Η στρατηγική των πανίσχυρων ταξιδιωτικών ομίλων της Γερμανίας, η επιστροφή της Τουρκίας στην αγορά διακοπών της Μεσογείου και το… Μουντιάλ αλλάζουν τα δεδομένα του φετινού καλοκαιριού για τον ελληνικό τουρισμό και τους ξενοδόχους.
Η ισχυρή ζήτηση για ταξίδια προς την Ελλάδα που καταγράφεται σχεδόν σε όλες τις διεθνείς αγορές και ιδιαίτερα της Ευρώπης, αποτελεί μόνο ένα από τα δομικά στοιχεία ενός σύνθετου σκηνικού, στο οποίο οι προσδοκίες για οφέλη και νέα ρεκόρ συνυπάρχουν με ορατές απειλές.
Η αισιοδοξία της ηγεσίας του υπουργείου Τουρισμού πως οι ξένοι επισκέπτες θα αυξηθούν φέτος κατά περίπου 2 εκατ., προσεγγίζοντας τα επίπεδα των 32 εκατ. ταξιδιωτών (συμπεριλαμβανομένων των επιβατών κρουαζιερόπλοιων), εδράζεται σε μεγάλο βαθμό στις συμφωνίες που έχουν υπογραφεί με τους ισχυρότερους τουρ οπερέιτορ. Συμφωνίες από τις οποίες οι τουρ οπερέιτορ εξασφάλισαν σημαντικά ποσά από την ελληνική κυβέρνηση μέσω προγραμμάτων συνδιαφήμισης, ενώ η Ελλάδα αναβαθμίστηκε στους καταλόγους προορισμών που προωθούν οι ξένοι όμιλοι στις δεκάδες εκατομμύρια πελατών τους.
Το ορατό αποτέλεσμα είναι πως η Ελλάδα βρίσκεται φέτος στη δεύτερη θέση των προτιμήσεων των πελατών των δύο ισχυρότερων, γερμανικών συμφερόντων, ταξιδιωτικών ομίλων της Ευρώπης, TUI και Thomas Cook, σύμφωνα με πρόσφατες ανακοινώσεις των τελευταίων. Δύο ομίλων οι οποίοι υλοποιούν εκτεταμένα επενδυτικά προγράμματα στον ελληνικό τουρισμό, μέσω των οποίων θα ελέγχουν, άμεσα ή έμμεσα, αυξημένο αριθμό ξενοδοχείων στη χώρα μας.
Την προδιαγραφόμενη νέα αύξηση της τουριστικής κίνησης φέτος «φωτογράφισε» η άνοδος 15% έως και 34% των αεροπορικών αφίξεων εξωτερικού τον Μάιο στους δημοφιλέστερους ελληνικούς προορισμούς.
Νέα δεδομένα στη Μεσόγειο
Η νέα άνοδος της τουριστικής κίνησης, ωστόσο, φαίνεται πως συνδυάζεται με τη διαμόρφωση ενός πολύ πιο σύνθετου σκηνικού, το οποίο περιέγραψε στο Euro2day.gr ο Γρηγόρης Τάσιος, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ) και αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ).
Ο επικεφαλής της ΠΟΞ αποδίδει ευθέως την αυξημένη κίνηση του Μαΐου στις χαμηλότερες τιμές των δωματίων στη συγκεκριμένη περίοδο, αλλά και στις εκπτώσεις που είχαν δοθεί από τους Έλληνες ξενοδόχους για όσους έκλειναν τις διακοπές τους κάνοντας κράτηση στην αγορά προκρατήσεων (early bookings).
Διαφορετική, ωστόσο, φαίνεται πως είναι η μέχρι στιγμής εξέλιξη των κρατήσεων για την περίοδο αιχμής, όταν οι τιμές των ξενοδοχείων διαμορφώνονται στα υψηλότερα επίπεδα της χρονιάς.
Ενδεικτικό, σύμφωνα με τον Γρ. Τάσιο, είναι το γεγονός πως αρκετά ξενοδοχεία πέντε αστέρων αναφέρουν υστέρηση κρατήσεων σε σχέση με πέρυσι για την περίοδο αιχμής από 14 Ιουλίου έως 20 Αυγούστου. Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτή την εικόνα μεταφέρουν αρκετοί ξενοδόχοι από βασικές περιοχές όπως του Ηρακλείου και των Χανίων στην Κρήτη, τη Ρόδο, τη Χαλκιδική, την Πιερία και τη Θάσο ενώ μικρότερη φαίνεται πως είναι η υστέρηση σε αντίστοιχες μονάδες του Ιονίου, πάντα για την περίοδο αιχμής.
