Συντάξεις: Οι αλλαγές σε επικουρικές-κύριες-εφάπαξ

Δημοσιεύθηκαν σε ΦΕΚ και πλέον τίθενται σε εφαρμογή οι κοινές υπουργικές αποφάσεις των υπουργείων Εργασίας και Οικονομίας, που οδηγούν σε μειώσεις επικουρικών συντάξεων και εφάπαξ, ενώ ορίζουν και τον τρόπο επανυπολογισμού των κύριων συντάξεων, έως τον Σεπτέμβριο του 2017.

Το μεγάλο μαχαίρι πέφτει στις επικουρικές, για πάνω από 200.000 συνταξιούχους και μάλιστα αναδρομικά, από τις συντάξεις Ιουνίου. Επειδή όμως το ΕΤΕΑ και η αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Εργασίας ΗΔΙΚΑ δεν φαίνεται πως θα προλάβουν τον επανυπολογισμό όλων των συντάξεων, οι περικοπές θα εφαρμοστούν τον Αύγουστο ή το αργότερο τον Σεπτέμβριο. Βέβαια, τα χρήματα από τον Ιούνιο και μετά θα ζητηθούν πίσω, αναδρομικά, σε ισόποσες δόσεις, έως το τέλος του χρόνου.

Έως τον Σεπτέμβριο του 2017, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί και ο επανυπολογισμός των κύριων συντάξεων, στις οποίες η διαφορά των ήδη καταβαλλόμενων με τις νέες μειωμένες παροχές, λόγω του νέου τρόπου υπολογισμού, διατηρείται ως «προσωπική διαφορά» μετά το 2018.

Αναλυτικά, στο πεδίο του υπερ-επικουρικού ΕΤΕΑ, ορίζεται νέο χαμηλό ετήσιο ποσοστό αναπλήρωσης της τάξης του 0,45%, βάσει του οποίου γίνεται ο επανυπολογισμός και των ήδη καταβαλλόμενων επικουρικών συντάξεων. Οι περικοπές θα γίνουν για ποσά συντάξεων που αθροιστικά (για κύριες και επικουρικές) θα υπερβαίνουν τα 1.300 ευρώ. Βέβαια, η υπουργική απόφαση, σε αντίθεση με τον νόμο, ορίζει ότι επανυπολογισμός θα γίνει και για τα ποσά κάτω των 1.300 ευρώ.

Ο μηχανισμός περικοπής είναι περίπλοκος, δαιδαλώδης και σύνθετος, όμως σύμφωνα με τους ειδικούς θα οδηγήσει σε πολύ μεγάλες μειώσεις, κυρίως για όσους οι επικουρικές τους συντάξεις είχαν υπολογιστεί με πολύ μεγαλύτερο ποσοστό αναπλήρωσης.

Το ποσοστό μείωσης κάθε καταβαλλόμενης επικουρικής σύνταξης του ΕΤΕΑ υπολογίζεται από την ΗΔΙΚΑ, με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία. Σε τομείς που δεν υπάρχουν επαρκή ηλεκτρονικά δεδομένα, άμεσα, έως τις 31 Ιουλίου, δημιουργείται «ομάδα συντάξεων», όπου αναζητεί τα απαιτούμενα στοιχεία.

Εφόσον το άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων των ήδη καταβαλλόμενων πριν την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου (Ν. 4387/2016) συντάξεων είναι μικρότερο ή ίσο των 1.300 ευρώ, η διαφορά μεταξύ της καταβαλλόμενης επικουρικής σύνταξης και της επανυπολογισθείσας διατηρείται ως «προσωπική διαφορά» ανά συνταξιούχο. Η προσωπική αυτή διαφορά αποσβένεται σταδιακά, σύμφωνα με την ετήσια αναπροσαρμογή των επικουρικών συντάξεων.

Στην περίπτωση που το άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων είναι μεγαλύτερο των 1.300 ευρώ, καθώς και το άθροισμα κύριων και επανυπολογισθέντων επικουρικών είναι μεγαλύτερο των 1.300 ευρώ, η επικουρική σύνταξη μειώνεται.

Σε κάθε περίπτωση, η περικοπή είναι τέτοια ώστε να διασφαλίζεται ότι το άθροισμα κύριας και καταβαλλόμενης επικουρικής σύνταξης του δικαιούχου δεν υπολείπεται του ποσού των 1.300 ευρώ.

Στον υπολογισμό του αθροίσματος των 1.300 ευρώ συμπεριλαμβάνεται η εισφορά υγειονομικής περίθαλψης και οι κρατήσεις εισφοράς αλληλεγγύης συνταξιούχων του άρθρου 38 του Ν. 3863/2010, όπως ισχύει, και των παρ. 11, 12 του άρθρου 44 του Ν. 3986/2011, και ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης συνταξιούχων επικουρικής ασφάλισης της παρ. 13 του άρθρου 44 του Ν. 3986/2011. Στην πράξη, δεν υπολογίζονται οι ειδικές εισφορές που επιβλήθηκαν το 2012, καθώς έχουν κριθεί αντισυνταγματικές από το ΣτΕ.

Η διαδικασία της απόφασης εφαρμόζεται και σε όλες τις εκκρεμείς αιτήσεις που έχουν κατατεθεί μέχρι 31.12.2014. Για αιτήσεις που έχουν κατατεθεί από την 1.1.2015 και εφεξής καθώς και για όσες κατατεθούν μετά τις 13 Μαΐου 2016, ο υπολογισμός της σύνταξης γίνεται εξ ολοκλήρου με τον νέο τρόπο που προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου.

Η δεύτερη απόφαση ξεκαθαρίζει τον τρόπο επανυπολογισμού όλων των ήδη καταβαλλόμενων ή καταβλητέων κύριων συντάξεων κατά την 12η/5/2016, πλην των συντάξεων του ΟΓΑ, θέτει ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα έως τον Σεπτέμβριο του 2017 και ξεκαθαρίζει ότι η απόκλιση παραμένει ως προσωπική διαφορά και μετά το 2018. Δηλαδή, στις περιπτώσεις που το καταβαλλόμενο ποσό της σύνταξης θα είναι μεγαλύτερο από αυτό που θα προκύπτει μετά τον επανυπολογισμό, τότε το επιπλέον ποσό θα εξακολουθεί να καταβάλλεται στον δικαιούχο ως προσωπική διαφορά.

Τα εφάπαξ

Η τρίτη απόφαση αφορά τα εφάπαξ και θέτει ημερομηνία-ορόσημο την 1.1.2014. Για μισθωτούς και αυτοαπασχολούμενους με εισφορά ύψους 4% επί των αποδοχών, η εφάπαξ παροχή αποτελείται από το γινόμενο του 60% των αποδοχών επί των οποίων έγιναν οι νόμιμες κρατήσεις, επί τα έτη ασφάλισης. Ως αποδοχές για τον υπολογισμό της εφάπαξ παροχής νοείται ο μέσος όρος των μηνιαίων αποδοχών κατά τα 5 τελευταία έτη έως και την 31.12.2103.

Εκκρεμείς αιτήσεις χορήγησης εφάπαξ παροχής από την 1η Σεπτεμβρίου 2013 και εφεξής κρίνονται ως προς τον τρόπο υπολογισμού της παρούσης υπουργικής απόφασης. Ειδικά για εφάπαξ στο δημόσιο που εκκρεμούν να χορηγηθούν με τις αιτήσεις να έχουν υποβληθεί από την 1η Σεπτεμβρίου 2013 έως και την 31η Δεκεμβρίου 2013, εκτιμάται ότι θα προκύψουν μειώσεις έως και 18%.