Το ζοφερό περιβάλλον το οποίο έχει διαμορφωθεί για τους εργαζόμενους της χώρας ακόμα και στον χώρο του τουρισμού, τον δυναμικότερο αυτή την περίοδο τομέα της ελληνικής οικονομίας, αποτυπώνουν τα πιο πρόσφατα στοιχεία απασχόλησης που αναφέρονται στο πρώτο τετράμηνο του 2016.
Τα στοιχεία προέρχονται από τις καταστάσεις απασχολουμένων που υποβάλλουν οι επιχειρήσεις στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, αφορούν εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης σε επιχειρήσεις με περισσότερους και λιγότερους από 10 εργαζόμενους και παρουσιάζονται, μεταξύ άλλων, στο στατιστικό δελτίο Ιανουαρίου του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (SETE Intelligence).
Την ίδια στιγμή, οι αριθμοί περιγράφουν εμμέσως πλην σαφώς το διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ μεγάλων και μικρών επιχειρήσεων. Με τις μικρότερες επιχειρήσεις (που αποτελούν, όμως, την πλειοψηφία) να δέχονται ασφυκτική πίεση, η οποία μεταφράζεται σε διαρκή απώλεια θέσεων απασχόλησης καθώς προσπαθούν να επιβιώσουν.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία Ιανουαρίου-Απριλίου, οι εργαζόμενοι πλήρους απασχόλησης αυξήθηκαν μόνο στα ξενοδοχεία και στις επιχειρήσεις εστίασης με περισσότερους από 10 εργαζόμενους. Αντίθετα, οι επιχειρήσεις με λιγότερους από 10 απασχολούμενους κατέγραψαν νέα σοβαρή μείωση θέσεων πλήρους απασχόλησης.
Πιο συγκεκριμένα, στις επιχειρήσεις με περισσότερους από 10 εργαζόμενους καταγράφηκε αύξηση ασφαλισμένων 7,2% τον Ιανουάριο του 2016, 4,9% τον Φεβρουάριο, 8,4% τον Μάρτιο και 9,4% τον Απρίλιο σε σύγκριση με τους αντίστοιχους μήνες του 2015.
Εντελώς διαφορετική ήταν η εικόνα στις μικρότερες επιχειρήσεις (με λιγότερους από 10 εργαζόμενους), όπου σημειώθηκε μείωση ασφαλισμένων πλήρους απασχόλησης 7,2% τον Ιανουάριο, 9,4% τον Φεβρουάριο, 4,6% τον Μάρτιο και 3% των Απρίλιο, έναντι των αντίστοιχων μηνών του 2015.
Ακόμα και στις μεγάλες επιχειρήσεις (άνω των 10 εργαζομένων), ωστόσο, οι αμοιβές αυξήθηκαν με μικρότερο ρυθμό σε σύγκριση με τις ημέρες απασχόλησης που καταγράφηκαν.
Έτσι, τον Ιανουάριο οι μέρες απασχόλησης αυξήθηκαν (στις επιχειρήσεις άνω των 10 εργαζομένων) κατά 6,2% αλλά οι αμοιβές κατά 5,7%. Τον Φεβρουάριο, οι μέρες εργασίας αυξήθηκαν 6,5% αλλά οι αμοιβές 5,4%, τον Μάρτιο, οι μέρες απασχόλησης κατέγραψαν άνοδο 8% (αλλά +6,8% οι αμοιβές), ενώ τον Απρίλιο, οι μέρες εργασίας αυξήθηκαν 7,6% αλλά οι αμοιβές κατέγραψαν άνοδο 6,4%.
Στις μικρότερες επιχειρήσεις, την ίδια στιγμή (με λιγότερους από 10 εργαζόμενους) καταγράφεται σημαντική μείωση των ημερών απασχόλησης από εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης και ακόμα μεγαλύτερη των αμοιβών. Έτσι, οι ημέρες απασχόλησης μειώθηκαν 9,5% τον Ιανουάριο του 2016, 9,2% τον Φεβρουάριο, 10,2% τον Μάρτιο και 8,7% τον Απρίλι, έναντι των αντίστοιχων μηνών της προηγούμενης χρονιάς.
