Αγγελική Παπαμιλτιάδου, Ανταπόκριση Μπρατισλάβα
Μπαίνουμε στην εποχή του λεγόμενου «political recession» (σ.σ. μια κατάσταση αδυναμίας ανάληψης πολιτικών πρωτοβουλιών) και φαίνεται πως η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης άρχισε να καταλαβαίνει ότι χάνει τον έλεγχο και δεν οδηγεί πια τα γεγονότα. Αυτά ήταν τα χαρακτηριστικά λόγια αρχηγού κράτους της ΕΕ μετά τη λήξη των εργασιών των G20 στην Κίνα.
«Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα ενημέρωσε στο δείπνο ότι δεν ήταν καθόλου σίγουρος για τη νίκη των Δημοκρατικών στις επερχόμενες εκλογές. Εάν εκλεγεί ο Ντόναλντ Τραμπ, τότε θα μιλάμε για «global political recession» με απρόβλεπτες συνέπειες, συνέχισε.
Για πρώτη φορά σε σύνοδο των G20 δεν πάρθηκαν σαφείς αποφάσεις για τα φλέγοντα θέματα, γιατί στις συναντήσεις που έγιναν κεκλεισμένων των θυρών και για τις οποίες πολύ λίγα διέρρευσαν, τα προβλήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης έμοιαζαν αξεπέραστα.
Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες, στην τριμερή συνάντηση του Τούρκου προέδρου Ερντογάν με τους κ.κ. Τουσκ και Γιούνκερ -αν και πραγματοποιήθηκε σε πολύ ψυχρό κλίμα- πάρθηκε η απόφαση το θέμα της άρσης της βίζας και η απόφαση να μετατεθούν από τον Οκτώβριο στο τέλος του χρόνου, δίνοντας στις δύο πλευρές χρόνο να ξαναχτίσουν τις κομμένες γέφυρες επικοινωνίας αλλά και να εξεταστεί η απαίτηση του κ. Ερντογάν για έστω και σιωπηρή ανοχή της ΕΕ στην κήρυξη των Κούρδων ως «τρομοκρατών».
Βέβαια, όπως μαθαίνουμε, κανείς δεν είναι σίγουρος ότι αυτή η απόφαση θα κρατήσει καθώς ο Τούρκος πρόεδρος παραμένει απρόβλεπτος και δύσπιστος ως προς την ΕΕ, αν και δήλωσε ότι θα κρατήσει χαμηλά τις ροές των προσφύγων προς την ΕΕ ως ένδειξη «καλής θέλησης».
Η Ευρώπη φαίνεται να βουλιάζει από μία σειρά προβλημάτων που έπεσαν όλα μαζί και που δύσκολα μπορούν να επιλυθούν. Όπως ανέφερε δεύτερος αξιωματούχος που έλαβε μέρος σε συζήτηση στο περιθώριο της συνόδου, επτά χώρες τουλάχιστον έρχονται αντιμέτωπες με εκλογές ή την προοπτική πολιτικής αστάθειας: Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Πορτογαλία, Ελλάδα, Ισπανία και... Βρετανία.
«Ελπίζουμε ότι η φαινομενική αποσταθεροποίηση της Άγκελα Μέρκελ θα είναι προσωρινή. Εάν όμως παραμείνει πιστή στο σχέδιό της για το προσφυγικό, τότε ίσως ετοιμάζεται για ηρωική έξοδο», εκτίμησε ο αξιωματούχος.
Τι σημαίνουν όλα αυτά όμως για την Ελλάδα;
Σύμφωνα με πληροφορίες, κανείς δεν φαίνεται διατεθειμένος να ασχοληθεί σε πολιτικό επίπεδο με τη χώρα μας και την αξιολόγηση αλλά και το χρέος. Οι επικείμενες διαπραγματεύσεις θα αφεθούν στα χέρια των τεχνοκρατών -παρά τις ενστάσεις της κυβέρνησης-, οι οποίοι έχουν εντολές για διατήρηση των αυστηρών ορίων και χρονοδιαγραμμάτων και την ενεργοποίηση του κόφτη εάν είμαστε εκτός στόχων.
Η Ελλάδα απασχολεί την πολιτική ηγεσία της ΕΕ περισσότερο για το προσφυγικό καθώς πρόθεση των άλλων χωρών-μελών είναι να παραμείνουν κλειστά τα σύνορα και να δημιουργηθούν νέα κέντρα στη χώρα μας, με τη χορηγία βέβαια κονδυλίων της Κομισιόν. Σε αυτή την προοπτική κύριο λόγο θα παίξει η... βούληση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ένα άλλο θέμα που δεν θέλει να διαχειριστεί η πολιτική ηγεσία της ΕΕ είναι η βιωσιμότητα του χρέους και οι διαπραγματεύσεις τον Οκτώβριο με το ΔΝΤ. Υπάρχει ισχυρό το ενδεχόμενο οι αποφάσεις να παρθούν μετά τις γερμανικές εκλογές.
Σε αυτό το σημείο να σημειωθεί ότι εάν υπάρξει θέμα χρέους πριν τις γερμανικές εκλογές, τόσο η κ. Μέρκελ όσο και ο κ. Σόιμπλε θα κρατήσουν σκληρή στάση για τη χώρα μας. Μετά τις εκλογές όμως, ο κ. Σόιμπλε μάλλον θα αποχωρήσει αφήνοντας όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά, καθώς η ΕΚΤ έχει ήδη διαμηνύσει στους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης ότι και αυτή θεωρεί τα μέτρα για το ελληνικό χρέος ελλιπή και μη βιώσιμα...
Στη διάσκεψη των G20 εμφανίστηκαν και δύο τάσεις που αξίζει να σημειωθούν:
1. Η Τουρκία φαίνεται να πήρε σιωπηρή συμπαράσταση στην επιδίωξή της να μην υπάρξει συνένωση των δύο θυλάκων των Κούρδων στη Συρία.
2. Από την άλλη, φαίνεται να αλλάζουν οι συστοιχίες συμφερόντων και η Δύση να αφήνει τον Βλαντίμιρ Πούτιν να στηρίζει εμμέσως τον Ασαντ.
Οι αντικρουόμενες αποφάσεις και τάσεις δείχνουν ότι βαδίζουμε σε αχαρτογράφητα νερά, σε μια δύσκολη και απρόβλεπτη χρονικά περίοδο για την ΕΕ, με τους Κινέζους να «απειλούν» τους Ευρωπαίους ηγέτες να πάρουν άμεσες αποφάσεις για να μη συμπαρασύρουν και αυτούς, σε περίπτωση μιας σοβαρής οικονομικής διαταραχής...