Πού στοχεύει η κυβέρνηση για τη μείωση των φόρων

Η μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η βιωσιμότητα των δημόσιων
οικονομικών, απαιτεί μεταρρυθμίσεις για τη βελτίωση της λειτουργίας και της αποτελεσματικότητας της
φορολογικής διοίκησης, προκειμένου να αυξηθεί η φορολογική βάση και να καταπολεμηθεί η φοροαποφυγή.

Στο κείμενο γίνεται μια γενική αναφορά για τα μέτρα που θα αξιοποιηθούν ως προς αυτό τον σκοπό:

• Αξιοποίηση του περιουσιολογίου. Το 2018, ελήφθη νομοθετική πρωτοβουλία για την ολοκλήρωση και την τροποποίηση του νόμου 3842/2010. Το περιουσιολόγιο θα χρησιμεύσει για τον έλεγχο περιουσιακών στοιχείων του φορολογούμενου, και θα συμβάλει στη μείωση της φοροδιαφυγής. Θα επιτρέψει την κατανομή του φορολογικού βάρους στη βάση αντικειμενικών εισοδηματικών, ιδιοκτησιακών και κοινωνικών κριτήριων, σε συνδυασμό με τα αφορολόγητα όρια.

• Επέκταση της χρήσης ηλεκτρονικών πληρωμών μέσω κανονιστικών αποφάσεων και κινήτρων για
τους φορολογούμενους (π.χ. λοταρία). Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, η χρήση των ηλεκτρονικών πληρωμών αυξάνεται σταθερά. Ο αριθμός των συναλλαγών με κάρτες πληρωμών αυξήθηκε κατά 35% στα 513 εκατ. το 2016, ενώ η αξία των συναλλαγών αυξήθηκε κατά 40% φτάνοντας τα 55 δισ. ευρώ. Η χρήση των ψηφιακών πληρωμών αυξάνει τα δημόσια έσοδα (ΦΠΑ και φόρος εισοδήματος) και βελτιώνει τη φορολογική συμμόρφωση.

• Διεύρυνση της φορολογικής βάσης και καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, για παράδειγμα μέσω της φορολόγησης των βραχυπρόθεσμων μισθώσεων ακινήτων μέσω ηλεκτρονικών πλατφορμών όπως η Airbnb.

• Διασταύρωση φορολογικών δηλώσεων και τραπεζικών λογαριασμών για την αντιμετώπιση μεγάλων περιπτώσεων φοροδιαφυγής.

• Καταπολέμηση του λαθρεμπορίου καυσίμων και καπνού. Εφαρμόστηκε ο νόμος 4410/2016, καθώς
προβλέπει: α) σημαντικές αλλαγές στον τελωνειακό κώδικα για την ενίσχυση της καταπολέμησης της
παράνομης διακίνησης προϊόντων καπνού, β) τη δημιουργία ενός Συντονιστικού Κέντρου για την
προώθηση της αποτελεσματικής συνεργασίας μεταξύ των αρχών που καταπολεμούν το λαθρεμπόριο
προϊόντων τα οποία υπόκεινται σε Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης. Η προσπάθεια αυτή θα επεκταθεί στον
τομέα των καυσίμων.

• Ενσωμάτωση των μέτρων του ΟΟΣΑ για τη διάβρωση της βάσης και τη μετατόπιση των κερδών (BEPS) στην ελληνική νομοθεσία για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής μεγάλων επιχειρήσεων.

• Παροχή φορολογικών κινήτρων για τις επιχειρήσεις μέσω του νέου αναπτυξιακού νόμου και του νόμου για τις στρατηγικές επενδύσεις.

• Εξασφάλιση δίκαιων ρυθμίσεων για τους οφειλέτες του δημοσίου μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού (OCW), ο οποίος συμβάλλει σημαντικά στην εδραίωση βιώσιμων επιχειρήσεων.

• Προσαρμογή του ΕΝΦΙΑ μέσω της εξίσωσης των εμπορικών αντικειμενικών αξιών. Αυτή η προσαρμογή θα καταστήσει βιώσιμα, μακροπρόθεσμα, τα έσοδα (2,65 δισ. ευρώ) και θα οδηγήσει σε δίκαιη κατανομή του φόρου επί των ακινήτων. Επιπλέον, η προσαρμογή αυτή θα ευθυγραμμίσει το ελληνικό κράτος με τις δικαστικές αποφάσεις του ΣΤΕ, εξαλείφοντας τις σχετικές δικαστικές διαφορές. Θα δημιουργηθεί ένας μόνιμος μηχανισμός αποτίμησης για την τακτική ενημέρωση των φορολογικών αξιών (συμπεριλαμβανομένων των επαγγελματικών ακινήτων) και για περαιτέρω βελτιώσεις του φόρου ακίνητης περιουσίας ώστε οι αξίες αυτές  να συγκλίνουν με τις πραγματικές αγοραίες αξίες των ακινήτων.

Οι φορολογικοί έλεγχοι

Οπως αναφέρεται, οι νέες διαδικασίες για τη διεξαγωγή φορολογικών ελέγχων έχουν αρχίσει, όπως για παράδειγμα η διασταύρωση των δηλώσεων και καταθέσεων η οποία αντικαθιστά τη γραφειοκρατική εργασία. Το νέο φορολογικό σύστημα βασίζεται σε καθολικό ηλεκτρονικό έλεγχο, ο οποίος προσδιορίζει ένα δείγμα περιπτώσεων για τα οποία υπάρχει υποψία φοροδιαφυγής, βάσει αντικειμενικών κριτηρίων.

