«Γενναίες» ρυθμίσεις για περίπου 140 χιλ. στεγαστικά δάνεια δημοσίων και δημοτικών υπαλλήλων, συνολικής ανεξόφλητης αξίας 3,5 δισ. ευρώ, προβλέπει η νέα πολιτική του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων (ΤπΔ), σε συνέχεια της απόφασης που πήρε το περασμένο καλοκαίρι το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥΣΟΙΠ).
Σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε το ΤπΔ, σκοπός της νέας πολιτικής ρυθμίσεων είναι η προστασία της πρώτης κατοικίας, με παράλληλη εξασφάλιση της δυνατότητας αποπληρωμής των δανείων. Το εύρος των ρυθμίσεων θα ξεκινά από επιμήκυνση της διάρκειας και μείωση του επιτοκίου και θα φθάνει ως το «πάγωμα» μέρους (ως το 30% κατά κανόνα) της ανεξόφλητης οφειλής για 10 χρόνια.
Με βάση τις εκτιμήσεις του Ταμείου, από τις περίπου 140 χιλιάδες συμβάσεις χορήγησης στεγαστικών δανείων για πρώτη κατοικία, το 48% (σ.σ. 67.200 στεγαστικά δάνεια) πληροί τις προϋποθέσεις για να τύχει ρύθμισης, μέσω επιμήκυνσης της διάρκειάς τους και μεσοσταθμικής μείωσης του επιτοκίου τους κατά 2,3%.
Για παράδειγμα, δανειολήπτης με δάνειο 100.000 ευρώ και υπολειπόμενη διάρκεια 20 έτη με ισχύον επιτόκιο εκτοκισμού 4,8%, θα μπορούσε να πάρει επιμήκυνση της διάρκειας κατά 10έτη και μείωση επιτοκίου κατά 50% (από 4,8% σε 2,4%). Έτσι ενώ σήμερα πληρώνει μηνιαία δόση 649 ευρώ, με τις νέες ρυθμίσεις μπορεί να πληρώνει 390 ευρώ. Το συνολικό ετήσιο όφελος από μια τέτοια ρύθμιση ανέρχεται σε 3.108 ευρώ.
Το ΤπΔ εκτιμά ότι από τις παραπάνω 67.200 δανειακές συμβάσεις, το ένα τρίτο πληροί τις προϋποθέσεις για 10ετές πάγωμα εξυπηρέτησης σε μέρος της ανεξόφλητης οφειλής. Διαθέτει, δηλαδή, χαμηλό οικογενειακό εισόδημα και ως εκ τούτου μπορεί να παγώσει για μια 10ετία η εξυπηρέτηση μέρους του ανεξόφλητου κεφαλαίου (split balance).
Το ύψος του κεφαλαίου για το οποίο θα «παγώνει» η εξυπηρέτησή του θα αποφασίζεται ανά περίπτωση, η εκτίμηση όμως είναι ότι θα αφορά, κατά κανόνα, ως το 30% του ανεξόφλητου υπολοίπου.
Στο ίδιο παράδειγμα του δανειολήπτη με δάνειο 100 χιλ. ευρώ και υπολειπόμενη διάρκεια 20 έτη με ισχύον επιτόκιο εκτοκισμού 4,8% η μηνιαία δόση, αν παγώσει για δεκαετία η εξυπηρέτηση του 30% του κεφαλαίου, θα διαμορφωθεί σε 273 ευρώ. Η ετήσια εξοικονόμηση θα ανέλθει σε 4.512 ευρώ.
Δυνατότητας υπαγωγής στις νέες ρυθμίσεις θα έχουν και όσοι δανειολήπτες είχαν ενταχθεί στη ρύθμιση μερικής καταβολής δόσεων για πέντε χρόνια (σ.σ. λήγει στο τέλος του έτους) και δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να επανέλθουν σε πλήρη καταβολή δόσης.
Μείωση επιτοκίου και για τους συνεπείς δανειολήπτες
Το υπόλοιπο 52% του χαρτοφυλακίου στεγαστικών (σ.σ. περίπου 72.800 δανειακές συμβάσεις στεγαστικών) εκτιμάται ότι ανήκει σε δανειολήπτες που δεν χρειάζονται ρύθμιση με βάση τα εισοδηματικά κριτήρια. Για αυτούς, εφόσον είναι απόλυτα συνεπείς, προβλέπεται επιβράβευση, με μεσοσταθμική μείωση επιτοκίου που για το τρέχον εξάμηνο θα είναι της τάξης του 1%. Πρόκειται για την πρώτη «γενναία» επιβράβευση συνεπών δανειοληπτών, κίνηση που ενισχύει τη δημιουργία κουλτούρας πληρωμών.
Σημειώνεται ότι τα επιτόκια των δανείων του ΤπΔ είναι σταθερά για όλη τη διάρκεια του δανείου (30 και πλέον χρόνια), με σκοπό την προστασία των δανειοληπτών από τυχόν διακυμάνσεις των επιτοκίων σε μια τόσο μεγάλη χρονική περίοδο.
Ρυθμίσεις που δεν υπονομεύουν την κερδοφορία του ΤπΔ
Το Ταμείο επέλεξε να διατηρήσει σταθερά τα επιτόκια και όχι να τα μετατρέψει σε κυμαινόμενα, προτάσσοντας την προστασία των δανειοληπτών από τυχόν διακυμάνσεις των επιτοκίων σε μια τόσο μεγάλη χρονική περίοδο.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΤπΔ κ. Κ. Βαρλαμίτη, το υφιστάμενο επιτοκιακό περιβάλλον επιτρέπει να προχωρήσει το παραπάνω πλαίσιο ρυθμίσεων, χωρίς να υπονομευτεί η κερδοφορία του ΤπΔ.
Ο κ. Βαρλαμίτης υπογραμμίζει ότι προτεραιότητα του Ταμείου αποτελεί η υιοθέτηση όσο γίνεται πιο αυτοματοποιημένων λύσεων ρύθμισης, τόσο για να επιτευχθεί επιτάχυνση της διαδικασίας, όσο και για να εξασφαλισθεί η απαραίτητη διαφάνεια.
Η νέα πολιτική ρυθμίσεων αναμένεται να εγκριθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο του ΤπΔ έως τις 24 Νοεμβρίου, προκειμένου εν συνεχεία να ξεκινήσει η υποβολή αιτήσεων από τους ενδιαφερόμενους. Η ρύθμιση θα ισχύσει, πάντως, αναδρομικά από την 1η Ιουλίου (σ.σ. ημερομηνία έγκρισης από το ΚΥΣΟΙΠ).
Αυτό σημαίνει ότι όσοι ενταχθούν στη ρύθμιση, θα έχουν επιστροφή ή συμψηφισμό χρημάτων που εισπράχθηκαν.