Αντιδρούν οι τοπογράφοι στο νέο δημόσιο φορέα για το Κτηματολόγιο

Σοβαρές επιφυλάξεις για την τύχη του Εθνικού Κτηματολογίου εκφράζει η διοίκηση του Πανελληνίου Συλλόγου Διπλωματούχων Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών (ΠΣΔΑΤΜ). Κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου υποστήριξε πως η δομική αλλαγή που προτείνεται, με την συγχώνευση των υποθηκοφυλακείων και των κτηματολογικών γραφείων σε ένα ενιαίο φορέα Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ), θα οδηγήσει στη μη ολοκλήρωση του Εθνικού Κτηματολογίου.

Η κριτική τους επικεντρώνεται στο γεγονός πως ο νέος φορέας θα ανήκει στο «στενό δημόσιο» με μικρότερα περιθώρια ευελιξίας σε σύγκριση με το σημερινό καθεστώς της ΕΚΧΑ ΑΕ, όταν υπάρχει πλήθος αρνητικών παραδειγμάτων από το παρελθόν. Μάλιστα, υποτίθεται πως ο νέος δημόσιος οργανισμός προωθείται με βάση έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας όταν η τελευταία προτείνει στην ουσία μια ανώνυμη εταιρεία με μεγαλύτερα περιθώρια κινήσεων. Επιπλέον, για τη σύστασή του θα χαθεί πολύτιμος χρόνος με αποτέλεσμα να θεωρείται αδύνατη η ούτως ή άλλως αμφίβολη ολοκλήρωση του Εθνικού Κτηματολογίου μέχρι το 2020.

Οι τοπογράφοι κατέθεσαν σειρά ερωτημάτων για την τύχη του έργου κατάρτισης του Εθνικού Κτηματολογίου αφήνοντας αιχμές για τις επιλογές της κυβέρνησης. Αναρωτιούνται γιατί «πρέπει να γίνει αυτή η ριζική αλλαγή τώρα, ενώ το έργο βρίσκεται σε αυτή την καμπή. Ποια ανάγκη εξυπηρετεί; Των πρώιμων προεκλογικών κινήσεων;». Προσθέτουν πως «θα χρειαστούν δεκάδες Υπουργικές αποφάσεις, θα χρειαστεί να βρεθεί και η κατάλληλη νομική φόρμουλα αφού δεν υπάρχει προηγούμενο μετάβασης από ανώνυμη εταιρία του κράτους σε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου».

Μέχρι σήμερα η επένδυση που έχει γίνει για το Εθνικό Κτηματολόγιο, με χρήματα των φορολογουμένων φτάνει το 1,1 δισ. ευρώ υποστηρίζουν στον ΠΣΔΑΤΜ και θεωρούν πως η δημιουργία του νέου φορέα, με βάση και συστάσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας, θα καθυστερήσει κατά τουλάχιστον ένα χρόνο την ολοκλήρωση του έργου που είχε προγραμματιστεί για το 2020. Ούτως ή άλλως βέβαια η χρόνος αυτός ήταν σχεδόν αδύνατο να υλοποιηθεί και με τον υφιστάμενο σχεδιασμό αφού μέχρι σήμερα δεν έχουν ανατεθεί οι μελέτες κτηματογράφησης του τελευταίου διαγωνισμού που αφορά στο υπόλοιπο της χώρας για 16.000.000 δικαιώματα καλύπτοντας το 65% της επικράτειας.

Η διοίκηση του ΠΣΔΑΤΜ αναρωτιέται γιατί «πρέπει να επιβαρυνθεί ο οργανισμός που είναι υπεύθυνος για την σύνταξη του Εθνικού Κτηματολογίου και με άλλους διοικητικούς υπαλλήλους από τα υποθηκοφυλακεία; Δεν έχει αρκετούς μέχρι τώρα; Δε θα έπρεπε να επιδιώκει την ενίσχυση του επιστημονικού προσωπικού που η ίδια δέχεται ότι έχει ελλείψεις; Δεν υπάρχουν αντίστοιχες ελλείψεις διοικητικών στα δικαστήρια;»

