Πόσα θα «πληρώσουν» οι συνταξιούχοι το 2017

Η νέα δραματική μείωση του ΕΚΑΣ κατά επιπλέον 440 εκατ. ευρώ εντός του νέου έτους, που έρχονται να προστεθούν στις περικοπές ύψους 130 εκατ. ευρώ που επιβλήθηκαν εντός του 2016, φωτογραφίζεται από το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2017.

Παράλληλα, αποκαλύπτεται αύξηση της δαπάνης για κοινωνικά επιδόματα κατά 871 εκατ. ευρώ, η οποία όμως δεν προσδιορίζεται, την ίδια στιγμή μάλιστα που στο προσχέδιο γίνεται λόγος για σταδιακή εφαρμογή του Κοινωνικού Επιδόματος Αλληλεγγύης εντός του 2017 και όχι για εθνική εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου του νέου έτους.

Το προσχέδιο του προϋπολογισμού αφορά το 2017, έτος κατά το οποίο η πρόσφατη ασφαλιστική μεταρρύθμιση εφαρμόζεται σε ετήσια βάση, και παρά τις περικοπές δαπανών της τάξης των 779,9 εκατ. ευρώ (έναντι 767,7 εκατ. το 2016), κυρίως εξαιτίας της μείωσης των συντάξεων και της αύξησης των εισφορών, το έλλειμμα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης εκτιμάται σε 1,02 δισ. ευρώ.

Το ΕΚΑΣ

Αναλυτικά, από παρεμβάσεις σε συντάξεις, εισφορές και ΕΚΑΣ εξοικονομούνται τη διετία 2016-2017 ποσό 1,5 δισ. ευρώ, εκ του οποίου τα 779,9 εκατ. ευρώ το 2017, την ίδια στιγμή που προβλέπονται δαπάνες της τάξης των 871 εκατ. ευρώ για κοινωνικά επιδόματα.

Μάλιστα, ενώ ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο αναπληρωτής υπουργός Γιώργος Χουλιαράκης στην επιστολή που συνοδεύει το προσχέδιο αναφέρονται στην πλήρη επέκταση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης με πιστώσεις που φτάνουν τα 760 εκατ. ευρώ και προβλέπεται να καλύψει πάνω από 250 χιλιάδες νοικοκυριά που βιώνουν συνθήκες ακραίας φτώχειας, από το προσχέδιο φαίνεται αφενός ότι το μέτρο θα εφαρμοστεί "σταδιακά" σε εθνικό επίπεδο (και όχι από την 1η Ιανουαρίου 2017 όπως προβλέπει το Μνημόνιο), αφετέρου, ότι έχουν προϋπολογιστεί 571 εκατ. ευρώ και αυτά χωρίς να αναφέρεται η πηγή προέλευσής τους.

Μάλιστα, γίνεται αναφορά για σημαντικές εξοικονομήσεις πόρων μόνιμου χαρακτήρα που θα προέλθουν από την αναμόρφωση του προνοιακού χάρτη, μετά και τη σχετική μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας. Ένα επιπλέον ποσό αναμένεται να προστεθεί στα 571 εκατ. ευρώ, από τα κονδύλια που σήμερα διατίθενται για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης (επιδότηση σίτισης, ενοικίου και δωρεάν παροχή ηλεκτρικού ρεύματος).

Το ενιαίο Ταμείο

Το 2017, κυρίως για μισθούς και κατά δεύτερο λόγο για συντάξεις θα δαπανηθούν 12,2 δισ. ευρώ καθώς σύμφωνα με την πρόσφατη ασφαλιστική μεταρρύθμιση οι συντάξεις του δημοσίου θα καταβάλλονται από τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), στον οποίο θα καταβάλλεται και εισφορά από το κράτος ως εργοδότη για τους υπαλλήλους με σύμβαση Δημοσίου Δικαίου.

Αντίστοιχα, οι δαπάνες εκτιμώνται σε 20,25 δισ. ευρώ και συμπεριλαμβάνονται η πλήρης εφαρμογή του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (πίστωση 571 εκατ. ευρώ), η επιχορήγηση του ΕΦΚΑ για την πληρωμή συντάξεων του δημοσίου (5,2 δισ. ευρώ) καθώς και συνεισφορά του δημοσίου για την προστασία της κύριας κατοικίας των υπερχρεωμένων νοικοκυριών (100 εκατ. ευρώ).

Στο προσχέδιο προβλέπονται επίσης δαπάνες της τάξης των 300 εκατ. ευρώ για απροσδιόριστες νέες παρεμβάσεις κοινωνικού χαρακτήρα, για παιδεία, πρόνοια και υγεία. Να σημειωθεί εδώ ότι αύξηση προβλέπεται και για το εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων κατά 250 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 130 εκατ. ευρώ θα διοχετευθούν για δράσεις καταπολέμησης της ανεργίας, από τον ΟΑΕΔ.

