Ιδιωτικοποιήσεις:Στα χαρτιά παραμένει το υπερταμείο

Οι αρνήσεις που συνάντησε η κυβέρνηση από στελέχη στα οποία πρότεινε να αναλάβουν θέση στο 5μελές Εποπτικό Συμβούλιο, σε συνδυασμό με τις εσωτερικές αντιδράσεις ενόψει της μεταφοράς νέων κρατικών επιχειρήσεων στο υπερταμείο κρατικών εγγυήσεων, έχουν οδηγήσει σε εκτροχιασμό του αρχικού χρονοδιαγράμματος. Η συμφωνία με τους δανειστές προέβλεπε πως τα πέντε μέλη του Εποπτικού Συμβουλίου της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας ΑΕ (ΕΕΣΠ ΑΕ), όπως ονομάζεται το υπερταμείο, θα είχαν επιλεγεί εντός του Ιουνίου. 

Στη συνέχεια θα ξεκινούσε η διαδικασία για την επιλογή του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΕΣΠ ΑΕ καθώς και η αξιολόγηση των διοικητικών συμβουλίων του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) και της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ) καθώς και η επιλογή του Δ.Σ. της Εταιρείας Δημοσίων Συμμετοχών ΑΕ (ΕΔΗΣ ΑΕ).

Στην τελευταία μεταφέρονται οι συμμετοχές του δημοσίου σε κρατικές εταιρείες. Ηδη έχει ψηφιστεί από τη Βουλή η μεταφορά ΟΑΣΑ, ΟΣΥ, ΣΤΑΣΥ, ΟΣΕ, ΟΑΚΑ και ΕΛΤΑ άλλων οκτώ εταιρειών και συγκεκριμένα των ΕΥΑΘ, ΕΥΔΑΠ, Κτιριακές Υποδομές ΑΕ, ΕΛΒΟ, Αττικό Μετρό, ΔΕΗ, ΑΔΜΗΕ και ΕΑΒ. Στη συμφωνία με τους δανειστές προβλέπεται, επίσης, πως μέχρι το Δεκέμβριο θα έχει διαμορφωθεί η λίστα ώστε να μεταφερθούν στο υπερταμείο όλες οι κρατικές εταιρείες.

Πάντως, αν και οι πληροφορίες είναι περιορισμένες με το παρασκήνιο να «φουντώνει», τουλάχιστον δύο υποψήφιοι για τη θέση του προέδρου του Εποπτικού Συμβουλίου του υπερταμείου αρνήθηκαν την πρόταση που τους έγινε από την κυβέρνηση. Στις αρνήσεις αποδίδεται, μεταξύ άλλων, η καθυστέρηση, αν και υπάρχουν σοβαρότερα ζητήματα όπως π.χ. η αρνητική στάση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Πάνου Σκουρλέτη απέναντι στα σχέδια για σειρά ενεργειακών ιδιωτικοποιήσεων.

Το Εποπτικό Συμβούλιο της ΕΕΣΠ ΑΕ αποτελείται από πέντε μέλη τα τρία από τα οποία ορίζονται από την ελληνική πλευρά «κατόπιν σύμφωνης γνώμης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας που ενεργούν από κοινού». Τα δύο άλλα μέλη, μεταξύ των οποίων και ο πρόεδρος του Εποπτικού Συμβουλίου «επιλέγονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, ενεργώντας από κοινού, κατόπιν σύμφωνης γνώμης του Υπουργού Οικονομικών».

Ο ουσιαστικός έλεγχος των δανειστών στη λειτουργία του υπερταμείου προκύπτει από το γεγονός πως όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται "κατόπιν θετικής ψήφου τουλάχιστον τεσσάρων μελών". Το Εποπτικό Συμβούλιο ασκεί σύμφωνα με το νόμο ασφυκτικό έλεγχο σχεδόν σε κάθε απόφαση για τη λειτουργία του υπερταμείου, από την ίδρυση θυγατρικών και τις αμοιβές μέχρι την εταιρική διακυβέρνηση.

Η δυστοκία με τα πρόσωπα

Το χρονοδιάγραμμα που προέβλεπε το συμπληρωματικό μνημόνιο για τις ιδιωτικοποιήσεις και το υπερταμείο έχει, πάντως, τιναχθεί στον αέρα. Προβλέπονταν πως μέσα στον Ιούνιο η κυβέρνηση και οι θεσμοί θα είχαν συμφωνήσει εντός του Ιουνίου στα πρόσωπα που θα είναι υποψήφιοι για το Εποπτικό Συμβούλιο του υπερταμείου και θα είναι υπεύθυνα ώστε στη συνέχεια να επιλέξουν τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της ΕΕΣΠ ΑΕ.

Το Σεπτέμβριο προβλέπονταν πως το Εποπτικό Συμβούλιο του υπερταμείου θα έχει επιλέξει το διοικητικό συμβούλιο καθώς και τον διευθύνων σύμβουλο της ΕΕΣΠ ΑΕ. Περιγράφεται, μάλιστα, και η διαδικασία επιλογής του CEO και αναφέρεται πως θα δημιουργηθεί short list υποψηφίων ώστε η τελική επιλογή να γίνει από το Εποπτικό Συμβούλιο.

Το Δ.Σ. της εταιρείας προβλέπεται πάντως να έχει συγκροτηθεί σε σώμα εντός του Σεπτεμβρίου ώστε μέσα στον επόμενο μήνα να έχει ολοκληρωθεί ο κανονισμός και να έχει εγκριθεί από τη γενική συνέλευση. Μέσα στο Νοέμβριο θα έχουν επιλεγεί και τα διοικητικά συμβούλια των θυγατρικών (ΤΑΙΠΕΔ, ΕΤΑΔ και Εταιρεία Δημοσίων Συμμετοχών ΑΕ - ΕΔΗΣ), με την εξαίρεση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ).

Μέχρι στιγμής έχει κυκλοφορήσει πλήθος ονομάτων για τη στελέχωση του Εποπτικού Συμβουλίου από ελληνικής πλευράς μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται πρώην υπουργοί, τραπεζίτες ή πρώην τραπεζίτες καθώς και στελέχη που ασχολούνται ήδη με το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων.

Οι εκκρεμείς ιδιωτικοποιήσεις

Η …ελαστικότητα (και η ελαφρότητα) με την οποία φαίνεται πως είχε συνταχθεί το συμπληρωματικό μνημόνιο αποκαλύπτεται από το γεγονός πως προέβλεπε έγκριση της συμφωνίας (του εφαρμοστικού νόμου) για το Ελληνικό από τον Ιούνιο! Τελικά προ εβδομάδων εγκρίθηκε από το Ελεγκτικό Συνέδριο η συμπληρωματική συμφωνία με το επενδυτικό σχήμα υπό την Lamda Development. Στη συνέχεια προέκυψε το θέμα με τα αρχαία και τους διατηρητέους διαδρόμους προσγείωσης και απογείωσης που οδήγησε στην πρόσφατη κρίση στο εσωτερικό της κυβέρνησης. 

Προς το παρόν, πάντως, εφαρμοστικός νόμος δεν υπάρχει, ενώ η προθεσμία για την υλοποίηση σειράς δεσμεύσεων του δημοσίου εκπνέει στα μέσα Νοεμβρίου. Υπενθυμίζεται πως με βάση την αρχική συμφωνία, που υπεγράφη στα τέλη του 2014, ο επενδυτής μπορεί να ζητήσει αποζημιώσεις στην περίπτωση καθυστερήσεων ή ακύρωσης της διαδικασίας.
Ουδείς, βέβαια, πιστεύει πως αυτή τη φορά θα τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα. Στο ΤΑΙΠΕΔ «καίγονται» πάντως ώστε να προχωρήσει κανονικά η παράδοση των 14 περιφερειακών αεροδρομίων στο σχήμα υπό τη γερμανική Fraport ώστε να εισπραχθούν τα 1,23 δισ. ευρώ. Προϋπόθεση είναι η αναδιοργάνωση της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) που θα προχωρήσει μέσα στο φθινόπωρο.

