Στο τραπέζι (και) μειωμένα ποσοστά αναπλήρωσης

Ένα σκληρό μπρα ντε φερ βρίσκεται σε εξέλιξη στα παρασκήνια των διαπραγματεύσεων μεταξύ κυβέρνησης και κουαρτέτου των δανειστών για το ασφαλιστικό, με αιχμή την επιστροφή των επικεφαλής προκειμένου να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις και να ολοκληρωθεί εντός του Μαρτίου η πρώτη αξιολόγηση.

Δεν είναι τυχαία η τοποθέτηση του υπουργού Εργασίας Γιώργου Κατρούγκαλου, κατά την ομιλία του στο πρώτο Οικονομικό Forum των Δελφών, κατά την οποία αναφέρθηκε σε άδικες συγκρίσεις και λάθος υπολογισμούς, αφήνοντας αιχμές για πιέσεις.

«Δεν είναι το ακριβότερο κράτος πρόνοιας αυτό που έχουμε στην Ελλάδα σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη κι αυτό είναι κάτι σημαντικό, που διαφεύγει από σοβαρούς αναλυτές, όπως η Κριστίν Λανγκάρντ», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Κατρούγκαλος.

Στο περιθώριο του forum, υψηλόβαθμο κυβερνητικό στέλεχος που γνωρίζει την πορεία των διαπραγματεύσεων, πίσω από την ανωνυμία του, ήταν ακόμη πιο ξεκάθαρο. «Το πρόβλημα είναι ότι δεν θέλουμε το ΔΝΤ. Κανείς δεν το θέλει. Ούτε το ίδιο θέλει να συμμετέχει. Μόνο η Γερμανία το θέλει στο πρόγραμμα. Και αναζητούμε λύση, ώστε να παραμείνει τεχνικός σύμβουλος»...

Σε αυτό το κλίμα, παραμένει αβέβαιο το πότε θα επιστρέψουν στην Αθήνα οι επικεφαλής των δανειστών προκειμένου να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις. Κυβερνητικά στελέχη προετοιμάζονται για έναρξη των δύσκολων συζητήσεων εντός της εβδομάδας και τονίζουν ότι αυτό θα φανεί από το σημερινό EuroWorking Group.

Ειδικά στο υπουργείο Εργασίας, προετοιμάζονται για σκληρή μάχη, καθώς γνωρίζουν ότι τα μεγάλα ζητήματα, όπως η τύχη των ήδη καταβαλλόμενων κύριων συντάξεων, το ύψος της Εθνικής Σύνταξης και ο βαθμός αναδιανομής του νέου συστήματος υπέρ των αδυνάμων, παραμένουν άλυτα.

Οι διαφορές που χωρίζουν τις δύο ή και τις τρεις πλευρές σε ορισμένα θέματα είναι μεγάλες. Είναι ενδεικτική η δήλωση του επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ που, ενώ εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για τις απόψεις του εκπροσώπου του ΔΝΤ Πολ Τόμσεν στο προσωπικό του μπλογκ, επεσήμανε αναφορικά με το ασφαλιστικό ότι «η κυβέρνηση έχει καταθέσει μια σοβαρή πρόταση, η οποία φαίνεται να είναι βιώσιμη μακροπρόθεσμα, όμως τα επόμενα τρία χρόνια, μεταξύ 2016-2018, υπάρχουν δημοσιονομικά κενά, καθώς οι συνταξιοδοτικές δαπάνες πρέπει να συνεχίσουν να καλύπτονται από τον προϋπολογισμό».

Επιδίωξη της κυβέρνησης είναι να αποσυνδέσει τη συζήτηση του ασφαλιστικού από αυτήν για το δημοσιονομικό κενό, κάτι που σύμφωνα με πληροφορίες απορρίφθηκε από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Συνεπώς, το υπουργείο Εργασίας θα προσπαθήσει να προχωρήσει στις αναγκαίες υποχωρήσεις που θα ανοίξουν τον δρόμο επιστροφής των επικεφαλής του κουαρτέτου των δανειστών στο τραπέζι του διαλόγου.

Με μελέτη που έχει ήδη καταθέσει στους θεσμούς, «φωτογραφίζει» μειώσεις της τάξης των 300 εκατ. ευρώ στα επικουρικά, σχεδιάζει νέο χαμηλότερο πλαφόν στις υψηλές συντάξεις, με στόχο την εξοικονόμηση τουλάχιστον 200-250 εκατ. ευρώ και κρατά στο συρτάρι σενάρια μείωσης κύριων συντάξεων, κυρίως για τους ασφαλισμένους του πρώην ΤΕΒΕ και των ειδικών ταμείων, καθώς οι πρώτες μελέτες δείχνουν πως η «προσωπική διαφορά» θα είναι σημαντικά υψηλή.

