Γιατί επιστρέφει ο εφιάλτης του μπλακ άουτ στην ηλεκτροδότηση

Τα μεγάλα προβλήματα στη συντήρηση και στον εκσυγχρονισμό του συστήματος μεταφοράς και του δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας φέρνουν στο φως τα δύο απανωτά μπλακ άουτ σε Αττική και Ύδρα, αλλά και οι εσπευσμένες κινήσεις της ΔΕΗ να ζητήσει στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου ηλεκτροπαραγωγά ζεύγη για την κάλυψη των έκτακτων θερινών αναγκών ηλεκτροδότησης σε Κρήτη, Ρόδο και Σαντορίνη.

Δεν πρόλαβαν να περάσουν 48 ώρες από τη γενικευμένη διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος που προκλήθηκε την περασμένη Πέμπτη 23 Αυγούστου στο μισό λεκανοπέδιο της Αττικής λόγω «αστοχίας ενός διακόπτη», όπως αποφάνθηκε ο ΑΔΜΗΕ στο ΚΥΤ Παλλήνης, και στις 5.30 τα ξημερώματα της Κυριακής χωρίς ρεύμα έμεινε κι όλη η Ύδρα. Το νησί που απέχει μόλις 35 ναυτικά μίλια από την Αθήνα και ηλεκτροδοτείται από δύο υποβρύχια καλώδια του υποσταθμού Κρανιδίου στην Αργολίδα ήταν στο σκοτάδι για περισσότερες από 24 ώρες, ταλαιπωρώντας τους χιλιάδες κατοίκους, επαγγελματίες και τουρίστες. Εκτός από την απώλεια ρεύματος, η Ύδρα ήταν κι εκτός υδροδότησης.

Το πλέον οξύμωρο στην περίπτωση της Ύδρας ήταν πως χθες ολόκληρη μέρα οι δύο επίσημες ανακοινώσεις του ΔΕΔΔΗΕ δεν ανέφεραν τους λόγους για τους οποίους προκλήθηκε το μπλακ άουτ, παρά μόνο ότι καταβλήθηκαν προσπάθειες προκειμένου να μεταφερθούν με πλοίο ηλεκτροπαραγωγά ζεύγη, τα οποία θα έδιναν ρεύμα μέχρι την οριστική αποκατάσταση της ζημιάς. Οι επίσημες δηλώσεις του Διαχειριστή άφηναν αιχμές για την καθυστέρηση της ηλεκτροδότησης στο γεγονός ότι δεν επιτρέπεται όχημα στο νησί, με το οποίο το έργο των συνεργείων θα διευκόλυνε τον εντοπισμό της βλάβης. Πάντως ανεπίσημες πληροφορίες θέλουν η ζημιά να έχει προκληθεί στα δύο υποθαλάσσια καλώδια και αυτή να μην ήταν εφικτό να αποκατασταθεί.

Αλλά και στην περίπτωση της Αττικής, το δίωρο μπλακ άουτ ήλθε μετά τις διαβεβαιώσεις που έδινε στις 17 Ιουλίου η διοίκηση του ΑΔΜΗΕ, όταν προκλήθηκε πυρκαγιά στο Κέντρο Υπερυψηλής Τάσης στον Άγιο Στέφανο, για τις «ισχυρές αντοχές του συστήματος».

Τα ερωτήματα

Τα ερωτήματα που προκύπτουν, είναι αν οι περιπτώσεις αυτές της Αττικής και της Ύδρας σηματοδοτούν την επιστροφή των εποχών του μπλακ άουτ στο σύστημα μεταφοράς του ΑΔΜΗΕ και στο δίκτυο διανομής του ΔΕΔΔΗΕ.

Γενικευμένες διακοπές ρεύματος, οι οποίες μέχρι και την πρώτη δεκαετία του 2000 οφείλονταν κατά κύριο λόγο στην ανεπάρκεια ισχύος και τη γεωγραφική ανισορροπία της παραγωγής με την κατανάλωση. Οι μονάδες της ΔEH βρίσκονταν στον Βορρά και η μεγάλη ζήτηση ρεύματος εκδηλωνόταν στην Αττική και Νότια. Μέχρι που κατασκευάστηκαν οι πρώτες ιδιωτικές μονάδες παραγωγής ρεύματος από τη Βοιωτία και κάτω.

Αρμόδιες πηγές, ως προς το σύστημα της μεταφοράς, σημειώνουν πως η συντήρηση και η αναβάθμιση των υποδομών και των γραμμών γίνονται, αν και λόγω της έλλειψης προσωπικού οι εργασίες προχωρούν με σημαντική καθυστέρηση. Επιπλέον σημαντικά έργα, όπως για παράδειγμα η κατασκευή του ΚΥΤ Αργυρούπολης που θα συνδράμει στην αποσυμφόρηση του ΚΥΤ Παλλήνης κατά τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας στο Λεκανοπέδιο, καθυστερεί επί σειρά ετών λόγω αντιδράσεων τοπικών παραγόντων.

