«Αγκάθι» για την αξιολόγηση τα προνοιακά επιδόματα

Η αναδιάρθρωση των προνοιακών επιδομάτων και η εξοικονόμηση 760 εκατ. ευρώ για την καθολική εφαρμογή του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ) αποτελούν βασικό προαπαιτούμενο για την ολοκλήρωση της β' αξιολόγησης και ίσως μία από τις πιο δύσκολες μεταρρυθμίσεις.

Αν και τα φώτα της δημοσιότητας έχουν πέσει στα εργασιακά, η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, κυρίως δε η αναπληρώτρια υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θεανώ Φωτίου, κατά τις επίσημες συναντήσεις της με τους εκπροσώπους των δανειστών θα πρέπει να παρουσιάσει το σχέδιό της για αναμόρφωση του προνοιακού χάρτη της χώρας, με στόχο την εξοικονόμηση 0,5% του ΑΕΠ.

Μάλιστα, οι δανειστές ζητούν μέτρα μόνιμου χαρακτήρα, καθώς θα πρέπει να εφαρμοστούν όχι μόνο το 2017 αλλά και τα επόμενα χρόνια.

Πρόκειται για ένα δύσκολο εγχείρημα, καθώς οι εκπρόσωποι των δανειστών το συνδέουν με την επίσης μνημονιακή υποχρέωση για καθολική εφαρμογή του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, που από την ελληνική κυβέρνηση έχει μετατραπεί σε Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης. Καθοριστικό ρόλο σε αυτό θα διαδραματίσει η έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, παρουσιάζεται σήμερα ολοκληρωμένη στους αρμόδιους υπουργούς και γενικούς γραμματείς.

Στο προσχέδιο του προϋπολογισμού πάντως, έχουν προβλεφθεί αυξημένα κονδύλια για κοινωνικά επιδόματα κατά 871 εκατ. ευρώ, το 2017. Μάλιστα, ενώ ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο αναπληρωτής υπουργός Γιώργος Χουλιαράκης στην επιστολή που συνόδευε το προσχέδιο αναφερόταν στην πλήρη επέκταση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης με πιστώσεις που φτάνουν τα 760 εκατ. ευρώ και προβλέπεται να καλύψει πάνω από 250.000 νοικοκυριά που βιώνουν συνθήκες ακραίας φτώχειας, από το προσχέδιο φαίνεται αφενός ότι το μέτρο θα εφαρμοστεί "σταδιακά" σε εθνικό επίπεδο (και όχι από την 1η Ιανουαρίου 2017 όπως προβλέπει το Μνημόνιο), αφετέρου, ότι έχουν προϋπολογιστεί 571 εκατ. ευρώ και αυτά χωρίς να αναφέρεται η πηγή προέλευσής τους.

Μάλιστα, γίνεται αναφορά για σημαντικές εξοικονομήσεις πόρων μόνιμου χαρακτήρα που θα προέλθουν από την αναμόρφωση του προνοιακού χάρτη, μετά και τη σχετική μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας.

Ένα επιπλέον ποσό αναμένεται να προστεθεί στα 571 εκατ. ευρώ από τα κονδύλια που σήμερα διατίθενται για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης (επιδότηση σίτισης, ενοικίου και δωρεάν παροχή ηλεκτρικού ρεύματος). Να σημειωθεί ότι χθες ήταν η μέρα ενάντια στη φτώχεια και σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, σε συνθήκες φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού ζουν περισσότεροι από ένας στους τρεις κατοίκους στην Ελλάδα και κατά μέσο όρο ένας στους τέσσερις στην Ε.Ε.

Τα στοιχεία αφορούν το 2015 και δείχνουν ότι στη χώρα μας, το 2015 βρισκόταν αντιμέτωπο με τον κίνδυνο της φτώχειας ή του κοινωνικού αποκλεισμού το 35,7% του πληθυσμού (3,8 εκατ. άνθρωποι), έναντι 28,1% το 2008. Στην ΕΕ, το αντίστοιχο ποσοστό επανήλθε το 2015 στα επίπεδα του 2008, δηλαδή στο 23,7% (118,8 εκατ. άνθρωποι).

Σε συνθήκες φτώχειας βρίσκεται το 21,4% του πληθυσμού, σε συνθήκες ένδοιας το 22,2%, ενώ το 16,8% του πληθυσμού ζει σε οικογένεια αντιμέτωπη με τον κίνδυνο της ανεργίας. Τα αντίστοιχα μέσα ποσοστά στην ΕΕ είναι 17,3%, 8,1% και 10,5%.

Εργασιακό και... νέες ουρές του ασφαλιστικού

Εν τω μεταξύ, με το πόρισμα της επιτροπής των εμπειρογνωμόνων για την αγορά εργασίας ανά χείρας, αναμένεται να προσέλθει στις διαπραγματεύσεις με τους επικεφαλής των εκπροσώπων των δανειστών ο αρμόδιος υπουργός Γιώργος Κατρούγκαλος, δηλώνοντας σε όλους τους τόνους ότι θα κινηθεί επιθετικά, βάζοντας στο τραπέζι της συζήτησης το ελληνικό αίτημα για επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων στο προσκήνιο της συλλογικής δράσης.

Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας εκτιμά πως οι προτάσεις της επιτροπής δεν απέχουν σημαντικά από τις ελληνικές θέσεις.

Το κέντρο βάρους θα πέσει στην επιδίωξη να επανέλθει η διαπραγμάτευση για τον κατώτατο μισθό στους κοινωνικούς εταίρους (εργοδότες - εργαζόμενους), με τις κλαδικές συμβάσεις να υπερισχύουν των επιχειρησιακών, ενώ στο ζήτημα των ομαδικών απολύσεων θα επιδιωχθεί η μετάθεση της όποιας νομοθετικής παρέμβασης για το μέλλον, αφού πρώτα εκδοθεί η σχετική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.

Οι δανειστές έχουν συμφωνήσει πως το πόρισμα θα αποτελέσει τη βάση της συζήτησης, όμως σε διάφορους τόνους έχουν ξεκαθαρίσει ότι αλλαγές που αλλοιώνουν τις παρεμβάσεις του παρελθόντος και κινούνται κατά της ανταγωνιστικότητας και της βιώσιμης ανάπτυξης δεν θα γίνουν αποδεκτές.

Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, εκτός από τα προαπαιτούμενα της δεύτερης αξιολόγησης, θα τεθούν και δύο εγχώρια αιτήματα που αφορούν στο ασφαλιστικό.

Το πάγωμα των εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολούμενους, θέμα για το οποίο οι δανειστές ζήτησαν να εξεταστεί στο ευρύτερο πλαίσιο της συζήτησης για τα κόκκινα επιχειρηματικά δάνεια, καθώς και η δυνατότητα μετατροπής των ταμείων εφάπαξ σε επαγγελματικά, για το οποίο σε τεχνικό επίπεδο οι συζητήσεις δεν φαίνεται να ήταν ιδιαίτερα θετικές.