Τι έπεται της υστέρησης κρατήσεων, το εξηγεί ο επικεφαλής της ΠΟΞ: «Όταν έχεις ξεπεράσει τις 20 Ιουνίου, για να ισοσκελιστεί αυτή η υστέρηση κρατήσεων υπάρχει μόνο ένας τρόπος: η διόρθωση τιμών των δωματίων από τους ξενοδόχους».
Η υστέρηση κρατήσεων της συγκεκριμένης περιόδου, σύμφωνα με τον ίδιο, αποδίδεται στο γεγονός πως οι πελάτες έχουν ορίσει ένα «ταβάνι» δαπανών για τις διακοπές τους κι αν ο ξενοδόχος δεν κινηθεί προς αυτό για να τους συναντήσει, εκείνοι είτε δεν θα «ψωνίσουν», είτε θα ψάξουν αλλού.
Κάτι τέτοιο δεν είχε καταγραφεί πέρυσι, σύμφωνα με τον Γρ. Τάσιο, και ο ίδιος αποδίδει την αλλαγή στάσης των πελατών στην επιστροφή στην αγορά της Μεσογείου της Τουρκίας.
«Όταν φέτος ένας πελάτης έχει τη δυνατότητα να βρει πακέτο που περιλαμβάνει διαμονή σε πεντάστερο ξενοδοχείο στην Τουρκία σε τιμή που αντιστοιχεί σε ξενοδοχείο τεσσάρων αστέρων στην Ελλάδα, αντιλαμβάνεστε ότι αυτό δημιουργεί νέα δεδομένα», λέει χαρακτηριστικά.
Εκτιμά, ταυτόχρονα, πως οι συνέπειες θα αποτυπωθούν στις τουριστικές εισπράξεις που θα δημοσιοποιηθούν τον Οκτώβριο από την Τράπεζα της Ελλάδας. Ιδιαίτερα καθώς, όπως αναφέρει, «υπάρχει πράγματι αύξηση των αεροπορικών αφίξεων, αλλά είναι ξεκάθαρο πως ένα σημαντικό ποσοστό τους κατευθύνονται σε καταλύματα που έχουν ενταχθεί σε ηλεκτρονικές πλατφόρμες τύπου Airbnb. Κι αυτό ισχύει για όλη τη χώρα. Στη λεγόμενη οικονομία του διαμοιρασμού, η Ελλάδα βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο απόλυτο peak της ζήτησης».
Τα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται στην αγορά της Μεσογείου έχουν ως αποτέλεσμα να αναβαθμιστεί η διαπραγματευτική θέση των ταξιδιωτών έναντι των ξενοδόχων, σύμφωνα με τον Γρ. Τάσιο. «Ο πελάτης ορίζει αυτή τη στιγμή πώς θα ψωνίσει, τι και πότε».
Ο επικεφαλής της ΠΟΞ αποδίδει την αλλαγή δεδομένων της φετινής περιόδου στη δυναμική επιστροφή της Τουρκίας στην αγορά της Μεσογείου. «Απόλυτη απόδειξη γι’ αυτό», αναφέρει ο Γρ. Τάσιος, «αποτελεί η αγορά της Ρωσίας. Η εκτίμηση που υπάρχει αυτή τη στιγμή στην Τουρκία είναι πως φέτος θα ξεπεράσουν τα 6 εκατ. Ρώσους επισκέπτες,. Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα καταγράφει υστέρηση στη ρωσική αγορά».
Η εξέλιξη των κρατήσεων από την αγορά της Ρωσίας στην Ελλάδα, ωστόσο, σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΟΞ, είναι αποτέλεσμα ενός συνδυασμού παραγόντων που συνδέονται αφενός με την επιστροφή της Τουρκίας, αφετέρου με την πορεία του ρωσικού νομίσματος αλλά και τη διοργάνωση του Μουντιάλ, η οποία εκτιμάται πως έχει επηρεάσει την εξέλιξη των φετινών κρατήσεων.
Η υστέρηση κρατήσεων που αναφέρει ο επικεφαλής της ΠΟΞ στα ξενοδοχεία πέντε αστέρων την υψηλή περίοδο φαίνεται πως αφορά σε μεγάλο βαθμό τις μονάδες που λειτουργούν σε καθεστώς all inclusive (σ.σ. στο πακέτο που αγοράζει ο ταξιδιώτης περιλαμβάνονται αεροπορικές και άλλες μετακινήσεις, διαμονή και πλήρης διατροφή). Στην αγορά, δηλαδή, όπου κυριαρχούν αυτή τη στιγμή τα πεντάστερα ξενοδοχεία της Τουρκίας και δευτερευόντως της Αιγύπτου, που προσφέρουν τα δωμάτιά τους σε τιμές σημαντικά χαμηλότερες από τα αντίστοιχα ελληνικά.
