Πώς αλλάζουν τον τραπεζικό ανταγωνισμό τα capital controls

Μπαράζ αλλαγών σε πολλά μέτωπα της τραπεζικής αγοράς έχει επιφέρει η υιοθέτηση των capital controls στην ελληνική οικονομία, με αιχμή του δόρατος την κατακόρυφη άνοδο των ηλεκτρονικών συναλλαγών.

Χαρακτηριστικές είναι οι εκτιμήσεις του κ. Αντίγονου Παπαδόπουλου, εμπορικού διευθυντή της Cardlink, σύμφωνα με τις οποίες ο αριθμός των μηχανημάτων POS αυξάνεται με ταχύτατους ρυθμούς (55.000 νέα μηχανήματα κατά το πρώτο φετινό τετράμηνο), όπως και η αξία των συναλλαγών που διεκπεραιώνονται μέσω αυτών (γύρω στα 19 δισ. ολόκληρο το 2016 και 5,5 δισ. ευρώ από την αρχή του έτους έως και τον Απρίλιο).

Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, οι νέες αυτές συνθήκες -εκτός των άλλων- έχουν επηρεάσει σημαντικά και τα πράγματα στον τραπεζικό κλάδο, διαφοροποιώντας την κατάσταση σε ό,τι τουλάχιστον αφορά στον ανταγωνισμό.

«Οι τράπεζες διαγκωνίζονται προκειμένου να δώσουν σε εμπορικά καταστήματα και ελεύθερους επαγγελματίες τα δικά τους POS και στην προσπάθειά τους αυτή επιστρατεύουν την τιμολογιακή τους πολιτική και άλλα κίνητρα. Όσοι όμως αποκτήσουν τα “μηχανάκια” μιας άλλης τράπεζας, σημαίνει πως θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν και τον λογαριασμό όψεως της νέας τράπεζας, μεταφέροντας σε αυτή συναλλαγές και προμήθειες.

Επιπρόσθετα, η ραγδαία άνοδος των ηλεκτρονικών συναλλαγών και αντίστοιχα η ταχύτατη αύξηση των μηχανημάτων POS έχει επηρεάσει και πολλές άλλες λειτουργίες των τραπεζών, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται:

*  Η αύξηση των εισπραττόμενων προμηθειών, με παράλληλη μείωση του λειτουργικού κόστους (λιγότερες επισκέψεις των πελατών στα υποκαταστήματα των τραπεζών).

* Η μαζικότερη δυνατότητα (λόγω πολλαπλασιασμού των χρεωστικών και μεγάλης αύξησης των πιστωτικών καρτών) χρηματοδότησης των πελατών της τράπεζας, οι οποίοι λανσάρουν προγράμματα πωλήσεων με δόσεις (δανεισμός με εγγύηση τις μελλοντικές εισπράξεις των δόσεων).

* Η καλύτερη και αμεσότερη εποπτεία των δανειοληπτών που χρησιμοποιούν POS, καθώς οι τράπεζες ενημερώνονται καθημερινά για το ύψος των ηλεκτρονικών συναλλαγών των πελατών τους. Έτσι, όσο και αν υπάρχουν επιχειρήσεις και επαγγελματίες που προχωρούν σε μεγάλες εκπτώσεις σε όσους τους πληρώνουν με χαρτονομίσματα, οι δυνατότητες παραπλάνησης των τραπεζών είναι πλέον σημαντικά περιορισμένες σε σχέση με το παρελθόν.

* Η μεγάλη αλλαγή ωστόσο έγκειται στο ότι οι πελάτες των τραπεζών (καταθέτες, κάτοχοι καρτών, συναλλασσόμενοι μέσω e-banking) καρπώνονται επιπλέον οφέλη. 

Έτσι, π.χ. σε αντίθεση με το παρελθόν, όπου το βασικό κριτήριο επιλογής τράπεζας από έναν καταθέτη ήταν το ύψος του προσφερόμενου επιτοκίου, σήμερα τα επιτόκια είναι λίγο-πολύ τα ίδια και ανεξάρτητα από τη διάρκεια της προθεσμιακής κατάστασης.

Αντίθετα, μεγάλος ανταγωνισμός επικρατεί στο κομμάτι των υπηρεσιών (π.χ. άμεση ηλεκτρονική ενημέρωση χρεώσεων και πιστώσεων, υπενθύμιση πληρωμών) και κυρίως στις προσφερόμενες εκπτώσεις και στα κουπόνια αγορών που προσφέρονται και τα οποία μπορεί να αντιστοιχούν σε μια επιπρόσθετη απόδοση της τάξεως του 0,1% έως 0,3%.

Με άλλα λόγια, ο καταθέτης δεν εισπράττει μόνο τον τόκο αλλά και προνομιακές αγορές σε μια σειρά γνωστών συνεργαζόμενων αλυσίδων, που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων super markets, πρατήρια καυσίμων, αεροδρομικά εισιτήρια, καταστήματα αθλητικών ειδών και επώνυμων ρούχων. Άρα λοιπόν μια τράπεζα είναι σημαντικό να προσφέρει ένα ολοκληρωμένο «πακέτο αγορών» σε εταιρείες με μεγάλη απήχηση και ευρεία γεωγραφική διασπορά.

Προς νέα μείωση επιτοκίων

Όπως ήδη είχε επισημάνει το Euro2day.gr από τον προηγούμενο μήνα, οι τράπεζες περίμεναν την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, για να προχωρήσουν σταδιακά σε νέο γύρο μείωσης των καταθετικών τους επιτοκίων.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, έως το τέλος του έτους πιθανολογείται ότι τα επιτόκια θα υποχωρήσουν σταδιακά γύρω στο 0,35% έναντι 0,5%-0,6% σήμερα. Η πτώση των συγκεκριμένων επιτοκίων θα χρησιμοποιηθεί προκειμένου να πέσουν αντίστοιχα οι επιβαρύνσεις των χορηγήσεων είτε προς τους πολύ καλούς πελάτες είτε προς εκείνους που αντιμετωπίζουν σοβαρότατα προβλήματα.