Τι είπε ο Σόιμπλε στον Γιούνκερ για το ελληνικό χρέος

Βρυξέλλες, ανταπόκριση (read the article in english in the column to the right)

Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έχει βάλει σκοπό να αλλάξει τη δομή της λειτουργίας της ευρωζώνης και να «ροκανίσει» τον ρόλο της Κομισιόν στην εκτέλεση των προϋπολογισμών. Αυτή ήταν η ουσία της συνάντησης του Γερμανού υπουργού Οικονομικών με τον πρόεδρο της Κομισιόν την περασμένη εβδομάδα.

Σύμφωνα με αποκλειστικό ρεπορτάζ του Euro2day.gr, πηγές κοντά στον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ανέφεραν ότι οι δύο πρώην φίλοι και συνεργάτες είχαν να μιλήσουν έστω και από το τηλέφωνο εδώ και τουλάχιστον τέσσερις μήνες, λόγω των παρεμβάσεων της Κομισιόν στο ελληνικό ζήτημα, των δημόσιων τοποθετήσεων των κ.κ. Γιούνκερ, Μοσκοβισί και Ντομπρόβσκις υπέρ της χώρας μας, αλλά και εξαιτίας του ότι ο πρόεδρος της Κομισιόν παρέκαμψε πολλές φορές τον κ. Σόιμπλε και αποπειράθηκε να βρει λύση μιλώντας απευθείας με την καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η συζήτηση για το ελληνικό θέμα κράτησε «μερικά λεπτά» καθώς υπήρχε πλήρης διαφωνία εξ αρχής για τους χειρισμούς από εδώ και πέρα.

«Ο κ. Σόιμπλε ήταν λάβρος κατά του ΔΝΤ, κάτι που παραξένεψε τον πρόεδρο της Κομισιόν, καθώς ο ίδιος γνωρίζει ότι Σόιμπλε και Τόμσεν εργάζονται αρμονικά και βεβαίως υπόγεια».

Η ίδια πηγή φρόντισε να μας τονίσει ξανά ότι πλανώνται οικτρά όσοι πιστεύουν ότι η κ. Μέρκελ δεν υποστηρίζει πλήρως τον υπουργό της και ανέφερε ότι «ο κ. Τόμσεν θεωρείται τo Golden boy της καγκελαρίου» και ότι «πρώτα περνά από το γραφείο της κ. Μέρκελ και μετά πάει στον κ. Σόιμπλε».

Σόιμπλε και Γιούνκερ δεν κατέληξαν πουθενά, καθώς υπήρξε η διαπίστωση από τον πρόεδρο της Κομισιόν ότι τα πράγματα προχωρούν με μαθηματική ακρίβεια όπως πρωτοαναφέρθηκαν τον περασμένο Οκτώβριο στη συνάντηση του Washington Club στο περιθώριο της συνόδου του ΔΝΤ.

Τότε που, όπως είχαμε γράψει, πηγές οι οποίες έλαβαν μέρος στη συνάντηση μας είπαν «καλό Μάρτιο» για την αξιολόγηση (επισήμως όλοι έλεγαν για Δεκέμβριο) και τον Δεκέμβριο μας έλεγαν «καλό Ιούνιο».

Οι πηγές της Κομισιόν ανέφεραν ότι η Γερμανία στην πραγματικότητα δεν θέλει συζήτηση για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα του χρέους ούτε μετά τις εκλογές, αλλά και πιθανότατα ούτε μετά το τέλος του προγράμματος.

Ο κ. Σόιμπλε, όπως έχουμε γράψει τον Μάιο, επιχειρεί την «αναδόμηση της ελληνικής οικονομίας μέσα από τη χρησιμοποίηση κονδυλίων, επενδύσεων κ.λπ. Οπως τόνισε στον κ. Γιούνκερ, η πρόταση «αν χρειαστεί», που περιλαμβάνεται στην απόφαση του Eurogroup τον Μάιο 2016 αναφορικά με τα μέτρα στο χρέος, δεν πρέπει να ξεχνιέται, καθώς υπάρχουν κατά τον ίδιο και άλλοι τρόποι να επιτευχθούν οι στόχοι.

