Ανάπτυξη 1,5-1,6% βλέπει το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής

Ένα θετικό βήμα προς τη διαχείριση της οικονομικής κρίσης χαρακτηρίζει το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, την έξοδο της χώρας στις αγορές, προσθέτοντας ότι μπορεί να ερμηνευθεί ως μια κίνηση που εκφράζει την πρόθεση της κυβέρνησης να εκπληρώσει τις τρέχουσες συμφωνίες και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για μόνιμη έξοδο στις αγορές μετά το τέλος του μνημονίου, τον Αύγουστο του 2018.

Στην τριμηνιαία έκθεσή τους, οι οικονομολόγοι του Γραφείου Προϋπολογισμού υπογραμμίζουν ότι η οικονομία άντεξε, για να προσθέσουν ότι «η οικονομία της χώρας δεν βρίσκεται πλέον σε ύφεση. Ανακάμπτει και αυτό είναι, κατ' αρχάς, θετικό».

Για το 2017 προβλέπουν ο ρυθμός ανάπτυξης να διαμορφωθεί στα επίπεδα του 1,5-1,6%, μικρότερος του προβλεπόμενου στον κρατικό προϋπολογισμό μερικούς μήνες πριν. Ωστόσο, θεωρούν ότι η διαφαινόμενη ανάκαμψη είναι εύθραυστη και θα διακοπεί αν η χώρα εγκαταλείψει το μονοπάτι των μεταρρυθμίσεων, ενώ το ίδιο θα συμβεί αν υπάρξει πολιτική αστάθεια.

Πιο συγκεκριμένα, στην έκθεσή του το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής αναφέρει:

- Εξοδος στις αγορές: Το άνοιγμα του βιβλίου προσφορών για την έκδοση πενταετούς ομολόγου, στον βαθμό που η κίνηση αυτή θα έχει συνέχεια και σε συνδυασμό με τις εκδηλούμενες τάσεις οικονομικής μεγέθυνσης -έστω και ασθενούς- για το 2017, είναι ένα θετικό βήμα προς τη διαχείριση της οικονομικής κρίσης, με δεδομένη τη συμφωνία των μεγάλων πολιτικών κομμάτων στα ουσιαστικά στοιχεία του προγράμματος προσαρμογής (παρά τις επιμέρους διαφορές και τη διαφορετική πολιτική φιλοσοφία). Μπορεί επομένως να ερμηνευθεί ως μια κίνηση που εκφράζει την πρόθεση της κυβέρνησης να εκπληρώσει τις τρέχουσες συμφωνίες (συμπληρωματικό μνημόνιο συνεννόησης και letter of intent προς το ΔΝΤ) και έτσι να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για μόνιμη έξοδο στις αγορές μετά το τέλος του μνημονίου, τον Αύγουστο του 2018. Αν συμβεί αυτό, θα έχουμε μια καμπή στη διαχείριση της οικονομίας και στις οικονομικές επιδόσεις. Αν όχι, τότε θα υπάρξουν παλινδρόμηση σε συνθήκες ύφεσης, κοινωνικές εντάσεις και δυσκολίες στη χρηματοδότηση από τις αγορές.

- Τέσσερις παράγοντες κρίνουν αν η έξοδος στις αγορές θα έχει συνέχεια:

Η έξοδος στις αγορές θα έχει συνέχεια αν:

1) συνεχισθεί δημοσιονομική σταθερότητα, ώστε η πίεση των τόκων από τις αγορές να μην οδηγήσει στον φαύλο κύκλο ελλειμμάτων, ύφεσης, πολιτικής αστάθειας,

2) διασφαλισθεί η οικονομική μεγέθυνση με διάρκεια, πράγμα που συνυφαίνεται με την εφαρμογή του μνημονίου και κυρίως των μεταρρυθμίσεων,

3) επιτευχθεί κοινωνική σταθερότητα και συνοχή με θεραπείες των ανισοτήτων, της ανεργίας, της φτώχειας και διασφάλιση ενός θεσμικού πλαισίου υγιούς επιχειρηματικού ανταγωνισμού και προστασίας της εργασίας και

4) διατηρηθεί η πολιτική σταθερότητα με όσο το δυνατόν ευρύτερη πολιτική συναίνεση.

- Η οικονομία άντεξε: Σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού, η οικονομία της χώρας δεν βρίσκεται πλέον σε ύφεση. Ανακάμπτει και αυτό είναι, κατ' αρχάς, θετικό. Η οικονομία άντεξε τις διαταραχές του 2015 -τους κεφαλαιακούς ελέγχους, την υφεσιακή οικονομική πολιτική που στηρίχθηκε κυρίως στην αύξηση της φορολογίας και λιγότερο στον εξορθολογισμό των δαπανών, την παρατεταμένη διαπραγμάτευση για τη δεύτερη αξιολόγηση και τις αβεβαιότητες για την τύχη των μεταρρυθμίσεων. Η ανεργία μειώνεται μολονότι διαπιστώνουμε ανησυχητικά δομικά χαρακτηριστικά στις αγορές εργασίας (αύξηση της ευκαιριακής απασχόλησης κ.λπ.).

Γενικότερα, η οικονομική πορεία τα τελευταία δύο χρόνια ήταν καλύτερη από όσο πολλοί προέβλεπαν, μολονότι αυτό ουδόλως δικαιολογεί το κόστος όσων συνέβησαν το πρώτο εξάμηνο του 2015.

Για το 2017, προβλέπεται θετικός ρυθμός μεγέθυνσης του ΑΕΠ της τάξης του 1,5-1,6%, μικρότερος του προβλεπόμενου στον κρατικό προϋπολογισμό μερικούς μήνες πριν.

Για το 2017, το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης αισιοδοξεί μάλιστα ότι ο ρυθμός μεγέθυνσης θα φθάσει το 2% και το 2018 το 3%.

Εύθραυστη ανάκαμψη

Η διαφαινόμενη ανάκαμψη είναι εύθραυστη και για να το διατυπώσουμε χωρίς περιστροφές, θα διακοπεί αν η χώρα εγκαταλείψει το μονοπάτι των μεταρρυθμίσεων. Το ίδιο θα συμβεί, αν υπάρξει πολιτική αστάθεια.

Επίσης, τα μακροοικονομικά στοιχεία των τελευταίων τριμήνων έδειχναν ότι η οικονομία κινούνταν στα όρια της στασιμότητας από το πρώτο τρίμηνο του 2014. Μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2017 (με την αναιμική του μεγέθυνση), είχαμε πίσω μας τριάμισι χρόνια κίνησης γύρω από το μηδέν ενώ μπροστά μας περιμένουν ακόμα πολλές αβεβαιότητες.

Επίσης, οι αρχικές προβλέψεις για το 2017 χειροτέρευαν. Ειδικότερα, ο προϋπολογισμός είχε στηριχθεί σε πρόβλεψη για αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,7% το 2017, αλλά πιο πρόσφατες προβλέψεις (π.χ. ΚΕΠΕ, ΤτΕ και ΙΟΒΕ) υπολογίζουν ρυθμό μεγέθυνσης της τάξης του 1,4-1,8%. Ας σημειωθεί ότι ορισμένες εξωτερικές πηγές προβλέπουν ακόμα χαμηλότερο ρυθμό μεγέθυνσης, κάτω του 1%.

Οι αριθμοί αυτοί δεν αποκαλύπτουν πλήρως το βάθος των προβλημάτων της χώρας ούτε τις επισφάλειες.

Σύμφωνα με το ΓΠΒ, το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης δημιουργεί κατ’ αρχάς προϋποθέσεις για ανάκαμψη της οικονομίας.

Το σημαντικότερο στοιχείο του προηγούμενου τριμήνου ήταν η ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης και η συμφωνία για το συμπληρωματικό μνημόνιο και την εκταμίευση των δόσεων. Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε αισιοδοξία για την τελική έκβαση του εγχειρήματος της προσαρμογής. Με κριτήριο τη συμφωνία αυτή, το ελληνικό πρόγραμμα δεν είναι καταδικασμένο να αποτύχει. Χαρακτηριστικά, το Χρηματιστήριο Αθηνών εξακολουθεί να ανεβαίνει και οι «αποδόσεις» των ελληνικών ομολόγων να υποχωρούν. Υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον των αγορών για ομόλογα ελληνικών επιχειρήσεων, όπως έδειξε η επιτυχής έκδοση ομολόγων τους.

Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να συστήσει το κλείσιμο της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος προστίθεται στα θετικά νέα, κυρίως σε συμβολικό επίπεδο, διότι, πρώτον, η διαδικασία αυτή ήταν ξεπερασμένη καθώς η Ελλάδα βρίσκεται σε καθεστώς αυστηρότερης επιτήρησης λόγω Μνημονίων και, δεύτερον, η άρση της δεν συνεπάγεται το τέλος της εποπτείας.

Οι δημοσιονομικοί στόχοι της Ελλάδας υπαγορεύονται σήμερα από το πρόγραμμα στήριξής της. Μετά το 2018 προβλέπεται να υπαχθεί στις διαδικασίες εποπτείας του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ).

*Η έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".