Ελλάδα: Πρωταθλητής στις χωματερές, ουραγός στην ανακύκλωση

Ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά διάθεσης απορριμμάτων σε χώρους υγειονομικής ταφής (ΧΥΤΑ κ.λπ.) στην Ευρωπαϊκή Ενωση και ένα από τα μικρότερα ποσοστά ανακύκλωσης έχει η Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε σήμερα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το 2016 το 82% των απορριμμάτων στην Ελλάδα θάφτηκαν σε ΧΥΤΑ, ποσοστό που δίνει στη χώρα μας τη δεύτερη χειρότερη επίδοση μετά τη Μάλτα (92% σε χωματερές).

Η Ελλάδα κατέγραψε και την τρίτη χειρότερη επίδοση με βάση το ποσοστό των απορριμμάτων που ανακυκλώνονται. Με μόλις 17% ποσοστό ανακύκλωσης ή κομποστοποίησης, βρίσκεται στην τελευταία τριάδα της Ε.Ε. μαζί με τη Μάλτα και τη Ρουμανία. Για λόγους σύγκρισης, σε χώρες όπως το Βέλγιο, η Ολλανδία, η Σουηδία και η Δανία, μόνο το 1% των απορριμμάτων καταλήγει σε χωματερές, ενώ τα ποσοστά ανακύκλωσης ανέρχονται σε επίπεδα άνω του 48%. Στις συγκεκριμένες χώρες, επιπλέον ποσοστό άνω του 46% των απορριμμάτων οδηγούνται σε μονάδες καύσης.

Από τα στοιχεία της Eurostat προκύπτει πως από τους 5.354.000 τόνους απορριμμάτων που δημιουργήθηκαν το 2016 στην Ελλάδα, οι 4.415.000 τόνοι καταλήγουν σε χωματερές, περίπου 730.000 τόνοι οδεύουν προς ανακύκλωση και 183.000 τόνοι για κομποστοποίηση.

Στην ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αναφέρεται πως στηρίζει τους φιλόδοξους στόχους για την ανακύκλωση, υπερψηφίζοντας τις νομοθετικές προτάσεις για τα απόβλητα και την κυκλική οικονομία. Όπως επισημαίνεται, «μέχρι το 2025, τουλάχιστον το 55% των αστικών αποβλήτων (από νοικοκυριά και επιχειρήσεις) θα πρέπει να ανακυκλώνεται. Ο στόχος θα ανέλθει στο 60% έως το 2030 και στο 65% μέχρι το 2035. Το 65% των υλικών συσκευασίας θα πρέπει να ανακυκλώνεται ως το 2025, και το 70% έως το 2030. Θα τεθούν ξεχωριστοί στόχοι για συγκεκριμένα υλικά συσκευασίας, όπως το χαρτί και το χαρτόνι, το πλαστικό, το γυαλί, το μέταλλο και το ξύλο». Επισημαίνεται πως «η Ελλάδα και η Κύπρος ανακυκλώνουν λιγότερο από το 20% των αποβλήτων τους».

Η νομοθετική πρόταση περιορίζει το μερίδιο των αστικών αποβλήτων που θα οδηγούνται σε χώρους υγειονομικής ταφής σε 10% μέχρι το 2035. Το 2014, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Δανία, η Γερμανία, η Ολλανδία και η Σουηδία δεν έστειλαν ουσιαστικά καθόλου αστικά απόβλητα σε χώρους υγειονομικής ταφής, ενώ αντιθέτως η Ελλάδα, η Κύπρος, η Κροατία, η Λετονία και η Μάλτα εξακολουθούν να οδηγούν στους ΧΥΤΑ περισσότερο από τα τρία τέταρτα των αστικών τους αποβλήτων.

Τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και τα επικίνδυνα απόβλητα των νοικοκυριών θα πρέπει από το 2025 να συλλέγονται ξεχωριστά. Μέχρι το 2024, τα βιοδιασπώμενα απόβλητα θα πρέπει επίσης να συλλέγονται χωριστά ή να ανακυκλώνονται στο σπίτι μέσω της κομποστοποίησης.

Σύμφωνα με τους στόχους των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να επιδιώξουν να μειώσουν τα απόβλητα τροφίμων κατά 30% ως το 2025 και κατά 50% ως το 2030. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να παρέχουν κίνητρα για τη συλλογή των τροφίμων που μένουν απούλητα και για την ασφαλή αναδιανομή τους. Χρειάζεται επίσης να βελτιωθεί η ενημέρωση των καταναλωτών γύρω από τη σημασία των ημερομηνιών λήξης που χρησιμοποιούνται στις διάφορες ετικέτες τροφίμων: «ανάλωση έως» και «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από».