Παράλληλα, δρομολογήθηκαν ενέργειες για την ενίσχυση των ενδιάμεσων διαδικασιών διαιτησίας
και διακανονισμού, με σαφείς διαδικασίες για την τιμωρία αδικημάτων όπως τα πρόστιμα και οι
αυξημένοι φορολογικοί συντελεστές. 

Επιπλέον, για την ΑΑΔΕ:

• Όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της φορολογικής διοίκησης και της διαδικασίας είσπραξης, η ΑΑΔΕ εφαρμόζει ήδη ένα νέο Σχέδιο Συμμόρφωσης και Στρατηγικής Είσπραξης, προκειμένου να αυξηθεί η φορολογική συμμόρφωση και η είσπραξη εσόδων. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω πρωτοβουλιών επικοινωνίας και
εκσυγχρονισμού των μεθόδων και των πρακτικών ελέγχου.

• Τα πληροφοριακά συστήματα της ΑΑΔΕ βελτιώνονται και προσαρμόζονται στις ανάγκες της φορολογικής νομοθεσίας.

• Η ΑΑΔΕ έχει προτείνει ένα νέο, φιλόδοξο πρόγραμμα μεταρρύθμισης, το οποίο στοχεύει στη μετατροπή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημόσιων Εσόδων σε έναν σύγχρονο, ευέλικτο και αποδοτικό οργανισμό τα επόμενα τρία χρόνια. Το σχέδιο αυτό επικεντρώνεται σε πέντε τομείς παρέμβασης: εθελοντική συμμόρφωση, αναγκαστική συμμόρφωση, ανθρώπινοι πόροι, τεχνολογία και υποδομές.

• Ιδιαίτερα όσον αφορά την είσπραξη εσόδων, η ΑΑΔΕ προχωρά προς την συγκέντρωση των διαδικασιών είσπραξης, μέσω της δημιουργίας περιφερειακών κέντρων είσπραξης. Επιπλέον, η μεταρρύθμιση αυτή θα υποστηρίζεται από το νέο, επί του παρόντος υπό υλοποίηση, πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης υποθέσεων, το οποίο θα υποστηρίξει την αυτοματοποίηση, την συγκέντρωση και τη μαζική διαδικασία είσπραξης.

• Όσον αφορά το περιουσιολόγιο, η ΑΑΔΕ έχει εξασφαλίσει την απαραίτητη χρηματοδότηση για την υλοποίηση του απαιτούμενου Πληροφοριακού Συστήματος, το οποίο θα βελτιώσει την αποτελεσματικότητα του ελέγχου και των εισπράξεων εσόδων.

• Προκειμένου να καταπολεμηθεί η φοροδιαφυγή, εισάγεται νέα τεχνική έμμεσου λογιστικού ελέγχου, η οποία θα καθορίζει τα ακαθάριστα έσοδα μιας εταιρείας. Επίσης, μια προγραμματισμένη ενημέρωση των δεδομένων των τραπεζικών λογαριασμών που διατηρεί η ΑΑΔΕ για ορισμένο αριθμό φορολογουμένων θα βοηθήσει στην εξεύρεση περιπτώσεων φοροδιαφυγής κατά τα τελευταία έτη. Επιπλέον, η ΑΑΔΕ θα εφαρμόσει ένα σχέδιο σχετικά με τη μετατόπιση κερδών (BEPS). Μέσα στα επόμενα χρόνια θα αναληφθούν δράσεις για την υιοθέτηση και αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων της ηλεκτρονικής τιμολόγησης. Επιπλέον, η ΑΑΔΕ άρχισε να σχεδιάζει και να εφαρμόζει ένα ετήσιο πρόγραμμα ελέγχου για τα δύο τελευταία χρόνια, προκειμένου να καταπολεμήσει τη φοροδιαφυγή, σε επαγγελματικούς τομείς με μεγάλο χάσμα ΦΠΑ και εισοδήματος για ολόκληρη την ελληνική επικράτεια.

• Όσον αφορά το προσωπικό, η ΑΑΔΕ βρίσκεται σε διαδικασία αύξησης του προσωπικού της, τουλάχιστον κλείνοντας όλες τις κενές θέσεις μέσω διαδικασιών πρόσληψης και κινητικότητας μέσα στα επόμενα τρία χρόνια. Παράλληλα υιοθετεί σύγχρονες μεθόδους επιλογής προσωπικού, εφαρμόζοντας διαδικασίες συνεχούς κατάρτισης και ετήσιας αξιολόγησης του ανθρώπινου δυναμικού. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί:

α) στην ανάπτυξη μιας νέας διαδικασίας επιλογής προσωπικού, ώστε να επιτευχθεί επαρκής αριθμός
καλά καταρτισμένων εργαζομένων, σύμφωνα με τις ανάγκες και τις απαιτήσεις κάθε τομέα εργασίας,

β) στην εφαρμογή ενός σύγχρονου βαθμολογίου με βάση τις πρόσφατες αλλαγές στα προφίλ θέσεων
εργασίας για όλους τους εργαζομένους καθώς και στον σχεδιασμό και ανάπτυξη ενός νέου συστήματος
μισθοδοσίας

γ) στην εφαρμογή μιας νέας προσέγγισης για την διαχείριση της απόδοσης, που θα επικεντρώνεται
στην επίτευξη κατάλληλων στόχων και

δ) στη συνεχή κατάρτιση μέσω προγραμμάτων ηλεκτρονικής μάθησης και σεμιναρίων.

* Δείτε όλο το κείμενο στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό.