«Μύλος» το Eurogroup για το ελληνικό χρέος

Βρυξέλλες, ανταπόκριση (read the documents in english at the end of the page)

Παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις για το καλό κλίμα στο Eurogroup της Δευτέρας και για σημαντική πρόοδο, τα πρακτικά της συνεδρίασης που εξασφάλισε αποκλειστικά το Euro2day.gr αποκαλύπτουν ότι η συνεδρίαση ήταν θυελλώδης, ότι οι συζητήσεις για το χρέος κατέληξαν σε ναυάγιο, ότι ο κ. Τόμσεν αρνήθηκε όλες τις πιθανές λύσεις και έσπρωχνε τα πράγματα προς τον συνήθη αστερίσκο: ναι στην εκταμίευση αλλά όχι στη βιωσιμότητα του χρέους. Προκύπτει ότι ο κ. Σόιμπλε δεν θα κάνει υποχωρήσεις και δεν δέχεται τίποτα πέραν της απόφασης του 2016.

Η ένταση ήταν εμφανής σε όλη τη συζήτηση, με τον Ιταλό, τον Γάλλο και τον Ευκλείδη Τσακαλώτο να είναι χειμαρρώδεις για το ναυάγιο. Τελικά η Ελλάδα, μετά από συνεννόηση του υπουργού Οικονομικών με τον Αλέξη Τσίπρα, αποφάσισε να βάλει βέτο στο δεύτερο draft και έτσι έληξε η συνεδρίαση.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Ενώ ξεκίνησε το δεύτερο μέρος της συζήτησης, που ήταν το χρέος, όταν πήρε τον λόγο ο κ. Τόμσεν είπε τα εξής: «Αντιλαμβάνομαι ότι θέλετε να προχωρήσετε με αυτό τον τρόπο, όμως έχουμε επίσης συμφωνήσει ότι το ΔΝΤ θα πρέπει να καταλήξει πως αυτή η δέσμη μέτρων θα μας φέρει on board, αλλά δεν είμαστε ακόμα εκεί. Δεν θα μπορέσουμε σήμερα να πούμε στο ΔΣ μας ότι οι προδιαγραφές τηρούνται. Δεν συμφωνήσαμε στα πρωτογενή πλεονάσματα, ούτε στις προβλέψεις για την ανάπτυξη. Θα χρειαστούμε αρκετά πιο συγκεκριμένα μέτρα, διαφορετικά δεν θα μας πείσετε να συμφωνήσουμε μαζί σας».

Με αυτή την αρχική τοποθέτηση, ο κ. Τόμσεν ουσιαστικά τορπίλισε τη συνεδρίαση. Αμέσως έλαβε τον λόγο ο κ. Τσακαλώτος, ο οποίος υπογράμμισε ότι η λύση πρέπει να είναι καθαρή, αξιόπιστη, ώστε να δώσει το σήμα στις αγορές ότι η Ελλάδα γύρισε σελίδα. «Νομίζω ότι εάν δημοσιεύσουμε αυτή την πρόταση όπως είναι, τα ελληνικά ομόλογα θα ανέβουν και η ελληνική οικονομία θα υποφέρει. Είχα πολύ δύσκολες διαπραγματεύσεις με το ΔΝΤ, με βέτο από τη Γερμανία και την Ολλανδία, έτσι ήμουν σε αδύναμη θέση. Δεχθήκαμε τους όρους του ΔΝΤ, έτσι έχουμε ένα πρόγραμμα με το ΔΝΤ. Η μπάλα είναι στο γήπεδό σας» είπε ο Ελληνας υπουργός Οικονομικών, που συμπλήρωσε ότι οι αγορές περιμένουν το QE και ότι η ΕΕ δεν πρέπει να δείξει ότι απλά μεταθέτει τις αποφάσεις για αργότερα.