Οι ενστάσεις

Την ίδια στιγμή βέβαια, οι θεσμοί εγείρουν συνεχώς θέματα, απορρίπτουν και την επιβολή χαμηλότερης εισφοράς (16%) στους αγρότες και ζητούν διασφαλίσεις τόσο για τη νομιμότητα των προωθούμενων αλλαγών ώστε να μην υπάρξουν άλλες ακυρωτικές αποφάσεις από τα ανώτατα δικαστήρια της Ελλάδας, όσο και για το «στοκ» των 330.000 συντάξεων που προκαλούν κρυφό έλλειμμα άνω των 3,7 δισ. ευρώ.

Παράλληλα, κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους για μια σειρά θεμάτων, στα οποία η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας εμφανίζεται διατεθειμένη να κάνει υποχωρήσεις. Αυτά αφορούν στη μείωση των ήδη καταβαλλόμενων επικουρικών, τη μείωση των ανώτατων συντάξεων μέσω μείωσης του πλαφόν και βέβαια τις προεξοφλημένες περικοπές σε εφάπαξ και μερίσματα.

Παράλληλα, δεν αποκλείονται και περαιτέρω υποχωρήσεις, που αφορούν σε χαμηλότερη Εθνική Σύνταξη στην περίπτωση όσων έχουν λιγότερα από 20 έτη ασφάλισης. Ήδη άλλωστε, η πρώτη υποχώρηση στο ύψος της Εθνικής Σύνταξης έγινε με την πρόταση προς τους αγρότες, καθώς όσοι επιλέξουν εισφορές 16%, θα λάβουν 16/20 των 384 ευρώ. Οι θεσμοί, που αντιδρούν με τη μειωμένη εισφορά προς τους αγρότες, ειδικά στην περίπτωση που η Εθνική Σύνταξη παραμείνει συνδεδεμένη με τη 15ετία και όχι με την 20ετία, αναμένεται να επιμείνουν και στην εισαγωγή εισοδηματικών κριτηρίων για την καταβολή της.

Τα ποσοστά αναπλήρωσης

Στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης πάντως, δεν αποκλείεται να υπάρξουν αλλαγές και στα προβλεπόμενα ποσοστά αναπλήρωσης, προκειμένου να... ικανοποιηθούν εν μέρει οι θεσμοί που ζητούν μεγαλύτερη ανταποδοτικότητα στη σχέση εισφορών - παροχών.

Σύμφωνα με πληροφορίες, τα νέα ποσοστά θα ξεκινούν από το 0,7% για τα πρώτα 15 έτη ασφάλισης και θα καταλήγουν το πολύ στο 1,8% στα έτη ασφάλισης πάνω από 40, από 0,8% και έως 2% που προβλέπεται στο σχέδιο νόμου.

Η μείωση των επικουρικών συντάξεων, που πλέον συζητείται ανοικτά από υψηλόβαθμα κυβερνητικά στελέχη, περνά μέσα από την κυβερνητική πρόταση για αύξηση των εισφορών κατά 1,5 μονάδα στην ασφάλιση των μισθωτών.

Οι εκπρόσωποι των δανειστών εξακολουθούν να είναι αρνητικοί, εγείροντας θέμα ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας εμφανίζεται διατεθειμένη να αποδεχθεί 1 μονάδα και να προχωρήσει σε περικοπές στις υψηλές επικουρικές συντάξεις.

Η μελέτη που ήδη έχουν οι δανειστές στα χέρια τους δείχνει «τρύπα» της τάξης των 300 εκατ. ευρώ, εάν οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις υπολογιστούν με το νέο τρόπο, και ήδη ξαναβγαίνουν από το συρτάρι τα σενάρια μείωσης από 2% έως 20% (μεσοσταθμικά περίπου 7%) στις επικουρικές άνω των 170 ευρώ. Αν ο πήχης πέσει στα 150 ευρώ, οι μειώσεις θα ξεκινήσουν από 2% και θα ξεπεράσουν το 28%.

Παράλληλα, το σχέδιο Κατρούγκαλου προβλέπει ήδη μείωση στο ανώτατο πλαφόν συντάξεων και πλέον εξετάζεται η περαιτέρω μείωσή του, ώστε καμία σύνταξη να μην είναι άνω των 2.000 ευρώ και κανένας συνταξιούχους να μην έχει εισόδημα από συντάξεις άνω των 2.300 ευρώ.