Αντίστοιχα, οι αμοιβές που εισέπραξαν οι εργαζόμενοι κατέγραψαν πτώση 9,5% τους μήνες Ιανουάριο, Φεβρουάριο και Απρίλιο και 11,3% τον Μάρτιο σε σχέση με το 2015.
Όπως προκύπτει από την επεξεργασία των στοιχείων, ακόμα και η αύξηση των θέσεων πλήρους απασχόλησης του πρώτου τετραμήνου του 2016 στα ξενοδοχεία και στις επιχειρήσεις εστίασης με προσωπικό άνω των 10 ατόμων, δεν ήταν «αναίμακτη» για τους εργαζόμενους.
Κι αυτό καθώς οι μέσες μηνιαίες αποδοχές των εργαζομένων δεν ξεπέρασαν τα 715 ευρώ στις επιχειρήσεις με περισσότερους από 10 απασχολούμενους ενώ στις μικρότερες διαμορφώθηκαν σε επίπεδα 25% χαμηλότερα και δεν ξεπέρασαν τα 548 ευρώ ανά μήνα.
Το ακόμα πιο εντυπωσιακό για την περυσινή χρονιά είναι πως οι μέσες αμοιβές (στις θέσεις πλήρους απασχόλησης πάντα) εμφανίζονται να μειώνονται (!) αντί να αυξάνονται, πλησιάζοντας προς το καλοκαίρι. Έτσι, στις μεγαλύτερες επιχειρήσεις η μέση μηνιαία αμοιβή μειώθηκε στα 665 ευρώ τον Απρίλιο έναντι 715 ευρώ τον Ιανουάριο και Φεβρουάριο και 710 τον Μάρτιο.
Ακόμα χειρότερη ήταν η εικόνα στις μικρότερες επιχειρήσεις (με λιγότερα από 10 άτομα προσωπικό), όπου η μέση μηνιαία αμοιβή έπεσε κάτω από τα 500 ευρώ τον Απρίλιο και διαμορφώθηκε στα 448 ευρώ έναντι 545 ευρώ τον Ιανουάριο, 539 ευρώ τον Φεβρουάριο και 503 ευρώ τον Μάρτιο.
Η θέση των εργαζομένων, μάλιστα, εμφανίζεται να έχει χειροτερέψει το 2016 σε σύγκριση με το 2015, χρονιά κατά την οποία επιβλήθηκε έλεγχος στη διακίνηση κεφαλαίων στις τράπεζες.
Το «κάθε πέρυσι και καλύτερα», ωστόσο, δεν απεικονίζει την πραγματικότητα της κατάστασης που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι.
Κι αυτό καθώς, ακόμα και στις αναλογικά μεγαλύτερες επιχειρήσεις του χώρου (άνω των 10 απασχολούμενων), η μέση μηναία αμοιβή δεν ξεπέρασε τα 884 ευρώ στον μήνα απόλυτης αιχμής (Αύγουστος) ενώ κινήθηκαν πάνω από τα 800 ευρώ από τον Μάιο μέχρι τον Σεπτέμβριο.
Την ίδια στιγμή, η «ψαλίδα» αμοιβών μεταξύ απασχολουμένων που εργάζονται στις μικρές και τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις ξενοδοχείων και εστίασης διευρύνθηκε στα 250 ευρώ την περίοδο αιχμής του καλοκαιριού. Όπως καταγράφεται, μάλιστα, η μέση μηνιαία αμοιβή (των εργαζομένων πλήρους απασχόλησης πάντα) στις μικρές επιχειρήσεις δεν ξεπέρασε τα 627 ευρώ τον Αύγουστο του 2015.
Ας σημειωθεί πως τα πιο πάνω στοιχεία δεν αποτυπώνουν με ακρίβεια το μέγεθος της απασχόλησης στον τουρισμό καθώς δεν αναφέρονται σε όσους απασχολούνται σε θέσεις μερικής απασχόλησης. Εργασιακή σχέση η οποία τείνει να κυριαρχήσει στον τουρισμό τα τελευταία χρόνια. Με τις αμοιβές για αυτούς τους εργαζόμενους να είναι, αναλογικά, ακόμα χαμηλότερες.
Πολύ περισσότερο, τα στοιχεία δεν αποτυπώνουν την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί σε σχέση με την αδήλωτη εργασία, όπου η εικόνα παραπέμπει σε συνθήκες εργασιακής ζούγκλας.