Οικειοθελής αποκάλυψη εισοδημάτων: Νέες οδηγίες για τους... ξεχασιάρηδες

Τη δυνατότητα να υποβάλουν για δεύτερη φορά τροποποιητικές δηλώσεις, στο πλαίσιο της ρύθμισης για την οικειοθελή αποκάλυψη εισοδημάτων, παρέχει στους φορολογούμενους η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων.

Προϋπόθεση ωστόσο είναι, με τη νέα δήλωση, να μη μειώνεται η φορολογητέα ύλη και κατά συνέπεια το συνολικό ποσό των οφειλόμενων φόρων. Δηλαδή οι φορολογούμενοι που έχουν ήδη υποβάλει δήλωση οικειοθελούς αποκάλυψης εισοδημάτων μπορούν να υποβάλουν νέα τροποποιητική δήλωση, είτε για να αυξήσουν τη φορολογητέα ύλη είτε για να διορθώσουν λάθη τα οποία σε καμία περίπτωση δεν θα μειώνουν τη φορολογητέα ύλη και δεν θα προκύπτει επιστροφή φόρου. Άλλωστε από τη ρύθμιση εξαιρούνται οι αρχικές ή τροποποιητικές πιστωτικές δηλώσεις.

Σημειώνεται ότι η ρύθμιση για την οικειοθελή αποκάλυψη εισοδημάτων λήγει στις 30 Σεπτεμβρίου 2017 ενώ έχει ήδη φέρει στα ταμεία του Δημοσίου «ζεστό» χρήμα πάνω από 250 εκατ. ευρώ. Η ρύθμιση έχει πάρει τη μορφή συνολικής περαίωσης καθώς οι φορολογούμενοι σπεύδουν να κλείσουν τις εκκρεμότητες και τους ανοιχτούς λογαριασμούς που έχουν με την εφορία. Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν έχουν αποκαλυφθεί μεγάλες υποθέσεις «μαύρου» χρήματος αφού οι περισσότερες δηλώσεις αφορούν εισοδήματα-κεφάλαια που κινούνται μεταξύ 100.000-300.000 ευρώ.

Νέες οδηγίες

Με εγκύκλιό του, ο διοικητής της ΑΑΔΕ, Γ. Πιτσιλής παρέχει νέες οδηγίες για τη ρύθμιση της οικειοθελούς αποκάλυψης. Ειδικότερα:

Νέα τροποιητική: Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος έχει ήδη υποβάλει δήλωση του ν. 4446/2016 για την οικειοθελή αποκάλυψη φορολογητέας ύλης, δύναται να υποβάλει νέα τροποποιητική (συμπληρωματική) δήλωση, χρεωστική ή μηδενική, εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας, επικαλούμενος τις ευεργετικές διατάξεις του νόμου αυτού. Ωστόσο, ποσά που έχουν ήδη καταβληθεί δεν επιστρέφονται καθώς δεν δύναται να υποβληθεί εκ των υστέρων τροποποιητική (ανακλητική) δήλωση φορολογίας, με σκοπό την επιστροφή καταβληθέντος φόρου. Αντίθετα, μπορεί να υποβληθεί τροποποιητική δήλωση με σκοπό να διορθωθούν λάθη που έχουν προκύψει κατά την υποβολή προγενέστερης δήλωσης, με βάση τις διατάξεις του νόμου αυτού, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα προκύπτει επιστροφή καταβληθέντος φόρου.

Δεν υποβάλλονται πιστωτικές δηλώσεις: Στη ρύθμιση για την οικειοθελή αποκάλυψη φορολογητέας ύλης παρελθόντων ετών υπάγονται οι αρχικές ή τροποποιητικές χρεωστικές ή μηδενικές δηλώσεις. Επομένως, δεν δύνανται να υπαχθούν στη ρύθμιση αρχικές ή τροποποιητικές πιστωτικές δηλώσεις, έστω και αν με την τροποποιητική δήλωση πρόκειται να μειωθεί το πιστωτικό υπόλοιπο που είχε προκύψει με την αρχικώς υποβληθείσα δήλωση και ανεξάρτητα αν είχε πραγματοποιηθεί η επιστροφή του φόρου ή όχι. Εντούτοις, εμπίπτουν στις διατάξεις αυτές δηλώσεις με τις οποίες το πιστωτικό υπόλοιπο μηδενίζεται ή μετατρέπεται σε χρεωστικό.

Δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος: Δεν υπάγονται στη ρύθμιση αρχικές ή τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος με τις οποίες δηλώνεται ζημία της χρήσης στην οποία αφορά η δήλωση, ανεξάρτητα αν από τη δήλωση προκύπτει παράλληλα και υποχρέωση καταβολής τέλους ή εισφοράς (π.χ. τέλος επιτηδεύματος, τέλος χαρτοσήμου), εκτός αν με αυτές μειώνεται η ζημία που είχε δηλωθεί με την αρχική δήλωση. Επίσης στις ρυθμίσεις δεν δύνανται να υπαχθούν οι σύζυγοι ή συγγενείς των προσώπων της παραγράφου αυτής (πρωθυπουργοί, υπουργοί κ.λπ.), εξ αίματος ή και εξ αγχιστείας μέχρι και β' βαθμού, σε ευθεία γραμμή και εκ πλαγίου.