Η στήριξη της Γαλλίας…

Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών στήριξε πλήρως τις προσπάθειες της Ελλάδας λέγοντας ότι η πρόταση που υπήρχε στο τραπέζι δεν φανερώνει «καθαρή λύση», ότι είχε δυσκολία να καταλάβει τις προβλέψεις του ΔΝΤ για την ανάπτυξη και ότι η Γαλλία προτιμούσε 17 έτη επιμήκυνσης και πρωτογενή πλεονάσματα 2% (σ.σ. μετά το 2022).

«Ομως δεν έχουμε ξεκάθαρη απάντηση, εάν το ΔΝΤ παραμένει ή όχι -δεν μπορεί να είναι μισό-μισό. Εάν δεν είναι μαζί μας το ΔΝΤ, η ΕΚΤ δεν μπορεί να δώσει το QE» είπε ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών.

… και η άρνηση του Σόιμπλε

Τον λόγο μετά πήρε ο κ. Σόιμπλε, που εξέπληξε τους πάντες γιατί άρχισε να διαβάζει την απόφαση του Μαΐου του 2016 και να δικαιολογείται λέγοντας ότι αυτό που συζητείτο στο Eurogroup ήταν ουσιαστικά μια νέα απόφαση, για την οποία δεν δικαιούται να διαπραγματευτεί χωρίς την εντολή από τη γερμανική Βουλή.

«Δεν μπορώ να διαπραγματευτώ μια καινούργια εντολή, άρα η βάση μας πρέπει να είναι αυτή (Μάιος 2016). Δεν δώσαμε βέτο στο ΔΝΤ, ούτε εμείς, ούτε η Ολλανδία. Να υπενθυμίσω ότι έχουμε ήδη εγκρίνει δύο προγράμματα από το Ταμείο».

Κάπου εδώ, με τον κύριο Τόμσεν να λέει ότι δεν θέλει να εγκρίνει τη βιωσιμότητα του χρέους και τον κ. Σόιμπλε να λέει ότι δεν μπορεί να γίνει τίποτα πέραν της απόφασης του 2016, το Eurogroup πήρε φωτιά...

«Δεν είναι αποδεκτό ότι ο ένας συμβιβασμός (2016) οδηγεί σε έναν άλλο (το νέο προσχέδιο). Δεν έχω εξουσιοδότηση. Εάν είναι αυτός ο δρόμος, τότε καλή τύχη! Δεν θα βρούμε λύση», είπε ξεκάθαρα ο κ. Σόιμπλε.

Ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών κ. Πάντοαν, βλέποντας το επερχόμενο ναυάγιο, έλαβε τον λόγο λέγοντας ότι η Ελλάδα έκανε σημαντικά βήματα και ότι οι αγορές περιμένουν ένα σημάδι.

«Το έγγραφο που παρουσιάστηκε μπορεί να βελτιωθεί, όμως είναι μια καλή πλατφόρμα. Εχω μια ερώτηση για τους θεσμούς: Γιατί δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε σε τεχνική βάση στα μέτρα; Ιδεολογία; Μετά από τόσους μήνες, όλοι ξέρουμε τι χρειάζεται. Σας παρακαλώ, εξηγήστε γιατί δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε. Θέλω επίσης να ακούσω από το ΔΝΤ την αντίδρασή τους για την παράγραφο ως προς τον ρόλο που θα παίξει», είπε ο κ. Πάντοαν, που υπογράμμισε ότι δεν αποδέχεται ότι δεν υπάρχει χώρος για συζήτηση σε αυτό το σημαντικό θέμα.

Ο Σλοβάκος υπουργός Οικονομικών μάλιστα, κ. Καζιμίρ, παραδέχθηκε ότι «όλοι κάναμε λάθη, συμπεριλαμβανομένου και του ΔΝΤ, διαφορετικά δεν θα ήμαστε εδώ. Αυτό που έχει σημασία για εμάς είναι τα μέτρα να μην έχουν αρνητική επίπτωση στον EFSF και τον ESM. Για την ανάπτυξη, λέμε πραγματικά ότι η ελληνική οικονομία δεν θα αναπτυχθεί περισσότερο από 1% για τόσα χρόνια; Αυτό είναι αλχημεία, αλλά δεν είναι δική μας αλχημεία» (φωτογραφίζοντας το ΔΝΤ).

