Δάνεια: Οι ρυθμίσεις που 'σκάνε' και ο πονοκέφαλος των ακινήτων

Ρυθμισμένα δάνεια ύψους 11,2 δισ. ευρώ, από το σύνολο των 51,1 δισ. ευρώ που έχουν μπει κατά τη διάρκειά τους σε ρύθμιση, «ξανακοκκινίζουν» και βρίσκονται σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος σε καθυστέρηση άνω των 3 μηνών, γεγονός που καταδεικνύει την αδυναμία στην οποία βρίσκεται μεγάλο μέρος των δανειοληπτών όσον αφορά τη μεσοπρόθεσμη προοπτική εξυπηρέτησης των δανειακών τους υποχρεώσεων.

Στο παζλ έρχεται να προστεθεί και η διαπίστωση της Τράπεζας της Ελλάδος ότι η αξία των ακινήτων που αποτελούν ενέχυρα για τα δάνεια μειώθηκε το 9μηνο του 2017 κατά 4,6% σε σχέση με το τέλος του 2016. Γεγονός που δυσχεραίνει το ήδη φορτισμένο ζήτημα της αποτίμησης των ακινήτων κατά τη διάρκεια των stress tests και την πίεση από τις εποπτικές αρχές για μεγαλύτερες προβλέψεις.

Αρρύθμιστα και αλλαγή τάσης

Το 54,3% των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, δηλαδή περίπου 13,5 δισ. ευρώ, δεν έχουν ρυθμισθεί παρότι βρίσκονται σε καθυστέρηση άνω των 3 μηνών. Στα στεγαστικά, τα αρρύθμιστα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα ανέρχονται σε 12,8 δισ. ευρώ, στα καταναλωτικά, στο 1,2 δισ. ευρώ και στα επιχειρηματικά, τα αρρύθμιστα σε καθυστέρηση άνω των 3 μηνών διαμορφώνονται στα 7,5 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, κατά τη διάρκεια του α' και του β' τριμήνου του 2017 οι ροές εντός του ισολογισμού των τραπεζών από τα εξυπηρετούμενα ανοίγματα στα μη εξυπηρετούμενα ήταν υψηλότερες των ροών από τα μη εξυπηρετούμενα στα εξυπηρετούμενα ανοίγματα.

Ειδικότερα, το α' και β' τρίμηνο του 2017 οι αρνητικές καθαρές ροές διαμορφώθηκαν σε 576 και 781 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα. Ωστόσο, το γ' τρίμηνο του 2017 εμφανίζεται αποκλιμάκωση της εν λόγω τάσης, με τις αρνητικές καθαρές ροές να διαμορφώνονται σε 393 εκατ. ευρώ και τον δείκτη αθέτησης (default rate) να μειώνεται για πρώτη φορά εντός του 2017 αγγίζοντας το 2%, αλλά ξεπερνώντας και πάλι τον δείκτη εξυγίανσης (cure rate), ο οποίος ανήλθε σε 1,6%.

Πλήγμα στα ενέχυρα

Με βάση τα στοιχεία, το 87,7% των συνολικών εξασφαλίσεων των μη εξυπηρετούμενων δανείων αφορά ακίνητα συνολικής αξίας 44 δισ. ευρώ. Στο τέλος Σεπτεμβρίου του 2017, τα εν λόγω ακίνητα μέσα σε εννέα μήνες από τον Δεκέμβριο του 2016 έχασαν το 4,6% της αξίας τους.

Η αποτίμηση των ακινήτων που φέρουν ως εξασφαλίσεις τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αποτελεί το πιο «καυτό» ζήτημα των συζητήσεων μεταξύ των εποπτικών αρχών, των δανειστών και των διοικήσεων των ελληνικών τραπεζών, λίγες εβδομάδες πριν την οριστικοποίηση των παραδοχών, βάσει των οποίων θα διεξαχθούν τα stress tests. Οι επόπτες έχουν θέσει θέμα καθώς εκτιμούν ότι η αποτίμηση στα βιβλία των τραπεζών απέχει σημαντικά από τη σημερινή αγοραία τιμή και εκ των πραγμάτων τίθεται ζήτημα σχηματισμού πρόσθετων προβλέψεων.

Αξίζει να αναφερθεί πως ο δείκτης κάλυψης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων από προβλέψεις μειώθηκε το εννεάμηνο του 2017 σε 48,3% από 49,7% στο τέλος του 2016. Ειδικότερα, οι προβλέψεις που έχουν σχηματίσει οι τράπεζες μέχρι και το εννεάμηνο του 2017 για την κάλυψη του πιστωτικού κινδύνου ανέρχονται σωρευτικά στο επίπεδο των 48,2 δισ. ευρώ, έναντι 52,8 δισ. ευρώ στο τέλος του 2016. Η μείωση των προβλέψεων αποδίδεται κυρίως στη διαγραφή απαιτήσεων στις οποίες προχώρησαν οι τράπεζες εντός του 2017.