Τι κρύβουν οι αποφάσεις για τις εισφορές στα μπλοκάκια

Με βάση το φορολογητέο εισόδημα του 2015 θα υπολογιστούν οι εισφορές του 2017 για εκατοντάδες χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες.

Οι απαιτούμενες υπουργικές αποφάσεις και η σχετική εγκύκλιος αναμένεται, εκτός απροόπτου, να εκδοθούν σήμερα ρίχνοντας φως σε μια σειρά γκρίζων σημείων που προκαλούν πονοκέφαλο, σύγχυση και αγωνία σε ασφαλισμένους αλλά και λογιστήρια.

Το νέο σύστημα οδηγεί σε υπέρμετρη αύξηση των εισφορών με αμφίβολη την αντίστοιχη αύξηση της εισπραξιμότητας του νέου υπερ-ταμείου ΕΦΚΑ, με τους ελεύθερους επαγγελματίες, επιχειρηματίες, εμπόρους - καταστηματάρχες αλλά και επιστήμονες, οικονομολόγους, δικηγόρους, γιατρούς, μηχανικούς και αγρότες να καλούνται να σηκώσουν το μεγαλύτερο βάρος.

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες μετά από διαπραγμάτευση με τους δανειστές, “κλείδωσε” το καλό σενάριο βάσης υπολογισμού των εισφορών, 26,95% για κύρια ασφάλιση και υγεία, επί του καθαρού φορολογητέου εισοδήματος του 2015, ήτοι του ποσού που αντιστοιχεί στον τζίρο του ελεύθερου επαγγελματία - αυτοαπασχολούμενου ή αγρότη, αφού αφαιρεθούν οι δαπάνες της ίδιας χρονιάς καθώς και οι ασφαλιστικές εισφορές που καταβλήθηκαν για τον συγκεκριμένο χρόνο.

Η απόφαση για τα εισοδήματα του 2015 ελήφθη καθώς οι αρμόδιες υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων και του υπουργείου Οικονομικών δεν κατέληξαν σε κάποιο άλλο ποσό, ποιο κοντά στο πραγματικό, σημερινό εισόδημα των ασφαλισμένων.

Έτσι, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2017 οι εισφορές θα υπολογιστούν με βάση το φορολογητέο εισόδημα του 2015 και το δεύτερο εξάμηνο του 2017, με τα εισοδήματα του 2016, όταν (ή εφόσον) έχει ολοκληρωθεί η εκκαθάριση των δηλώσεων εισοδήματος για το συγκεκριμένο έτος. Κατά την διάρκεια του δεύτερου εξαμήνου θα γίνεται συμψηφισμός σε περίπτωση που έχουν καταβληθεί επιπλέον εισφορές.

Οι νέες εισφορές θα είναι πληρωτέες κάθε μήνα και ειδικότερα μέχρι το τέλος του επόμενου, οπότε τα πρώτα ειδοποιητήρια θα πρέπει να πληρωθούν μέχρι το τέλος Φλεβάρη.

Η πολλαπλή απασχόληση

Σε περίπτωση πολλαπλής απασχόλησης η μισθωτή εργασία προηγείται της αυτοαπασχόλησης για την συμπλήρωση του ανώτατου πλαφόν εισοδήματος (μηνιαία 586 ευρώ). Σε περίπτωση δυο ελεύθερων επαγγελμάτων (π.χ. ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ) προηγείται αυτό που αποφέρει το μεγαλύτερο εισόδημα. Αντίστοιχα μισθωτός που δραστηριοποιείται και ως ελευθεροεπαγγελματίας θα απαλλάσσεται από το κατώτατο πλαφόν για το ελεύθερο επάγγελμα αρκεί να καλύπτονται τα 586 ευρώ το μήνα. Για παράδειγμα αν εισπράττει μισθό 1.000 ευρώ και από ελεύθερο επάγγελμα 200 ευρώ, θα πληρώσει εισφορές ως μισθωτός και 26,95% επί των 200 ευρώ και όχι επί του κατώτατου πλαφόν των 586 ευρώ.

Σημαντικές αλλαγές και σε ορισμένες περιπτώσεις ανατροπές επιφέρει το νέο σύστημα, στην ασφάλιση χιλιάδων αυτοαπασχολούμενων και ελεύθερων επαγγελματιών με προσωπικές εταιρείες (Ο.Ε. και Ε.Ε.), μελών ΕΠΕ, διαχειριστών και μοναδικών εταίρων μονοπρόσωπων ΙΚΕ, καθώς και μελών διοικητικών συμβουλίων σε ανώνυμες εταιρείες.