Τότε ο κ. Τόμσεν υπεραμύνθηκε της αρνητικής του στάσης λέγοντας ότι «πρέπει να πάμε πέρα από τη δέσμη μέτρων που έχει προβλεφθεί. Αυτό (η πρόταση) τα βάζει σε πιο συγκρατημένο πλαίσιο», αναγνωρίζοντας ότι δεν θα υπάρξει κούρεμα ή δημοσιονομικές μεταφορές (transfers) για το χρέος.

Η παρέμβαση Ντάισελμπλουμ

Ο κ. Ντάισελμπλουμ παρενέβη αναφέροντας ότι η απόφαση του 2016 λέει τι μπορεί να γίνει και όχι τι δεν μπορεί να γίνει και ότι υπάρχουν όρια. «Δεν μπορούμε να πάμε πίσω στα κοινοβούλια και να ζητήσουμε επιπλέον εγγυήσεις από τον EFSF, σας στο λέω, η Ολλανδία θα πει όχι. Οσο για την ανάπτυξη, υπάρχουν διαφορετικές προβλέψεις. Το έχουμε ενσωματώσει εκεί που αναφέρεται ότι χρειάζεται νέα αξιολόγηση βάσει των προβλέψεων του ΔΝΤ».

Το στοίχημα

Εκεί διέκοψε ο Αυστριακός υπουργός Οικονομικών λέγοντας: «Το ΔΝΤ μάς είπε ότι το DSA δεν είναι αξιόπιστο. Τώρα λέει ότι ακόμα δεν είναι αξιόπιστο; 1% ανάπτυξη τα επόμενα 40 χρόνια; τότε ποιος ο λόγος να έχουμε πρόγραμμα; Το ΔΝΤ πρέπει να αποφασίσει: είναι μέσα ή όχι; Δεν μπορούμε να συζητάμε μέτρα κάθε 4 εβδομάδες».

Γυρνώντας προς τον κ. Τόμσεν, ο Αυστριακός υπουργός τού είπε: «Πολ, θέλεις να βάλουμε ένα στοίχημα; Αν είναι σωστή η Κομισιόν (για τις προβλέψεις για την ανάπτυξη) να πληρώσετε διπλά από ό,τι πρέπει. Εάν είστε εσείς σωστοί, να μην πληρώσετε τίποτα. Μπορούμε να βάλουμε αυτό το στοίχημα. Θα χάσετε», είπε χαρακτηριστικά.

Ο κ. Ρέγκλινγκ ανέφερε ότι εάν κάποιος πει ότι δεν είναι αρκετό το επιπρόσθετο (10+ έως 15) μέχρι το 2037, τότε υποτιμά την επίπτωση αυτού του μέτρου.

Ο Ισπανός υπουργός Οικονομικών Ντε Γκίντος αναρωτήθηκε «πώς θα τετραγωνίσουμε τον κύκλο; Αντιλαμβάνομαι ότι η Ελλάδα και το ΔΝΤ έχουν ένσταση με την πρόταση. Μήπως να εξετάσουμε τον ρόλο του ΔΝΤ ως συμβούλου όπως στο ισπανικό μοντέλο;».

«Δεν μπορείς να είσαι 50% έγκυος, όπως φαίνεται να είναι το ΔΝΤ τώρα» πρόσθεσε.

Η πρόταση για ένταξη του ΔΝΤ χωρίς χρήμα

Σε αυτό το σημείο και αφού δεν υπήρχε σύγκλιση, ο πρόεδρος του Eurogroup αποφάσισε να διακόψει τη συνεδρίαση για να έχει διαβουλεύσεις με τα εμπλεκόμενα μέρη. «Θα ζητήσω από το ΔΝΤ να μπει με πρόγραμμα, ακόμα και εάν δεν δώσει χρήματα πριν κλείσει το θέμα με το χρέος».