Η πίεση που ασκείται στα ελληνικά ξενοδοχεία για να ρίξουν τις τιμές τους στην υψηλή περίοδο είναι μεγάλη. Διαγράφεται, μάλιστα, η ορατή απειλή ενός ντόμινο μείωσης τιμών, όχι μόνο στα ελληνικά ξενοδοχεία, 5 αστέρων, all inclusive αλλά στο σύνολο της αγοράς καθώς οι μονάδες όλων των κατηγοριών θα προσπαθούν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα τιμών του ανταγωνισμού.
Το θέμα δεν περιορίζεται, ωστόσο, στην περίοδο αιχμής. «Εκτιμώ πως θέμα ζήτησης θα προκύψει πιθανότατα και για την περίοδο μετά τις 15 Σεπτεμβρίου, για τους ίδιους λόγους που συνέβη στην περίοδο αιχμής. Είναι χαρακτηριστικό πως για τη συγκεκριμένη περίοδο, το δίκλινο δωμάτιο με ημιδιατροφή σε ξενοδοχείο τεσσάρων αστέρων στην Ελλάδα κοστίζει 50 ευρώ (σ.σ. τιμή στην οποία αγοράζουν τα ταξιδιωτικά πρακτορεία), όταν την ίδια στιγμή η αγορά «ψωνίζει» μόνο σε τιμή 40 ευρώ. Αυτό σημαίνει πως αν ο ξενοδόχος θέλει να διαθέσει το δωμάτιο, θα πρέπει να μειώσει την τιμή του στα 40 ευρώ, αλλιώς δεν θα μπορέσει να το διαθέσει».
Η στρατηγική των τουρ οπερέιτορ
Καθοριστικός εμφανίζεται να είναι ο ρόλος των ισχυρών ξένων τουρ οπερέιτορ στις πιέσεις που ασκούνται στους Έλληνες ξενοδόχους για να μειώσουν τις τιμές τους.
«Δεν είναι τυχαίο πως, όπως συνέβη πριν 15 χρόνια, οι μεγάλοι τουρ οπερέιτορ αναπτύσσουν τις δικές τους ξενοδοχειακές αλυσίδες στην Ελλάδα, με στόχο να συμπιέσουν τις τιμές στην ελληνική ξενοδοχειακή αγορά» αναφέρει ο Γρ. Τάσιος.
Στην κατεύθυνση αυτή, οι τουρ οπερέιτορ αξιοποιούν την υπερπροσφορά κλινών που καταγράφεται στην αγορά της Μεσογείου, λόγω της επιστροφής της Τουρκίας. Ταυτόχρονα αξιοποιούν την κυρίαρχη θέση τους στην αγορά διακοπών all inclusive, μέσω της οποίας συντηρούνται τα περισσότερα ξενοδοχεία υψηλών κατηγοριών στους δημοφιλέστερους προορισμούς μαζικού τουρισμού στην Ελλάδα όπως η Κρήτη, η Ρόδος, η Κως και η Κέρκυρα. Υπενθυμίζεται πως οι δύο ισχυρότεροι ταξιδιωτικοί όμιλοι της Ευρώπης, TUI και Thomas Cook, υλοποιούν εκτεταμένα επενδυτικά προγράμματα στην Ελλάδα, μέσω των οποίων έχουν εξελιχθεί στους ισχυρότερους «παίκτες» της εγχώριας ξενοδοχειακής αγοράς.
Οι πιέσεις που δέχονται οι ελληνικές ξενοδοχειακές επιχειρήσεις προκειμένου να ρίξουν τις τιμές τους ενισχύουν το ενδεχόμενο αρνητικών επιπτώσεων στο κρίσιμο (από πολλές απόψεις) σκέλος των ταξιδιωτικών εισπράξεων.
Ο πρόεδρος της ΠΟΞ, μάλιστα, εκτιμά ως πιθανό ενδεχόμενο η αύξηση των ξένων επισκεπτών φέτος να μη συνδυαστεί με άνοδο των εισπράξεων. Ο ίδιος θεωρεί ως πιθανότερο σενάριο οι ταξιδιωτικές εισπράξεις του 2018 «να διαμορφωθούν στα επίπεδα του 2017».
Ο Γρ. Τάσιος, ταυτόχρονα, θεωρεί πως η επιστροφή της Τουρκίας (κυρίως) και της Αιγύπτου (δευτερευόντως) θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Αυτό, εξηγεί, δημιουργεί πρόσθετες δυσκολίες για το 2019 και υποχρεώνει Πολιτεία και επιχειρηματίες να σκεφθούν πώς θα λειτουργήσουν την επόμενη χρονιά, καθώς οι τιμοκατάλογοι που προσφέρουν οι τουρ οπερέιτορ συνδέονται ολοένα περισσότερο με τις υποδομές και τις υπηρεσίες που προσφέρουν η χώρα και οι επιχειρήσεις.