Ποσά από δωρεές-γονικές παροχές: Οι φορολογούμενοι μπορούν να υποβάλουν εκπρόθεσμη αρχική ή τροποποιητική δήλωση φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων και να δηλώσουν ποσά που προέρχονται από δωρεά ή γονική παροχή. Ωστόσο τα ποσά αυτά δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη ή τον περιορισμό της διαφοράς μεταξύ πραγματικού και τεκμαρτού εισοδήματος. Τα ποσά αυτά δύνανται να χρησιμοποιηθούν κατά περίπτωση, για τα επόμενα έτη (από το έτος υποβολής της δήλωσης και μετά). Επίσης, υπό την προϋπόθεση ότι αποδεικνύεται το πραγματικό γεγονός της δωρεάς ή της γονικής παροχής (π.χ. αναλήψεις και καταθέσεις σε τραπεζικούς λογαριασμούς), μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη δικαιολόγηση της πηγής προέλευσης των σχετικών κεφαλαίων.

Δηλώσεις πληροφοριακού χαρακτήρα: Αρχικές ή τροποποιητικές δηλώσεις των καταστάσεων φορολογικών στοιχείων, πελατών και προμηθευτών των ετών 2014, 2015 υποβάλλονται αποκλειστικά με ηλεκτρονικό τρόπο μέσω Taxisnet. Εφόσον γίνει αποδεκτή η υποβολή της κατάστασης, στη συνέχεια προσέρχεται ο φορολογούμενος στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. όπου δηλώνονται τα εξής:

α) ο αύξων αριθμός καταχώρισης (αριθμός υποβολής Taxisnet), ο οποίος είναι και ο αριθμός της δήλωσης

β) η ημερομηνία υποβολής της δήλωσης

γ) το ονοματεπώνυμο ή η επωνυμία του φορολογουμένου

δ) ο Α.Φ.Μ του φορολογουμένου

ε) η περίοδος και το έτος που αφορά η υποβληθείσα δήλωση

στ) η φράση ότι «η δήλωση υποβλήθηκε βάσει των διατάξεων των άρθρων 57 έως και 61 του ν. 4446/2016» και στις περιπτώσεις υποβολής δήλωσης ατομικών επιχειρήσεων αναγράφεται επιπλέον από τον υπόχρεο και ότι «Δεν εμπίπτω στις εξαιρέσεις της παραγράφου 2 του άρθρου 60 του ν.4446/2016».

Διευκρινίζεται ότι η υπαγωγή στις διατάξεις της οικειοθελούς δηλώσεων πληροφοριακού χαρακτήρα, από τις οποίες δεν προκύπτει απόκρυψη φορολογητέας ύλης (όπως δηλώσεις παύσης εργασιών), δεν αποκαθιστά παραβάσεις όπως αυτές της μη διαφύλαξης βιβλίων, στοιχείων ή ΦΗΜ, μη προσκόμισης βιβλίων κ.λπ., για τις οποίες επιβάλλονται οι σχετικές κυρώσεις.

Οι αρχικές ή τροποποιητικές δηλώσεις πληροφοριακών στοιχείων μίσθωσης ακίνητης περιουσίας των οποίων η προθεσμία υποβολής είχε λήξει μέχρι και τις 30.9.2016 υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω της ειδικής εφαρμογής της Α.Α.Δ.Ε..

Σε κάθε περίπτωση, η αρμόδια Δ.Ο.Υ. δεν επιβάλλει πρόστιμα για τις παραπάνω δηλώσεις.

Δηλώσεις φορολογίας κεφαλαίου: Στην περίπτωση υποβολής νέας δήλωσης μετά από υποβολή δήλωσης που έχει ήδη υπαχθεί στις διατάξεις της οικειοθελούς αποκάλυψης (ν. 4446/2016), ως προς τα δηλωθέντα με τη δήλωση αυτή, δεν επιτρέπεται στο μέλλον η υποβολή τροποποιητικής δήλωσης με την οποία ανακαλείται η υποβληθείσα δήλωση ή μειώνεται η φορολογητέα ύλη ή αξία των δηλωθέντων (ακόμη και στην περίπτωση που ο φορολογούμενος δεν είχε υποβάλει αίτηση για διαγραφή της διαφοράς του πρόσθετου φόρου για τις φορολογίες Ε.Τ.ΑΚ. και Φ.Α.Π.).

Στις περιπτώσεις που η δήλωση υποβάλλεται χειρόγραφα, ο αρμόδιος προϊστάμενος Δ.Ο.Υ. απορρίπτει την τροποποιητική δήλωση ως προς τα ακίνητα αυτά, ενημερώνοντας εγγράφως τον φορολογούμενο για την απόρριψη και, εφόσον ζητείται η χορήγηση πιστοποιητικών ΕΝ.Φ.Ι.Α., αυτά χορηγούνται με βάση την περιγραφή και αξία του ακινήτου όπως αυτή προκύπτει από τις δηλώσεις που είχαν υποβληθεί με τη χρήση των ευνοϊκών διατάξεων του ν.4446/2016.

Δηλώσεις Ε9: Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες φορολογούμενος έχει υποβάλει δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9) και δεν έχει υποβάλει αίτηση διαγραφής του τυχόν επιπλέον προσδιορισθέντος πρόσθετου φόρου, αυτός διαγράφεται οίκοθεν με απόφαση του αρμόδιου προϊσταμένου Δ.Ο.Υ.