Οι μειώσεις

Συνολικά, από τις παρεμβάσεις (εφαρμογή των δύο τελευταίων ασφαλιστικών νόμων του 2015 και 2016) στο ασφαλιστικό, για τα έτη 2016-2017 προβλέπεται εξοικονόμηση της τάξης του 1,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 779,9 εκατ. ευρώ εντός του επόμενου έτους.

Είναι ενδεικτικό ότι και το 2017 οι συντάξεις θα μειωθούν επιπλέον κατά 326 εκατ. ευρώ (σωρευτικά τα δύο έτη εξοικονομούνται για το δημόσιο 600,4 εκατ. ευρώ), ενώ μόνο οι δαπάνες για επικουρικές συντάξεις μειώνονται το 2017 κατά επιπλέον 117,3 εκατ. ευρώ, που έρχονται να προστεθούν στην εξοικονόμηση της τάξης των 174,2 εκατ. ευρώ που επιτεύχθηκε εντός του 2016, από τις μειώσεις επικουρικών σε τουλάχιστον 260.000 ήδη συνταξιούχους. "Έσοδα" της τάξης των 177,8 εκατ. ευρώ προβλέπει το προσχέδιο από την αύξηση των εισφορών υπέρ επικουρικής ασφάλισης, που έρχονται να προστεθούν στα 172,1 εκατ. ευρώ του 2016.

Αύξηση δαπανών εκτιμάται ότι θα υπάρξει κατά 72,3 εκατ. ευρώ σωρευτικά τη διετία 2016-2017 από την αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού της εισφοράς 6% υπέρ ΕΟΠΥΥ στο καθαρό ποσό των κύριων συντάξεων και όχι στο αρχικό.

Η δαπάνη για το επίδομα υπερηλίκων το 2016 εκτιμάται ότι ανήλθε σε 68,2 εκατ. ευρώ, ενώ το 2017 θα αυξηθεί κατά 12,7 εκατ. ευρώ, ώστε συνολικά να ανέλθει στα 80,9 εκατ. ευρώ.

Τέλος, δαπάνες ύψους 102 εκατ. ευρώ εκ των οποίων τα 50,7 εκατ. ευρώ εντός του 2017, ως "μη ανταποδοτικές χρεώσεις", προϋπολογίζονται για να αντικαταστήσουν εισφορές υπέρ τρίτων που καταργήθηκαν.

Η πορεία της ανεργίας

Με αργό ρυθμό εκτιμάται ότι θα υποχωρήσει το ποσοστό ανεργίας, από το 23,5% που εκτιμάται για το τρέχον έτος, στο 22,4% το 2017.

Αναλυτικά, στο προσχέδιο προβλέπεται ότι η απασχόληση θα αυξηθεί κατά 2% σε σχέση με το 2015. Η πλήρης απασχόληση το β' τρίμηνο του 2016 βελτιώθηκε κατά 1,8% σε σχέση με το β' τρίμηνο του 2015. Η μερική απασχόληση αυξήθηκε κατά 5,3% το ίδιο διάστημα.

Η μακροχρόνια ανεργία, το α' εξάμηνο του 2016 υποχώρησε κατά 1,1 εκατοστιαία μονάδα, σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα που έφτασε στο 73,6%.

Η ανεργία των νέων διαμορφώνεται στο 50% (ηλικίες 15-24 ετών) για το α' εξάμηνο του 2016, από 50,7% το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2015. Για το τρέχον έτος, εκτιμάται ότι ο ΟΑΕΔ θα παρουσιάσει πλεόνασμα 302 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 93 εκατ. ευρώ συγκριτικά με την αρχική εκτίμηση. Για προγράμματα απασχόλησης διατίθενται 500 εκατ. ευρώ, ενώ για επιδόματα ανεργίας 887 εκατ. ευρώ, περισσότερα κατά 57 εκατ. ευρώ, σε σχέση με τα 830 εκατ. ευρώ που ήταν η αρχική εκτίμηση.

Πλεονασματικός εκτιμάται ότι θα είναι ο Οργανισμός και το 2017, με πλεόνασμα ύψους 281 εκατ. ευρώ. Η δαπάνη για επιδόματα ανεργίας εκτιμάται ότι θα παραμείνει στο ίδιο επίπεδο με το 2016, δηλαδή 887 εκατ. ευρώ ενώ προβλέπεται και δαπάνη 500 εξατ. ευρώ για προγράμματα. Επιπλέον 130 εκατ. ευρώ θα δοθούν από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.