Οι τοπογράφοι διαμαρτύρονται και για το γεγονός πως οι προτάσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας ήταν διαφορετικές σε σύγκριση με τις προτάσεις που είχε καταθέσει η περίφημη «Task Force» της Κομισιόν. Υποστηρίζουν πως «η πρόταση συγχώνευσης των υποθηκοφυλακείων με το Κτηματολόγιο δεν υφίσταται σε κανένα προηγμένο κράτος». Αναρωτιούνται, μάλιστα, «μήπως τελικά το Υπουργείο κάνει το χατίρι όσων δεν θέλουν να τελειώσει το έργο, ώστε να διαιωνιστεί ο θεσμός των υποθηκοφυλακείων και το σύστημα καταγραφής της ακίνητης περιουσίας να είναι «ερμαφρόδιτο»;

Όσον αφορά στην ολοκλήρωση του έργου του Κτηματολογίου, τα στοιχεία έχουν ως εξής: μέχρι σήμερα έχει ολοκληρωθεί το 10% της έκτασης της χώρας (κυρίως μεγάλες αστικές περιοχές που αντιστοιχούν στο 25,3% των δικαιωμάτων). Από τους παλαιότερους διαγωνισμούς δεν έχουν υπογραφεί οι 14 συμβάσεις από τον διαγωνισμό του 2011 (έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες και εκκρεμεί μόνο η υπογραφή), ενώ εκκρεμεί η διαδικασία που θα οδηγήσει στην υπογραφή των συμβάσεων του διαγωνισμού που προκηρύχθηκε το 2016.

Στον ΠΣΔΑΤΜ υποστηρίζουν πως υπάρχει πλήθος παραδειγμάτων όπου η προώθηση κρίσιμων έργων από το στενό δημόσιο τομέα υπήρξε προβληματική. Αναφέρθηκαν στο παράδειγμα της καθυστέρησης της κύρωσης των δασικών χαρτών και της γραμμής αιγιαλού και παραλίας, καθώς και της κτηματογράφησης της δημόσιας περιουσίας (πολύ μικρότερα έργα) με κύρια ευθύνη δημόσιων υπηρεσιών. Πρόσθεσαν «και το παράδειγμα του ΟΚΧΕ (που ήταν ΝΠΔΔ) ο οποίος είχε αναλάβει την κτηματογράφηση της Γαύδου. Η ανάρτηση των εγγραφών έγινε 4 φόρες και ποτέ δεν ολοκληρώθηκε η κτηματογράφηση».

Κόλαφος η έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας

Η έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, τουλάχιστον τα σημεία που παρουσίασαν οι τοπογράφοι μηχανικοί αποτελούν κόλαφο για τους υπευθύνους σύνταξης του Κτηματολογίου τα τελευταία χρόνια. Ορισμένα σημεία της αμφισβητούνται από τον ΠΣΔΑΤΜ, αλλά η κεντρική ιδέα δεν αφήνει πολλά περιθώρια.

Η χώρα μας κατατάσσεται στην 141η θέση μεταξύ 200 χωρών στο σύστημα καταγραφής της ακίνητης περιουσίας, πίσω από τη Μπουρκίνα Φάσο, τη Γρενάδα, τη Βολιβία και τη Γουινέα εξαιτίας της απουσίας Εθνικού Κτηματολογίου. Τα στελέχη της Παγκόσμιας Τράπεζας καταγράφουν και 20 κινδύνους για την τύχη του Εθνικού Κτηματολογίου στην Ελλάδα με κυριότερο την ανεπάρκεια των αρμόδιων υπουργείων και την έλλειψη πολιτικής βούλησης. Προσθέτουν, επίσης, και την απουσία πολιτικής βούλησης για την κατάρτιση των δασικών χαρτών, τον καθορισμό του αιγιαλού και της παραλίας και την καταγραφή της δημόσιας ακίνητης περιουσίας.

Στην έκθεση επισημαίνεται πως είναι αμφίβολη η ολοκλήρωση του έργου το 2020 καθώς και σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα στοιχεία που έχουν ήδη συγκεντρωθεί κατά τη σύνταξη του Εθνικού Κτηματολογίου. Αποκορύφωμα αποτελεί το γεγονός πως δεν υπάρχει αποτύπωση των κτιρίων στο Κτηματολόγιο. Τα στελέχη του διεθνούς οργανισμού εκφράζουν, επίσης, αμφιβολίες για την απόδοση των υπαλλήλων που θα ενταχθούν στο νέο κρατικό φορέα.