Καλοκαίρι ανατροπών στον τουρισμό

Διατηρείται το ρευστό σκηνικό στον ελληνικό τουρισμό σε ότι αφορά τα μεγέθη της φετινής τουριστικής περιόδου καθώς μια σειρά από εξελίξεις αλλάζουν και πάλι τα δεδομένα για την τρέχουσα αλλά, κυρίως, τις επόμενες χρονιές.

Στις ανησυχίες για αναταράξεις από την αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου μετά την απόφαση των Βρετανών να αποχωρήσουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση ήρθαν να προστεθούν νέα στοιχεία από την αγορά της Γερμανίας για την πορεία των κρατήσεων στη μεγαλύτερη αγορά του ελληνικού τουρισμού.

Η διπλή «κίνηση» Ερντογάν, ωστόσο, για εξομάλυνση των σχέσεων της Τουρκίας με το Ισραήλ και τη Ρωσία ίσως αποδειχθεί η μεγαλύτερη πρόκληση για τον ελληνικό τουρισμό από το 2017. Κι αυτό καθώς η Ελλάδα απορρόφησε μεγάλο μέρος των Ισραηλινών τουριστών που κατευθύνονταν στην Τουρκία. Ταυτόχρονα, απέσπασε επιπλέον, μερίδιο των Ρώσων που έκαναν διακοπές στην Τουρκία αλλά είδαν τον Βλαδίμηρο Πούτιν να υψώνει απαγορευτικό για ταξίδια Ρώσων στην Τουρκία μετά την κατάρριψη ρωσικού μαχητικού από την Τουρκία στα σύνορα με τη Συρία.

Προς το παρόν, πάντως, οι ανησυχίες αφορούν κυρίως τις δύο μεγαλύτερες αγορές του ελληνικού τουρισμού (Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο). Κι αν για την εξέλιξη της τουριστικής κίνησης από τη Βρετανία θα χρειαστεί να κατακάτσει ο «κουρνιαχτός» στη συναλλαγματική ισοτιμία στερλίνας-ευρώ για να αρχίσουν να καταγράφονται και οι επιπτώσεις, από την αγορά της Γερμανίας τα μηνύματα μόνο ενθαρρυντικά δεν είναι.

Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας για το πρώτο τετράμηνο της χρονιάς αποτύπωσαν με ευκρίνεια το «φρενάρισμα» της τουριστικής κίνησης από τη Γερμανία προς τη χώρα μας που καταγράφεται φέτος.

Σε μια χρονιά κατά την οποία η Ελλάδα ανέμενε να προσελκύσει ένα σημαντικό ποσοστό των Γερμανών που συνηθίζουν να κάνουν διακοπές στην Τουρκία και την Αίγυπτο οι επιδόσεις διέψευσαν τις προσδοκίες. Είναι χαρακτηριστικό πως στο πρώτο τετράμηνο φέτος ήρθαν στην Ελλάδα 12,4% λιγότεροι Γερμανοί. Το πιο ανησυχητικό, όμως, είναι ότι η «βουτιά» των εισπράξεων ήταν ακόμα μεγαλύτερη (-28,2%). Οι εισπράξεις από Γερμανούς τουρίστες, μάλιστα, στο διάστημα Ιανουαρίου-Απριλίου κινήθηκαν 20% χαμηλότερα από τις αντίστοιχες του α' τετραμήνου του 2014.

Τα προειδοποιητικά «καμπανάκια» για τον ελληνικό τουρισμό, μάλιστα, ήχησαν ακόμα δυνατότερα τον Απρίλιο όταν η μείωση των Γερμανών επισκεπτών έφθασε το 34,2% ενώ η «βουτιά» εισπράξεων σταμάτησε στο επίπεδο του -50,7% σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2015.

Υπάρχει, όμως, και κάτι άλλο. Ακόμα πιο ανησυχητικό. Ότι κατά τον Απρίλιο που η Ελλάδα κατέγραφε οδυνηρή μείωση τουριστών και εισπράξεων από Γερμανούς επισκέπτες, η Γερμανική αγορά στο σύνολό της έδειχνε ενθαρρυντικά σημάδια ανάκαμψης. Με τους τουρ οπερέϊτορ και τα ταξιδιωτικά γραφεία να καταγράφουν άνοδο πωλήσεων 6,6% ύστερα από πέντε μήνες μειωμένων πωλήσεων σε σύγκριση με πέρυσι.