Τον Σεπτέμβριο, πράγμα που θεωρείται σχεδόν απίθανο, το ΤΑΙΠΕΔ καλείται να προκηρύξει το διαγωνισμό για την πολυετή παραχώρηση (για 35 χρόνια) της Εγνατίας Οδού και τριών κάθετων αξόνων, αλλά και να έχει συμφωνήσει το μοντέλο συντήρησης του ελληνικού σιδηροδρομικού δικτύου. Τον ίδιο μήνα το ΤΑΙΠΕΔ καλείται να έχει ολοκληρώσει την αξιολόγηση των περιφερειακών αεροδρομίων (των 23 μικρότερων που δεν θα βρίσκονται υπό τη διαχείριση της Fraport) και των περιφερειακών λιμένων. Στο συμπληρωματικό μνημόνιο αναφέρεται πως «το ΤΑΙΠΕΔ θα συνεχίσει να διαχειρίζεται όλα τα συγκεκριμένα περιουσιακά στοιχεία με τη συνεργασία των αρμοδίων υπουργείων με στόχο την πιθανή πώληση / αξιοποίηση από το νέο ταμείο, μέχρι το τελευταίο να ξεκινήσει τη λειτουργία του».

Οι αντιδράσεις στην ενέργεια

Μπορεί το Στρατηγικό Σχέδιο (Asset Development Plan – ADP) του ΤΑΙΠΕΔ, που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, να προβλέπει «πώληση του 17% της ΔΕΗ ακόμα και μέσα στο 2016», αλλά ο αρμόδιος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Πάνος Σκουρλέτης δηλώνει με κάθε ευκαιρία πως οι ενεργειακές ιδιωτικοποιήσεις (ΔΕΗ, ΔΕΠΑ, ΕΛΠΕ, κλπ) δεν θα προχωρήσουν. Εξαιτίας, μάλιστα, πρόσφατων δηλώσεων του προέδρου του ΤΑΙΠΕΔ Στέργιου Πιτσιόρλα, σύμφωνα με τις οποίες οι μεγάλες ενεργειακές ιδιωτικοποιήσεις προγραμματίζονται για το 2017, ο κ. Σκουρλέτης έχει πυκνώσει τις επιθέσεις κατά της διοίκησης του ταμείου. Και ας ήταν ένας από τους πέντε υπουργούς που υπογράφει το ΦΕΚ όπου δημοσιεύθηκε το ADP…

Η κατάσταση περιπλέκεται καθώς από το πρόσφατο κείμενο του τεχνικού μνημονίου προκύπτει πως στο υπερταμείο θα μεταφερθεί και το ποσοστό που θα κατέχει το δημόσιο στον ΑΔΜΗΕ όταν και εάν ολοκληρωθεί η συμφωνία «αποκοπής» από τη ΔΕΗ και εισόδου στρατηγικού επενδυτή με ποσοστό 24%. Επίσης, η κυβέρνηση έχει συμφωνήσει με τους θεσμούς να εξεταστεί η μεταφορά στο υπερταμείο και της ΕΚΧΑ, της εταιρείας που διαχειρίζεται τη σύνταξη του Εθνικού Κτηματολογίου και εισπράττει τα σχετικά τέλη και επίσης βρίσκεται υπό την εποπτεία του κ. Σκουρλέτη.

Επιπλέον, τους επόμενους μήνες προβλέπεται σκληρό παζάρι με τους δανειστές για τα πρόσθετα ακίνητα, αλλά και τις κρατικές επιχειρήσεις που θα μεταφερθούν στο υπερταμείο. Χαρακτηριστική των δυσκολιών που θα αντιμετωπίσει η κυβέρνηση είναι η αναφορά στο τεχνικό μνημόνιο πως «έχει γίνει κατανοητό πως οι εξαιρέσεις από τη συνολική ακίνητη περιουσία και τις κρατικές εταιρείες του Ελληνικού Δημοσίου θα γίνουν σε στέρεες βάσεις και αφού συμφωνηθούν από κοινού από τους θεσμούς και τις ελληνικές αρχές».