Η Κομισιόν θεωρεί ότι η πρόταση Ντάισελμπλουμ που αποκαλύφθηκε στα πρακτικά της συνεδρίασης του Eurogroup βολεύει και το ΔΝΤ και τη Γερμανία και ότι είναι προϊόν «υπόγειας» συμφωνίας Βερολίνου-Ουάσινγκτον.

Γι' αυτό και όταν ανέφερε ο πρόεδρος του Eurogroup ότι το ΔΝΤ μπορεί να παραμείνει με πρόγραμμα επί της αρχής και να εκταμιεύσει ξανά όταν ρυθμιστεί το θέμα του χρέους, ο κ. Τόμσεν απάντησε ευθέως ότι αυτό είναι κάτι που μπορεί να συζητηθεί. Τη σκυτάλη πήρε χθες και η κ. Λαγκάρντ. 

Σε ολόκληρη την ευρωζώνη υπήρξε μεγάλος εκνευρισμός για την αποκάλυψη των πρακτικών, σε βαθμό που διατάχθηκε ένορκη διοικητική εξέταση ώστε να αποκαλυφθεί η διαρροή. Το «καλό», όμως που έκαναν τα πρακτικά, σύμφωνα με ένα αξιωματούχο της ΕΕ είναι ότι «έριξε τις μάσκες», και ανάγκασε όλους τους εμπλεκόμενους να ανασκευάσουν τις δηλώσεις τους και δημόσια και να κατεβάσουν τις προσδοκίες για λύση. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι η συνεδρίαση του Eurogroup του Μαίου έληξε με τον κο Ντάισελμπλουμ να λέει ότι πρέπει να χαμηλώσουν οι προσδοκίες για τη λύση.

Δεν υπάρχει νέο Plan B

Παρά τα πρόσφατα δημοσιεύματα ότι ετοιμάζεται Plan B εάν δεν βρεθεί λύση, η εναλλακτική προετοιμαζόταν και έγινε γνωστή από τον περασμένο Οκτώβριο, όταν ο κ. Σόιμπλε διαπίστωσε ότι θα πρέπει να συζητήσει το χρέος και ο κ. Τόμσεν ότι δεν θέλει να παραμείνει το ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα.

Από τον Νοέμβριο, όπως είχαμε αναφέρει σε σχετικό ρεπορτάζ, το επιτελείο Σόιμπλε κατάρτιζε σχέδιο αλλαγής της Συνθήκης του ESM και μετατροπής του σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο. Το σχέδιο προβλέπει την αποχώρηση του ΔΝΤ, αλλά και την αποδόμηση της Κομισιόν.

Σόιμπλε «ροκανίζει» Γιούνκερ

Η συνάντηση των δύο έγινε ακριβώς γι' αυτό. Ο κ. Σόιμπλε δεν έκρυψε ποτέ την ενόχλησή του για τις παρεμβάσεις του κ. Γιούνκερ στα δρώμενα του Eurogroup καθώς και τις συνεχείς δηλώσεις του επιτρόπου Μοσκοβισί. Διαφώνησε με την πολιτική διάσταση που έλαβαν οι αποφάσεις για Πορτογαλία, Ισπανία (μηδέν πρόστιμα για τις υπερβάσεις του στόχου στο έλλειμμα) και προσφάτως για την Ιταλία (ότι δεν χρειάζεται επιπλέον μέτρα για το 2017).

Ο κ. Σόιμπλε επιθυμεί ο νέος ESM να αναλάβει την παρακολούθηση και τις ποινές των χωρών που παραβαίνουν το σύμφωνο σταθερότητας και ανάπτυξης. Επιπλέον, όπως έχουμε γράψει, θέλει να βάλει τη ρήτρα «default» ενός κράτους εντός ευρωζώνης.

Σε αυτό έχει υποστηρικτές όχι μόνο την κ. Μέρκελ και τον κ. Βάιντμαν, αλλά και τις χώρες του Βορρά. Επί της ουσίας δηλαδή, αφού στο Δ.Σ. του ESM είναι οι υπουργοί Οικονομικών, εμμέσως πλην σαφώς οι υπουργοί θα έχουν τον πρώτο λόγο στους προϋπολογισμούς και όχι η Κομισιόν.

Τι απαντά ο πρόεδρος της Κομισιόν

Οπως μας είπαν άνθρωποι του περιβάλλοντός του, ο κ. Γιούνκερ κράτησε χαμηλούς τόνους -διαφωνώντας βεβαίως αλλά ως παλιάς κοπής πολιτικός περιμένει.