Το μεγάλο πρόβλημα, όμως, εντοπίζεται στο δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας. Στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας ο εντοπισμός των βλαβών στην ηλεκτροδότηση δεν είναι δυνατόν να εντοπιστεί με τη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας, όπως μέσω λογισμικού GIS ή με Κέντρα Ελέγχου των Δικτύων στα μη διασυνδεδεμένα νησιά. Για αυτά και άλλα έργα ο ΔΕΔΔΗΕ έχει προγραμματίσει επενδύσεις ύψους 1,2 δισ. ευρώ μέχρι το 2021.

Με φόντο το σοβαρό πρόβλημα της Ύδρας, αξίζει να σημειωθεί πως οι υπάλληλοι του Διαχειριστή τώρα εκπαιδεύονται για τη χρησιμοποίηση drone που θα καταγράφουν την εικόνα του δικτύου σε σημεία όπου είναι δύσκολη η πρόσβαση. Φυσικά και στον ΔΕΔΔΗΕ το πρόβλημα στελέχωσης με νέους εκπαιδευμένους τεχνικούς είναι τεράστιο.

Γεννήτριες καλού κακού…

Πέρα, όμως, από τα προβλήματα συντήρησης και αναβάθμισης του συστήματος μεταφοράς και του δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, ως τεράστια λάθη αναδεικνύονται κι εκείνα που σχετίζονται με τον συνολικότερο σχεδιασμό για την ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών.

Οι ολιγωρίες και οι καθυστερήσεις εντοπίζονται σε βάθος ετών. Όλες οι μελέτες δείχνουν την αναγκαιότητα της ηλεκτρικής διασύνδεσης των νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα, αλλά ποτέ κανένα έργο δεν προχωρούσε. Κάθε χρόνο η ΔEH, ως μοναδική παραγωγός ρεύματος, προχωρούσε στην ενοικίαση ηλεκτροπαραγωγών ζευγών για την κάλυψη έκτακτων αναγκών ρεύματος, ιδίως τις περιόδους του καλοκαιριού.

Τον Αύγουστο του 2013 ο νούμερο ένα τουριστικός προορισμός της χώρας μας, η Σαντορίνη, βυθίζεται στο σκοτάδι από απανωτά μπλακ άουτ. Από τα γεγονότα αυτά αναδείχθηκαν τα σοβαρά προβλήματα επάρκειας του νησιού. Ο σχεδιασμός, όμως, της διασύνδεσής της με το ηπειρωτικό σύστημα δεν συμπεριλήφθηκε στις τρεις φάσεις των Κυκλάδων, που τώρα υλοποιείται από τον ΑΔΜΗΕ. Το νησί όπως και άλλα πρόκειται να ενταχθούν στο δεκαετές επενδυτικό πλάνο του 2019 με ορίζοντα υλοποίησης έως το 2028. Σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr, η ΡΑΕ ενέκρινε στο τέλος του Ιουνίου αίτημα της ΔEH για την ενοικίαση ηλεκτροπαραγωγού ζεύγους ισχύος 8 MW, προκειμένου να καλυφθούν έκτακτες ανάγκες του Ιουλίου και του Αυγούστου.

Η Κρήτη επίσης είναι γνωστό ότι από το 2020 θα αντιμετωπίσει σοβαρό πρόβλημα επάρκειας ισχύος καθώς η ΔEH είναι υποχρεωμένη να αποσύρει τα 620 από τα περίπου 800 MW στο νησί για περιβαλλοντικούς λόγους. Παρ’ όλα αυτά η μεγάλη διασύνδεση με την Αττική στην καλύτερη των περιπτώσεων θα είναι έτοιμη το 2022 αλλά μέχρι τότε είναι άγνωστο πώς θα καλυφθεί το τεράστιο θέμα της ασφαλούς τροφοδοσίας. Σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr, η ΔEΗ ζήτησε κι έλαβε στο τέλος του Ιουνίου άδεια από τη ΡΑΕ για την παραγωγή ρεύματος με ηλεκτροπαραγωγά ζεύγη ισχύος 12 MW, προκειμένου να καλυφθούν ανάγκες του καλοκαιριού.

Αλλά και στη Ρόδο, λόγω της πολυετούς καθυστέρησης στην ολοκλήρωση του νέου πετρελαιοκίνητου σταθμού, η ΔEΗ έλαβε άδεια για την τοποθέτηση ηλεκτροπαραγωγών ζευγών ισχύος 37 MW καθώς υπήρχε πρόβλημα επάρκειας.