ο κ. Στάσσης, θα συνεχίσει να έχει παρουσία στη Δυτική Μακεδονία. Όπως ανέφερε, σχεδιάζει και νέες μονάδες παραγωγής πιθανότατα από καύση απορριμμάτων ή βιομάζας. Επιπλέον, θα προχωρήσει στην αποκατάσταση των εκτάσεων που σήμερα λειτουργούν οι μονάδες της ΔEH, κάτι που απαιτεί επίσης πολλές εργασίες. Θα υλοποιήσει, όπως είπε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, το μεγαλύτερο σχέδιο ανάπλασης περιοχής που έχει γίνει ποτέ. Ανάμεσα σε άλλα, υπάρχει η δυνατότητα δημιουργίας τεχνητών «λιμνών», αντλησιοταμίευσης, αξιοποίησης των υπολειμμάτων λιγνίτη για παραγωγή λιπασμάτων, καλλιέργειες βιομάζας κ.λπ.
Η δημόσια εταιρεία ηλεκτρισμού είναι επίσης διατεθειμένη να αξιοποιήσει τις εκτάσεις και τη γη που διαθέτει για εταιρικές συνεργασίες για νέες μονάδες και για νέες δραστηριότητες, ακόμη και σε κοινά σχήματα με τις τοπικές κοινωνίες. Σε αυτά, η ΔEH θα μπορούσε να εισφέρει τις εκτάσεις και να έχει μετοχική συμμετοχή.
Το μεγάλο όμως στοίχημα της κυβέρνησης είναι η έγκριση αιτήματος που θα υποβάλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την κήρυξη των λιγνιτικών περιοχών της Δυτ. Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης ως ειδικών φορολογικών ζωνών. Μέσα σε αυτές, επενδυτές θα μπορούν με τη χορήγηση φορολογικών και άλλων αδειοδοτικών κινήτρων να αναπτύξουν επιχειρηματικές δραστηριότητες, όχι μόνο στην ενέργεια αλλά και στον αγροτουρισμό και στη βιομηχανία.
Τα παραπάνω περιγράφονται ως μέτρα άμεσης δράσης μέχρι να εκταμιευτούν πόροι από κοινοτικά κονδύλια και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία, εύρους 3,7 έως 4,4 δισ. ευρώ, όπως εκτιμά η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.