Φορολογικές δηλώσεις 2016: Ανοίγει το Taxis κι έρχεται ο λογαριασμός

Το σίριαλ με την έναρξη υποβολής των φορολογικών δηλώσεων σύντομα τελειώνει. Χθες ψηφίστηκαν οι διατάξεις αναφορικά με το Σύμφωνο Συμβίωσης και την απενεργοποίηση των τεκμηρίων για φορολογούμενους με εισοδήματα από περιστασιακή απασχόληση και αμέσως μετά τη δημοσίευσή τους στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, ανοίγει το σύστημα Taxis.

Όπως σημειώνουν αρμόδιοι παράγοντες, «είναι θέμα ημερών η έναρξη της περιόδου υποβολής των δηλώσεων αμέσως μετά τη δημοσίευση των διατάξεων στο ΦΕΚ», ενώ όπως προκύπτει από δηλώσεις του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Τρύφωνα Αλεξιάδη, έχει κλείσει οριστικά το ενδεχόμενο αναδρομικής αύξησης των φόρων για τα εισοδήματα του 2015.

Αυτό που δεν είναι ξεκάθαρο ακόμα είναι τι θα συμβεί με το χρονοδιάγραμμα εξόφλησης των φόρων. Σε πρώτη φάση, δεν μπορεί να συμβεί τίποτα περισσότερο από αυτό που ορίζει ο ισχύων νόμος: εξόφληση του φόρου εισοδήματος σε τρεις διμηνιαίες δόσεις, στα τέλη Ιουλίου, στα τέλη Σεπτεμβρίου και στα τέλη Νοεμβρίου, χωρίς την έκπτωση 1,5% σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης, η οποία καταργήθηκε μετά από απαίτηση των δανειστών.

Το επιτελείο του κ. Αλεξιάδη βέβαια συνεχίζει να ελπίζει ότι οι δανειστές θα δεχθούν την πρόταση για εξόφληση των φόρων εισοδήματος σε περισσότερες μηνιαίες δόσεις. Αν καμφθούν οι ενστάσεις των δανειστών, δεν αποκλείεται να υπάρξει τροποποίηση στη συνέχεια...

Επί του παρόντος, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να έχουν κατά νου κάποιες βασικές υποχρεώσεις τις οποίες θα βρουν μπροστά τους, όταν με το καλό ξεκινήσει η περίοδος υποβολής των δηλώσεων και έρθει και ο λογαριασμός των φόρων.

1. Προκαταβολές για ελεύθερους επαγγελματίες: Με την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων που θα υποβάλουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα κληθούν να πληρώσουν αυξημένη προκαταβολή φόρου. Συγκεκριμένα η προκαταβολή φόρου εισοδήματος έχει αυξηθεί για τα εισοδήματα του 2015 από 55% σε 75%.

2. Προκαταβολή για αγρότες: Η προκαταβολή φόρου εισοδήματος που θα πληρώσουν το 2016 με την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων έχει αυξηθεί από το 55% στο 75%.

3. Περιστασιακά απασχολούμενοι: Όταν το πραγματικό εισόδημα, εξαιρουμένου του εισοδήματος από κεφάλαιο και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, δεν υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ και το τεκμαρτό εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ (και εφόσον οι εν λόγω φορολογούμενοι δεν ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα για την οποία απαιτείται η υποβολή δήλωσης έναρξης εργασιών ή ατομική αγροτική δραστηριότητα), το εισόδημα αυτό και η προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων φορολογούνται με την κλίμακα των μισθωτών - συνταξιούχων (φορολογικός συντελεστής 22%, αντί 26%, και μείωση φόρου έως 2.100 ευρώ). Ο ανωτέρω τρόπος φορολόγησης εφαρμόζεται και εάν το πραγματικό εισόδημα υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ, αλλά το υπερβάλλον ποσό φορολογείται με την κλίμακα για εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα.

4. Αποδείξεις: Διατηρείται ο κωδικός 049 της δήλωσης, στον οποίο τα προηγούμενα χρόνια οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι δήλωναν τη συνολική αξία των αποδείξεων λιανικής πώλησης και παροχής υπηρεσιών που είχαν συγκεντρώσει. Σημειώνεται ότι στις δηλώσεις που θα υποβληθούν δεν χρειάζεται να συμπληρωθεί ο συγκεκριμένος κωδικός, δεδομένου ότι δεν υπάρχει υποχρέωση που να προκύπτει από τη φορολογική νομοθεσία.

5. Ανείσπρακτα ενοίκια: Τα ενοίκια που δεν κατάφερε να εισπράξει ο ιδιοκτήτης από τον ενοικιαστή του κατά τη διάρκεια του 2015 μπορεί να τα δηλώσει φέτος σε ξεχωριστό κωδικό και στο έντυπο Ε2 και στο έντυπο Ε1. Συγκεκριμένα, στο Ε2 τα ανείσπρακτα ενοίκια πρέπει να δηλωθούν στην στήλη 16 της πρώτης σελίδας, και στο Ε1 πρέπει να αναγραφούν στους κωδικούς 125-126 του πίνακα 4Δ2 στην 3η σελίδα. Η ξεχωριστή αναγραφή των ποσών αυτών κρίνεται αναγκαία, προκειμένου οι ιδιοκτήτες ακινήτων να μην πληρώσουν φόρο εισοδήματος και γι' αυτά. Ωστόσο, για να δηλωθούν τα ποσά αυτά φέτος σε ξεχωριστούς κωδικούς και να μη φορολογηθούν, θα πρέπει να πληρούνται και οι λοιπές προϋποθέσεις που προβλέπει ο νόμος. Θα πρέπει δηλαδή έως την προθεσμία υποβολής της δήλωσης να έχει εκδοθεί εις βάρος του ενοικιαστή διαταγή πληρωμής ή διαταγή απόδοσης χρήσης μίσθιου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή να έχει ασκηθεί εναντίον του μισθωτή αγωγή αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων.

6. Τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων: Στη δήλωση του τρέχοντος έτους πρέπει επίσης ο κάθε φορολογούμενος να αναγράψει όλα τα χρηματικά ποσά που δαπάνησε μέσα στο 2015 για την ανέγερση οικοδομών, για αγορές ακινήτων, μετοχών εισηγμένων ή μη στο Χρηματιστήριο, ομολόγων και εντόκων γραμματίων του ελληνικού Δημοσίου, για σύσταση επιχειρήσεων και για συμμετοχή σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου εταιρειών. Τα ποσά αυτά θεωρούνται πλέον «τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων» και λαμβάνονται υπόψη από την εφορία για τον τεκμαρτό προσδιορισμό του ετήσιου φορολογητέου εισοδήματος.

7. Δωρεάν παραχώρηση κατοικίας: Το τεκμαρτό εισόδημα από δωρεάν παραχώρηση κατοικίας μέχρι 200 τ.μ. προς τα τέκνα ή τους γονείς του φορολογούμενου ή προς άλλους ανιόντες ή κατιόντες εξ αίματος ή εξ αγχιστείας συγγενείς, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως κύρια κατοικία, δεν υπάγεται σε φόρο.

8. Φορολογούμενοι 18 ετών και άνω: Ο φορολογούμενος που έχει συμπληρώσει το 18° έτος της ηλικίας του υποχρεούται να δηλώνει όλα τα εισοδήματά του, πραγματικά ή τεκμαρτά, τα φορολογούμενα με οποιονδήποτε τρόπο (π.χ. βάσει κλιμακίων ή αυτοτελώς) ή απαλλασσόμενα. Εξαιρετικά, δεν υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης οι φορολογούμενοι που έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους και δεν αποκτούν πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα. Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι υποχρεωμένοι να υποβάλουν δήλωση όσοι δεν έχουν καθόλου εισοδήματα ούτε περιουσιακά στοιχεία που να αποτελούν τεκμήρια (κατοικία, αυτοκίνητο κ.λπ.), εφόσον φιλοξενούνται σε σπίτια συγγενών ή φίλων.

9. Έναρξη επιτηδεύματος: Οι φορολογούμενοι οι οποίοι έχουν κάνει έναρξη επιτηδεύματος υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος σε κάθε περίπτωση.

10. Φοιτητές: Δεν εξαιρούνται από την υποχρέωση υποβολής δήλωσης τα ενήλικα τέκνα (π.χ. φοιτητές κ.λπ.), ακόμα και εάν αυτά αναγνωρίζονται ως εξαρτώμενα μέλη του φορολογούμενου, εφόσον αποκτούν εισόδημα.

11. Σύμφωνο συμβίωσης: Φέτος, για πρώτη φορά, επιτρέπεται να υποβάλουν κοινή φορολογική δήλωση και τα ζευγάρια που έχουν συνάψει σύμφωνα συμβίωσης, είτε είναι ετερόφυλα είτε ομόφυλα. Ως εκ τούτου τα ζευγάρια αυτά εξισώνονται με τα έγγαμα ανδρόγυνα όσον αφορά στα δικαιώματα φοροαπαλλαγών και λήψης κοινωνικών επιδομάτων. Στη στήλη στην οποία δηλώνει κάθε χρόνο τα εισοδήματά της η σύζυγος του υπόχρεου φορολογούμενου παρέχεται από φέτος η δυνατότητα να συμπληρώνει τα απαιτούμενα στοιχεία και η γυναίκα που έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης με άνδρα και ο ένας εκ των δύο συντρόφων ιδίου φύλου που συνδέονται με σύμφωνο συμβίωσης.

12. Διακοπή συμβίωσης: Οι σύζυγοι και όσοι έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης υποβάλλουν χωριστή φορολογική δήλωση, ο καθένας για τα εισοδήματά του, εφόσον έχει διακοπεί η συμβίωση κατά το χρόνο υποβολής της δήλωσης, ή ο ένας από τους δύο συζύγους ή συντρόφους είναι σε κατάσταση πτώχευσης ή έχει υποβληθεί σε δικαστική συμπαράσταση. Το βάρος της απόδειξης για τη διακοπή φέρει ο φορολογούμενος. Απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η ενημέρωση του Τμήματος ή Γραφείου Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της αρμόδιας ΔΟΥ με τις παραπάνω μεταβολές.

13. Δηλώσεις αποβιωσάντων: Υποβάλλονται αποκλειστικά σε χειρόγραφη μορφή στη Φορολογική Διοίκηση.

14. ΑΦΜ: Η αναγραφή του Αριθμού Φορολογικού Μητρώου είναι υποχρεωτική μόνο για τα εξαρτώμενα μέλη άνω των 18 ετών (που ήταν άνω των 18 ετών την 31η-12-2015).

15. Τέκνα: Τα ανήλικα ή ενήλικα τέκνα, καθώς επίσης και τα μέλη της οικογενείας του φορολογούμενου με αναπηρία 67% και άνω θεωρείται ότι βαρύνουν τον φορολογούμενο εφόσον συνοικούν με αυτόν και το ετήσιο φορολογητέο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των 3.000 ευρώ ή το ποσό των 6.000 ευρώ, αν αυτά παρουσιάζουν αναπηρία 67% και άνω.