Λαθρεμπόριο καυσίμων: Τα συστήματα που δεν ελέγχονται και οι χαμένες δεκαετίες

Χρειάστηκε να περάσουν πέντε χρόνια από τότε που θεσπίστηκε η ιχνηθέτηση των υγρών καυσίμων, σύγχρονος τρόπος ελέγχου της νοθείας και του λαθρεμπορίου, για να ξεκινήσει μόλις την προηγούμενη εβδομάδα η διαδικασία της εφαρμογής εκείνης της νομοθεσίας, του 2012.

Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημόσιων Εσόδων δημοσιοποίησε πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος σε εξειδικευμένες εταιρίες, προκειμένου να παρουσιάσουν στις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές προτάσεις από νέα συστήματα ιχνηθέτησης καυσίμων.

Οι παλινωδίες και οι ολιγωρίες, όμως, διαχρονικά όλων των κυβερνήσεων στο θέμα της ολοκληρωμένης αντιμετώπισης της παράνομης διακίνησης των καυσίμων, δεν σταματούν μόνο στην προαναφερόμενη περίπτωση.

Εδώ και τρία με τέσσερα χρόνια, τα βενζινάδικα έχουν εγκαταστήσει τα συστήματα παρακολούθησης εισροών - εκροών καυσίμων στις δεξαμενές τους, χωρίς όμως το κέντρο υποδοχής των δεδομένων αυτών, η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων, να είναι σε θέση να τα αξιολογήσει, να διασταυρώσει το ισοζύγιο εισροών - εκροών και να εντοπίσει τους παραβάτες. Όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς καυσίμων, το κέντρο υποδοχής της γενικής γραμματείας δεν διαθέτει το απαραίτητο προσωπικό για να κάνει αυτή την έρευνα και να προχωρήσει σε διασταυρώσεις. Το σύστημα αυτό, που εγκρίθηκε το 2013, κόστισε 73.800 ευρώ.

Για να γίνει ακόμη πιο αντιληπτό το μέγεθος του προβλήματος, 5.800 πρατηριούχοι δαπάνησαν κοντά στα 80 εκατ. ευρώ για να τοποθετήσουν τα συστήματα εισροών - εκροών στις επιχειρήσεις τους. Από αυτά τα χρήματα περίπου 30 εκατ. ευρώ θα τους τα επιχορηγούσε ο κρατικός προϋπολογισμός. Από το 2013 όμως μέχρι σήμερα μόλις 167 βενζινοπώλες πήραν μέρος της κρατικής επιχορήγησης, με το χρονοδιάγραμμα της τελικής αποπληρωμής να λήγει τον Ιούνιο του 2018.

Όλα αυτά τα χρήματα, όπως σχολιάζουν χαρακτηριστικά στελέχη της αγοράς καυσίμων, πήγαν στον κουβά...! Και ιδίως τα κονδύλια που προβλέπονται από τον προϋπολογισμό, 30 εκατ. ευρώ, των φορολογουμένων, πάνε χαμένα αν δεν αξιοποιηθούν τα στοιχεία των εισροών - εκροών των πρατηρίων από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων.

Ιχνηθέτηση

Η ιχνηθέτηση των καυσίμων είχε αποφασιστεί με νόμο από το 2012. Για διάφορους λόγους αυτός ο σύγχρονος τρόπος ελέγχου δεν προχώρησε ποτέ.

Πρόκειται για μία διαδικασία, σύμφωνα με την οποία στα καύσιμα που βρίσκονται στα σημεία αρχικής διάθεσης των καυσίμων, στις τελωνειακές αποθήκες, τοποθετούνται ιχνηθέτες νέας μοριακής τεχνολογίας. Αυτοί είναι αδύνατον να ξεπλυθούν, να διασπαστούν και συνοδεύουν τις ποσότητες σε όλα τα στάδια διακίνησής τους. Εντοπίζονται με τον τρόπο αυτό οι περιπτώσεις νοθείας αλλά και το λαθραίως διακινούμενο προϊόν.