Τι περιμένει; Την πτώση του Σόιμπλε καθώς θεωρείται ότι ο νέος συνασπισμός που θα προκύψει από τις γερμανικές εκλογές θα φέρει το δεύτερο κόμμα να ζητάει το υπουργείο Οικονομικών, αντί το υπουργείο Εξωτερικών, με αποτέλεσμα να αλλάξει όλος ο χάρτης των σχεδίων Σόιμπλε, καθώς πολλοί ακόμα και στη Γερμανία θεωρούν ότι το σχέδιο του θα έχει ως αποτέλεσμα τη διάσπαση της ευρωζώνης σε ένα μικρό πυρήνα «υγιών» κρατών και σε δορυφόρους που δεν αποκλείεται να έχουν και διπλό νόμισμα.

Τι θα γίνει με την Ελλάδα

Σαφέστατα όλες οι πλευρές συμφωνούν ότι η δεύτερη αξιολόγηση και η εκταμίευση της δόσης πρέπει να γίνει εντός των επόμενων εβδομάδων και ότι δεν συνδέεται με τη συζήτηση για το χρέος. Η τηλεδιάσκεψη του EuroWorkingGroup σήμερα αναμένεται να ασχοληθεί κυρίως με αυτό.

Οσο για το χρέος, το επικρατέστερο σενάριο είναι η πρόταση Ντάισελμπλουμ σε πολιτικό επίπεδο υπουργών Οικονομικών. Και αυτό γιατί ο ESM έχει αφεθεί και συνεχίζει να καταρτίζει σενάρια για το χρέος.

Το τι θα πάρουμε, θα εξαρτηθεί και από τη στάση της ελληνικής πλευράς. Εάν μας ικανοποιεί μια δέσμευση για συζήτηση μετά τις γερμανικές εκλογές, τότε εκεί θα επικεντρωθεί το Eurogoup, όμως αξιωματούχοι της Κομισιόν προειδοποιούν ότι εάν παραμείνει ο κ. Σόιμπλε, τότε η συζήτηση αυτή ενδέχεται να μη γίνει ποτέ....

Προτάσεις αναμένεται να πέσουν στο τραπέζι και δη αυτή της γερμανικής πλευράς, δεν γνωρίζουμε όμως εάν πραγματικά την εννοούσε ο κ. Σόιμπλε ή απλά δεν ήθελε να φανεί η συνεργασία του με τον κ. Τόμσεν.

Σε αυτή την περίπτωση, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών αναμένεται να ζητήσει τη σύνδεση των όποιων μέτρων με την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων. Με άλλα λόγια, τίποτα δεν θα υιοθετείται εάν πρώτα δεν ελέγχονται οι μεταρρυθμίσεις που θα συνδεθούν με το χρέος.

Επίσης είναι φυσικό ο ESM να ετοιμάσει και σενάριο για ένα «δάνειο-γέφυρα» για την Ελλάδα, μια αυστηρή γραμμή ECCL+ που θα συνδέει τη λήξη του προγράμματος το 2018 με την πλήρη επάνοδό μας στις αγορές, που παρά τις διαβεβαιώσεις δεν αναμένεται να γίνει σύντομα.

Η σκληρή γραμμή της ΕΚΤ

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, στη Φρανκφούρτη αναρωτιούνται εδώ και μήνες πώς γίνεται το πρόγραμμα της ποσοτικής χαλάρωσης να αναπαράγεται τόσο εύκολα από την κυβέρνηση, παρά το γεγονός ότι οι όροι είναι ξεκάθαροι.

Στο προηγούμενο Eurogroup, ο Μάριο Ντράγκι δεν ζήτησε μόνο επίλυση του θέματος άμεσα αλλά προειδοποίησε ότι η λύση για το χρέος πρέπει να ικανοποιεί και το δυσμενές (adverse) σενάριο της ΕΚΤ (όχι μόνο το βασικό), κάτι που κάνει ακόμα πιο δύσκολη την ένταξή μας στο QE, καθώς εάν η λύση δεν είναι καθαρή και τα μέτρα ποσοτικοποιημένα, η ΕΚΤ δεν θα ανοίξει την πόρτα της ποσοτικής χαλάρωσης...