«Στα σκαριά» το σχέδιο για αναλογικά διόδια

Διαγωνισμό για την προμήθεια και εγκατάσταση ενιαίου τεχνολογικού συστήματος που θα υποστηρίξει την εφαρμογή των αναλογικών διοδίων, δηλαδή τη χρέωση με βάση την απόσταση που διανύουν οι οδηγοί στους οδικούς άξονες, θα προκηρύξει στο τέλος του 2017 το υπουργείο Υποδομών. Ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Θάνος Βούρδας υποστήριξε προχθές, κατά τη διάρκεια ομιλίας στο «1ο Συνέδριο Υποδομών και Μεταφορών», πως το σύστημα θα έχει εγκατασταθεί μέχρι το τέλος του 2018 και θα λειτουργεί υπό την εποπτεία της Υπηρεσίας Οδικών Τελών που συστάθηκε πρόσφατα.

Όπως είπε ο κ. Βούρδας, «κεντρική επιλογή για το επόμενο χρονικό διάστημα είναι η εφαρμογή αναλογικών διοδίων στις οδικές υποδομές. Δηλαδή ελεύθερη αδιάκοπη ροή αυτοκίνητων στους αυτοκινητόδρομους, κάτι που θα εξοικονομεί καύσιμο για τον οδηγό και θα μειώνει τη συμφόρηση στους σταθμούς διοδίων».

Πρόσθεσε πως «το όφελος για το δημόσιο θα είναι η προσέλκυση χρηστών μέσω της ευνοϊκότερης τιμολογιακής πολιτικής λόγω αναλογικής χρέωσης, που θα είναι βασισμένη στην απόσταση που διανύεται και για τον παραχωρησιούχο θα είναι το μικρότερο κόστος λειτουργίας τους αυτοκινητόδρομου».

Η εφαρμογή ενός συστήματος αναλογικών διοδίων, ενιαίου για όλους τους οδικούς άξονες, δεν είναι μόνο τεχνολογική πρόκληση αλλά και απαραίτητο για τη στενότερη παρακολούθηση των συμβάσεων παραχώρησης.

Συνδέεται περισσότερο με τις επιπτώσεις που θα έχει η εφαρμογή του στα έσοδα των παραχωρησιούχων από τα διόδια, τα οποία με τη σειρά τους συνδέονται με τις αποπληρωμές δανείων προς τις τράπεζες. Κάθε φορά που η κυβέρνηση υπενθυμίζει τη δέσμευση για αναλογικά διόδια αλλά και για μειώσεις τιμών, οι κοινοπραξίες υπενθυμίζουν τη σκληρή στάση των τραπεζών.

Γι’ αυτό τον λόγο και ο υπουργός Υποδομών Χρήστος Σπίρτζης έχει μιλήσει κατά καιρούς για μια λύση η οποία θα συνδέει την εφαρμογή του αναλογικού συστήματος (και τις πιθανές μειώσεις) διοδίων με ενδεχόμενη παράταση των 30ετών συμβάσεων παραχώρησης. Ετσι θα εφαρμοστεί το αναλογικό σύστημα, θα υπάρξουν ενίοτε μειώσεις και ταυτόχρονα θα καλυφθούν οι απαιτήσεις εργολάβων και τραπεζών.

Ηδη, μέσω της πρώτης αναμόρφωσης των συμβάσεων, το 2013, «παρέχεται η δυνατότητα στους παραχωρησιούχους να υποβάλουν αίτημα παράτασης της διάρκειας της Περιόδου Παραχώρησης δώδεκα μήνες πριν από τη λήξη της, εφόσον η απόδοση της επένδυσης υπολείπεται της προβλεπόμενης από το χρηματοοικονομικό μοντέλο του έργου. Με την πρώτη αναμόρφωση, τα προσδοκώμενα έσοδα των παραχωρησιούχων στους πέντε οδικούς άξονες (Ολυμπία Οδός, Ιόνια Οδός, Μαλιακός - Κλειδί, Κόρινθος - Τρίπολη - Καλαμάτα και Αξονας Κεντρικής Ελλάδας) περιορίζονταν σε 14,3 δισ. ευρώ αντί των 37,6 δισ. ευρώ που προέβλεπαν οι συμβάσεις του 2007.

Για να εφαρμοστεί το ηλεκτρονικό, αναλογικό σύστημα διοδίων θα χρειαστούν, πάντως, νέα παζάρια με τους κατασκευαστές που διαχειρίζονται τους οδικούς άξονες. Ο κ. Σπίρτζης προώθησε πέρυσι ρύθμιση η οποία προβλέπει πως η χρέωση διοδίων «μπορεί να γίνεται α) ανά χιλιόμετρο χρήσης του δικτύου και β) αναλογικά ανά χρονική περίοδο χρήσης του δικτύου, ημερήσια, εβδομαδιαία, μηνιαία, ετήσια κ.α.», αλλά «με την επιφύλαξη του νομικού καθεστώτος που διέπει τις συμβάσεις παραχώρησης».

Με βάση τις σημερινές συμβάσεις, μόνο στην Ολυμπία Οδό (και μόνο στο τμήμα Κόρινθος - Πάτρα, αφού ολοκληρωθεί, δηλαδή από τον προσεχή Σεπτέμβριο) προβλέπεται η εφαρμογή «Υβριδικού Συστήματος Χρέωσης για αναλογική χιλιομετρική χρέωση (με βάση τη διανυόμενη απόσταση) σε ηλεκτρονικούς χρήστες (Οlympia-pass) για οχήματα όλων των κατηγοριών (Ι.Χ. και φορτηγά ή λεωφορεία)».

Υπενθυμίζεται πως στο πλαίσιο της πρώτης επαναδιαπραγμάτευσης των συμβάσεων, το 2013, είχε εξεταστεί «η ταχεία εφαρμογή ενδιάμεσου υβριδικού συνδυασμού ανοικτού συστήματος διοδίων με συμβατικούς σταθμούς διοδίων (…)» και παράλληλη ανάπτυξη κλειστού συστήματος διοδίων μόνο για τους ηλεκτρονικούς χρήστες (που δίνει τη δυνατότητα χρέωσης ανάλογα με την πραγματικά διανυόμενη απόσταση ή/και έκπτωσης σε συχνούς χρήστες». Το σχέδιο δεν προχώρησε και περιορίστηκε στην εφαρμογή χαμηλότερων χρεώσεων στους συχνούς χρήστες.

Τώρα στο υπουργείο επανέρχονται και, χωρίς να γνωρίζουμε λεπτομέρειες για τις θεσμικές πρωτοβουλίες που πρέπει να αναλάβει καθώς και την τεχνολογική λύση που έχουν στο μυαλό τους, επαναλαμβάνουν πως τα αναλογικά διόδια θα εφαρμοστούν μέχρι το τέλος του 2018.