Την προηγούμενη εβδομάδα η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων δημοσίευσε πρόσκληση για την παρουσίαση νέων συστημάτων ιχνηθέτησης των υγρών καυσίμων και συγκεκριμένα:

- Ιχνηθετών νέας μοριακής τεχνολογίας για τα υγρά καύσιμα,

- Κατάλληλου εξοπλισμού και μεθόδων για τον προσδιορισμό αυτών σε υγρά καύσιμα,

- Ηλεκτρονικής εφαρμογής παρακολούθησης των διαδικασιών ιχνηθέτησης και ελέγχου των υγρών καυσίμων.

Για τον σκοπό αυτό η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων θα οργανώσει παρουσίαση-ενημέρωση στο αμφιθέατρο του υπουργείου Οικονομικών (οδός Καραγιώργη Σερβίας 8, ισόγειο). Σε αυτήν προσκαλεί τις ενδιαφερόμενες εταιρείες να εκδηλώσουν εγγράφως το ενδιαφέρον τους για την πραγματοποίηση παρουσίασης. Κατά τη διάρκεια αυτής θα παρουσιαστούν από κάθε ενδιαφερόμενη εταιρεία οι προδιαγραφές, οι απαιτήσεις εφαρμογής και οι τεχνικές δυνατότητες των συστημάτων ιχνηθέτησης καυσίμων, καθώς και τα αποτελέσματα από την πιθανή εφαρμογή τους σε άλλες χώρες.

Η ΑΑΔΕ ζητά από τους ενδιαφερόμενους μέχρι τις 3 Μαρτίου να δηλώσουν συμμετοχή και στη συνέχεια θα αποστείλει στις ενδιαφερόμενες εταιρείες κλειδί κρυπτογράφησης μετά των σχετικών οδηγιών, μέσω του οποίου θα έχουν πρόσβαση σε ερωτηματολόγιο, τα θέματα του οποίου κρίνεται σκόπιμο να αποτελέσουν μέρος των παρουσιάσεων των εταιρειών.

Σε επόμενο στάδιο, η ΑΑΔΕ θα καθορίσει τις απαιτήσεις για τους εθνικούς ιχνηθέτες, προκηρύσσοντας, προφανώς, σχετικό διαγωνισμό.

Εκκρεμότητες και ολιγωρίες

Πάντως, για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου υγρών καυσίμων εκκρεμεί και η εφαρμογή κι άλλων υπουργικών αποφάσεων ή διατάξεων. Αυτές είναι:

-Η τοποθέτηση συστημάτων εισροών - εκροών και GPS στα πλωτά μέσα μεταφοράς υγρών καυσίμων ναυτιλίας, δεξαμενόπλοια- σλέπια κ.λπ. και η καταγραφή επίσης όλων των παράκτιων σταθμών φόρτωσης ναυτιλιακών καυσίμων, οι οποίοι θα ενταχθούν σε μητρώο που θα τηρείται στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ).

-Η καταγραφή όλων των υπόγειων, υπέργειων, σταθερών και κινητών εγκαταστάσεων αποθήκευσης και διακίνησης πετρελαιοειδών και ενεργειακών προϊόντων καθώς και υγραερίων.

-Η τοποθέτηση ολοκληρωμένων συστημάτων παρακολούθησης εισροών - εκροών στις ελεύθερες εγκαταστάσεις των εταιριών εμπορίας πετρελαιοειδών και πωλητών πετρελαίου θέρμανσης αλλά και σε όλες τις εγκαταστάσεις ιδιωτικών πρατηρίων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα αλλά και στις εγκαταστάσεις χημικών προϊόντων (μεθανόλης, τολουόλης κ.λπ.) που αποτελούν υλικά πρόσμειξης στα υγρά καύσιμα.

Η εφαρμογή αυτών των αποφάσεων εκκρεμεί από το 2015. Κι ενώ η φοροδιαφυγή από το λαθρεμπόριο εκτιμάται από τον Σύνδεσμο Εταιριών Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδας έως και 300 εκατ. ευρώ ετησίως, εντούτοις από το 1998, εδώ και 19 χρόνια, νόμοι και αποφάσεις ψηφίζονται, σβήνονται, ξαναγράφονται και παραπέμπονται στις ελληνικές καλένδες. Για την ιστορία, πριν από 19 χρόνια ήταν η πρώτη φορά που το υπουργείο Οικονομικών συγκρότησε ομάδα εργασίας με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς της αγοράς, αποφασίζοντας τα μέτρα πάταξης της παράνομης διακίνησης καυσίμων.