«Αυτή είναι μια ενδιαφέρουσα πρόταση, που μπορούμε να συζητήσουμε. Να πάμε στο ΔΣ με πρόγραμμα και να δώσουμε χρήματα αργότερα», είπε ο κύριος Τόμσεν, για να προσθέσει ότι θα έπρεπε το θέμα να κλείσει έτσι ώστε να καθοριστούν κάποιες παράμετροι και κάποιες άλλες όχι.

Η έκρηξη Τσακαλώτου

Ακολούθησε η «έκρηξη» του Ευκλείδη Τσακαλώτου, ο οποίος είπε ότι δεν αντιλαμβάνεται αυτή την επιλογή.

«Εάν αυτή είναι μια επιλογή, τότε είναι η χειρότερη των χειροτέρων για την Ελλάδα! Εχουμε διαπραγματευτεί ένα σκληρό πρόγραμμα με το ΔΝΤ, με την προϋπόθεση ότι θα έρθει με πρόγραμμα και θα πει ότι το χρέος είναι βιώσιμο, ώστε να γυρίσουμε σελίδα. Η συμμετοχή του ΔΝΤ πρέπει να είναι βασισμένη στο ότι πρέπει να πει ότι το χρέος είναι βιώσιμο» ανέφερε ο κ. Τσακαλώτος.

Ο κ. Τόμσεν ανταπάντησε ότι αντιλαμβάνεται την απογοήτευση του κ. Τσακαλώτου, όμως η πραγματικότητα είναι ότι δεν υπάρχει σύγκλιση στο χρέος. Πρόσθεσε δε ότι και στο παρελθόν το ΔΝΤ ενέκρινε προγράμματα επί της αρχής και ότι η χρηματοδότηση ήρθε μετά υπό όρους. Στην περίπτωση της Ελλάδας, ο όρος είναι το χρέος.

Η εντολή Μακρόν

Ο κ. Ντάισελμπλουμ δήλωσε ότι κάτι τέτοιο θα αφήσει αμφιβολίες στις αγορές, γιατί δεν είναι ξεκάθαρος ο ρόλος του ΔΝΤ, ενώ ο Γάλλος υπουργός είπε ότι αυτό μετακυλίει το θέμα πιο κάτω. «Εχω εξουσιοδότηση από τον Γάλλο πρόεδρο για καθαρή λύση και όχι μετακύλιση» είπε ο κ. Λεμέρ.

Τετράωρη διακοπή και τηλεφώνημα σε Τσίπρα

Σε αυτό το σημείο η συνεδρίαση διεκόπη για 4 ώρες. Ο κ. Ντάισελμπλουμ είχε ξεχωριστές επαφές με ΔΝΤ, Γερμανία, Γαλλία και Ελλάδα.

Οταν μπήκαν οι υπουργοί ξανά την αίθουσα, ο κ. Ντάισελμπλουμ είπε ότι η δήλωση (statement) δεν βρίσκει σύμφωνη την Ελλάδα και ότι αποσύρει τα δύο προσχέδια των ανακοινώσεων που ήταν στο τραπέζι.

Ο κ. Τσακαλώτος πήρε τον λόγο, λέγοντας ότι συνομίλησε με τον Ελληνα πρωθυπουργό πολλές φορές, ότι εκτιμά τις προσπάθειες που έγιναν, αλλά εξέφρασε την απογοήτευσή του.

«Εχουμε κάνει τεράστιες προσπάθειες, αυτό το έγγραφο έχει αρκετά στοιχεία που μπορούν να δουλέψουν για την Ελλάδα, όμως εάν ένας από τους θεσμούς πει ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο, τότε δεν υπάρχει η ξεκάθαρη λύση που θέλουν οι αγορές» είπε ο κ. Τσακαλώτος, που πρόσθεσε ότι προσωπικά δεσμεύεται να τελειώσει τα prior actions και ότι χρειάζεται περισσότερος χρόνος για το χρέος.

«Εάν υπέγραφα αυτό τώρα, θα δημιουργούσα τεράστια πολιτική κρίση στην Ελλάδα και εάν γίνει αυτό, χρειάζομαι περισσότερο χρόνο για να σκεφτώ», είπε ο Ελληνας υπουργός.