Κι αν τα πράγματα για την Ελλάδα δεν ήταν ευχάριστα τον Απρίλιο που ανέβαινε η αγορά της Γερμανίας, τι μπορεί να περιμένει κανείς για τη συνέχεια καθώς το Μάϊο καταγράφηκε «βουτιά» των πωλήσεων για ταξίδια που θα πραγματοποιηθούν το φετινό καλοκαίρι; Η μεγάλη πτώση αποτυπώθηκε στη μηνιαία, επαναλαμβανόμενη έρευνα που πραγματοποιεί σε τουρ οπερέϊτορ και ταξιδιωτικά γραφεία η εταιρεία ερευνών των καταναλωτικών τάσεων Gfk. Η πτώση πωλήσεων του Μαϊου, μάλιστα, προσλαμβάνει ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις καθώς τον αντίστοιχο μήνα του 2015 καταγραφόταν μεγάλη αύξηση 21%. Ισχυρή ένδειξη για σημαντικές αλλαγές των τάσεων στη Γερμανική αγορά κατά τους τελευταίους μήνες.

Οι σοβαρές «αρρυθμίες» που εμφανίζει φέτος η αγορά της Γερμανίας επεκτείνονται, πλέον, και στην αγορά καθυστερημένων κρατήσεων (late bookings). Σύμφωνα με την Gfk, οι κρατήσεις που έγιναν το Μάιο και αφορούσαν ταξίδια που πραγματοποιήθηκαν εντός του ίδιου μήνα αντιπροσώπευσαν μόλις το 2,5% των συνολικών πωλήσεων και υπολείπονταν 2,9% από τις αντίστοιχες που πραγματοποιήθηκαν τον ίδιο μήνα πέρυσι. Για τα ταξίδια Ιουνίου, μάλιστα, η πτώση μεγάλωσε κατά μια ποσοστιαία μονάδα.

Έτσι, κατά το πρώτο πεντάμηνο η πτώση πωλήσεων στην αγορά της Γερμανίας φθάνει το 7% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2015. Επιπλέον, τα ταξιδιωτικά γραφεία αναφέρουν ότι έχουν διαθέσει μέχρι στιγμής το 72% των πακέτων τους για το φετινό καλοκαίρι όταν την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι είχαν πουλήσει το 82%.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε άλλη έρευνα της εταιρείας TATS σύμφωνα με την οποία το Μάϊο καταγράφηκε μείωση 3,3% πωλήσεων ταξιδιωτικών υπηρεσιών.

Η πτώση, μάλιστα, των πωλήσεων για το καλοκαίρι, σύμφωνα με την TATS θα ήταν ακόμα μεγαλύτερη αν δεν καταγραφόταν ισχυρή άνοδο των πωλήσεων για κρουαζιέρες της τάξης του 14,1% από την αρχή της χρονιάς και +7,5% το Μάϊο.

Για όσους αναζητούν ενδείξεις αισιοδοξίας ο μεγαλύτερος ταξιδιωτικός όμιλος της Ευρώπης TUI, ίσως έχει να εισφέρει κάτι. Ο εκ των κορυφαίων στελεχών του TUI Group, S.Ebel, ανέφερε το σαββατοκύριακο που πέρασε πως η ζήτηση για Ελλάδα καταγράφει αύξηση σχεδόν 10% σε σύγκριση με πέρυσι.

Η χώρα μας ωστόσο δεν συγκαταλέγεται στην πρώτη γραμμή των προορισμών που καταγράφουν άνοδο στις πωλήσεις της TUI. Σύμφωνα με τον S.Ebel, οι πωλήσεις για Ισπανία καταγράφουν άνοδο 20%, την Πορτογαλία 19% και την Κροατία 26%. Στον κύκλο των κερδισμένων από το πελατολόγιο της TUI και η Βουλγαρία (+24%) και Ιταλία (+21%)