Ανάλογα με τις περιπτώσεις, τα φυσικά πρόσωπα ενδέχεται να ασφαλίζονται ως μισθωτοί, ή ως αυτοαπασχολούμενοι, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις που ισχύει η διπλή ασφάλιση. Είναι ενδεικτικό ότι, ακόμη δεν έχει ξεκαθαρίσει πως θα προσδιορίζεται το εισόδημα αυτών που ασφαλίζονται σε Κεφαλαιουχικές Εταιρείες. Επίσης, για τους μετόχους άνω του 3% μέλη σε Διοικητικό Συμβούλιο Ανώνυμων Εταιρειών, δεν είναι γνωστό πως θα εντοπιστεί το εισόδημα βάσει του οποίου θα καταβάλλονται οι ασφαλιστικές εισφορές.

Η παράλληλη απασχόληση

Βαρύς είναι ο πέλεκυς και για τους μισθωτούς με παράλληλη απασχόληση, καθώς παρά την πρόβλεψη ότι ο εργοδότης θα πρέπει να καταβάλει τα 2/3 των εισφορών των ασφαλισμένων με δελτίο παροχής υπηρεσιών εφόσον προκύπτει ότι το εισόδημά τους θα προέρχεται από την απασχόλησή τους σε ένα ή και δύο φυσικά ή νομικά πρόσωπα, πρακτικά, το βάρος αναμένεται να πέσει εξολοκλήρου στον ασφαλισμένο.

Ειδικοί στην κοινωνική ασφάλιση αναφέρουν ότι σε περίπτωση που ο εργαζόμενος υποδεικνύει με υπεύθυνη δήλωση τον αριθμό των εργοδοτών που απασχολείται, προκειμένου ο εργοδότης να καταβάλει τις ασφαλιστικές εισφορές, υπάρχει κίνδυνος απόλυσης του. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα ο εργαζόμενος υπό την πίεση της συνολικής απώλειας του εισοδήματος του, να αποδεχθεί να καταβάλει το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών.

Αντίθετα, στα “μπλοκάκια” με πάνω από 2 εργοδότες, τα πράγματα είναι ποιο ξεκάθαρα, καθώς θα λογίζονται ελεύθεροι επαγγελματίες και θα καταβάλλουν εισφορές με βάση το εισόδημά τους (20% για σύνταξη και 6,95% για υγεία), ενώ σήμερα πληρώνουν εισφορές ΟΑΕΕ με βάση τις ασφαλιστικές κλάσεις.

Σύμφωνα πάντως με πληροφορίες, από το 2011 έως σήμερα, ο αριθμός των ενεργών δελτίων παροχής υπηρεσιών έχει μειωθεί κατά 50%, με τους φοροτεχνικούς να εκτιμούν ότι ο αριθμός θα μειωθεί περαιτέρω μετά την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου, καθώς μόνο για ασφαλιστικές εισφορές οι ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και μισθωτοί με δελτίο παροχής υπηρεσιών θα πρέπει να καταβάλουν από 27% έως και το 38,1% του εισοδήματος τους.

Παράλληλα, ξεκαθαρίζουν ότι ο νόμος, οδηγεί ολοένα και περισσότερους μικρομεσαίους επιχειρηματίες σε μεταβίβαση της επιχείρησής τους για ένα χρόνο, προκειμένου να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να δουν στη συνέχεια τι τους συμφέρει να κάνουν (μένει βέβαια να διευκρινιστεί πως το εισόδημα του παλαιού ιδιοκτήτη μπορεί να δεσμεύει ασφαλιστικά το νέο). Ακόμη περισσότεροι είναι αυτοί που καταφεύγουν στη λύση της μετατροπής της επιχείρησής τους σε Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία (ΙΚΑ) των οποίων οι μέτοχοι, βάσει του νόμου δεν ασφαλίζονται.

Εφόσον μπορούν να δικαιολογήσουν τη λογιστική δαπάνη, η οποία πλέον είναι μικρότερη από την ασφαλιστική, πολλές εταιρείες εξετάζουν το ενδεχόμενο μετατροπής σε Ανώνυμες Εταιρείες (ΑΕ), με τους μετόχους να μην συμμετέχουν στο Διοικητικό Συμβούλιο προκειμένου να γλυτώνουν τις εισφορές (υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα δίνουν μέρισμα).

Μεταξύ των σημείων που αναμένεται να διευκρινιστούν σήμερα, ή το αργότερο αύριο, με τις υπουργικές αποφάσεις είναι το πως θα διασφαλίζονται οι εργοδότες ότι εντός του 12μηνου θα παραμείνουν μόνο δύο, ώστε να επωμισθούν το βάρος της εργοδοτικής εισφοράς, το πως θα καταβάλλονται οι εισφορές (πιθανότατα μέσω Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων αλλά δεν έχει ακόμη ξεκαθαριστεί), αν θα πάρουν δεύτερη σύνταξη οι ασφαλισμένοι πριν από το 1993 που είχαν διπλή ασφάλιση καθώς και πως θα μετατρέπεται το ποσό πληρωμής στο δελτίο, σε χρόνο ασφάλισης.