«Τεράστια αποτυχία», λέει ο Σόιμπλε

Ο κ. Ντάισελμπλουμ προσπάθησε να λήξει τη συνεδρίαση λέγοντας ότι θα κάνει τα πάντα για να κλείσει το θέμα μέχρι το επόμενο Eurogroup, για να πάρει απάντηση από τον κ. Σόιμπλε: «Ας μην έχουμε ψευδαισθήσεις. Αυτό ήταν μια τεράστια αποτυχία», είπε και επιτέθηκε στους συναδέλφους του, που μίλησαν στα μέσα ενημέρωσης και σήκωσαν ψηλά τον πήχη των προσδοκιών. Επέμεινε δε ότι η απόφαση του 2016 είναι πολύ ξεκάθαρη και δεν χρειάζεται κάτι άλλο.

«Δεν είμαι πολύ αισιόδοξος ότι τα πράγματα θα βελτιωθούν και θα βρούμε καλύτερη λύση από τη σημερινή. Να μάθετε το μάθημά σας, ότι πρέπει να παραμένουμε σε αυτά που έχουμε συμφωνήσει και να μην προσπαθούμε να αλλάξουμε τη ρητορική με δημόσιες δηλώσεις. Είμαι πραγματικά απογοητευμένος, γιατί μερικοί από μας μετακινήθηκαν περισσότερο από την εντολή (mandate) για να βρούμε λύση και τώρα αποτύχαμε. Λυπάμαι», είπε ο κ. Σόιμπλε.

«Να δουλέψουμε»

Οι υπουργοί της Γαλλίας και της Ιταλίας εξέφρασαν την κατανόησή τους στη θέση της Ελλάδας, με τον κ. Πάντοαν να προσθέτει ότι «μια πολιτική κρίση στην Ελλάδα θα πυροδοτούσε χρηματοπιστωτική κρίση. Οταν ξεκινά τέτοια κρίση, δεν ξέρουμε πώς να τη σταματήσουμε», είπε ο κ. Πάντοαν.

«Συμμερίζομαι την απογοήτευσή σας. Πρέπει να δουλέψουμε για να γεφυρώσουμε το κενό τις επόμενες εβδομάδες, με το να βρούμε επιλογές και όχι να παίζουμε με τις προσδοκίες» κατέληξε ο κ. Ντάισελμπλουμ.

Θέμα με τις συλλογικές συμβάσεις θέτει το ΔΝΤ

Όπως προκύπτει από το έγγραφο, η πορεία για την υλοποίηση των υπόλοιπων προαπαιτούμενων κάθε άλλο παρά «ανέφελη» είναι. Και αυτό γιατί ο Πολ Τόμσεν δηλώνει ότι χρειάζονται «κάποιες διορθώσεις» στη νομοθεσία ενώ επισημαίνει ότι ζητείται «νομική γνώμη» για τη συνταγματικότητα των περικοπών στις συντάξεις.

Θέμα ανοίγει και για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, επισημαίνοντας ότι στο νομοσχέδιο υπάρχει συγκεκριμένη ημερομηνία αντιστροφής των ρυθμίσεων, κάτι το οποίο δεν έχει συμφωνηθεί με το ΔΝΤ.
Παράλληλα ο Μάριο Ντράγκι έθεσε θέμα με την ΕΛΣΤΑΤ, ζητώντας ο υφιστάμενος και οι πρώην πρόεδροι να αποκατάσταση ζημιάς έναντι όλων των εξόδων από νομικές κινήσεις εναντίον τους, κάτι που θα πρέπει να καλύπτει και τα στελέχη.

Από την πλευρά του ο Ευκλείδης Τσακαλώτος δέχτηκε το θέμα της ΕΛΣΤΑΤ να είναι «βασικό παραδοτέο» πριν τον Ιούλιο και εκτίμησε ότι στα θέματα που τέθηκαν, όπως αυτό για τις συλλογικές συμβάσεις, μπορούν να βρεθούν έντιμοι συμβιβασμοί.