Αυξάνονται με αμείωτο ρυθμό οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία, σύμφωνα με την 4η έκθεση του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ). Έτσι, στο τέλος του 2015 οι βεβαιωμένες προς είσπραξη οφειλές έφτασαν τα 15,3 δισ. ευρώ, από 14,3 δισ. ευρώ τον Μάρτιο του ίδιου χρόνου.
Προβληματισμό προκαλεί δε, το γεγονός ότι το ποσοστό των οφειλών που παραμένει σε ρύθμιση ανέρχεται μόλις σε 5,2 δισ. ευρώ. Στην έκθεση επισημαίνεται ότι το 39% των οφειλετών έχουν χρέη έως 15.000 ευρώ, ενώ λίγοι μεγαλοοφειλέτες, ήτοι 1.028, συγκεντρώνουν το 23% των χρεών.
Ενδεικτικό του προβλήματος της εισφοροαποφυγής είναι και το στοιχείο της έκθεσης που δείχνει ότι το 19,18% των οφειλών δημιουργήθηκε από οφειλέτες που ξεκίνησαν να χρωστούν για πρώτη φορά από το 2010 και μετά, ενώ το 80,82% (ποσό 12,4 δισ. ευρώ) ξεκίνησε να οφείλει στα ταμεία πριν από το 2009.
Μέχρι τέλος Δεκεμβρίου 2015 από το ΚΕΑΟ είχαν αποσταλεί 261.906 ατομικές ειδοποιήσεις σε οφειλέτες ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΟΓΑ και ΕΤΑΑ. Τον Δεκέμβριο ξεκίνησε η ηλεκτρονική αποστολή κατασχετηρίων εις χείρας Πιστωτικών Ιδρυμάτων, και πλέον, η κοινοποίηση των κατασχετηρίων εγγράφων, η παραλαβή των εκθέσεων επίδοσης, καθώς και η αποστολή των δηλώσεων τρίτου, πραγματοποιείται ηλεκτρονικά.
Το συνολικό ποσό των οφειλών για τις οποίες ελήφθησαν αναγκαστικά μέτρα, ανήλθε στα 10,07 δισ. ευρώ ενώ το ποσό που απώλεσε ρύθμιση και επίσης ξεκίνησε η ίδια διαδικασία, ανήλθε στο 1,09 δισ. ευρώ. Αντίστοιχα το ποσό των ρυθμισμένων οφειλών φτάνει στα 5,24 δισ. ευρώ.
Από την κεντρική παρακολούθηση οφειλετών που πραγματοποιεί το ΚΕΑΟ, διαπιστώνεται ότι έντονη παραβατικότητα παρατηρείται σε μονοπρόσωπες ΕΠΕ και σε Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρίες (ΙΚΕ).
Οι συνηθέστεροι τρόποι που εκδηλώνεται το φαινόμενο αυτό είναι:
*Δημιουργία οφειλών από επιχειρήσεις με σημαντικό κύκλο εργασιών που ανήκουν σε επιχειρηματίες χωρίς προσωπική περιουσία, τα δε περιουσιακά στοιχεία που αυτοί ή άλλες επιχειρήσεις τους διέθεταν στο παρελθόν, έχουν διοχετευθεί σε τρίτους.
*Δημιουργία οφειλών από εταιρίες χωρίς περιουσιακά στοιχεία με εικονικούς υπεύθυνους, που δηλώνουν σαν έδρα κάποιο λογιστικό ή δικηγορικό γραφείο, εμφανίζουν πολλά παραρτήματα, ασφαλίζουν προσωπικό άλλων επιχειρήσεων και στο τέλος πτωχεύουν.
*Δημιουργία οφειλών από εταιρίες με διαχειριστές, μέλη ή Διευθύνοντες Συμβούλους, πρόσωπα χωρίς περιουσιακά στοιχεία ή πρόσωπα κατά των οποίων δεν έχει νόημα η λήψη αναγκαστικών μέτρων είσπραξης.
Τέτοια πρόσωπα είναι συνήθως:
α) Υπερήλικοι, συνηθέστερα γονείς ή στενοί συγγενείς του επιχειρηματία, καθώς και πάρα πολύ νεαρής ηλικίας.
β) Οικονομικοί μετανάστες / αλλοδαποί, με κατοικία την έδρα της εταιρίας.
γ) Κάτοικοι εξωτερικού χωρίς περιουσία στην Ελλάδα.
δ) Υπάλληλοι της επιχείρησης, των οποίων η εμπειρία/ προϋπηρεσία δεν δικαιολογεί την τοποθέτησή τους σε θέσεις ευθύνης.
*Δημιουργία νέας επιχείρησης με την ίδια έδρα, το ίδιο αντικείμενο εργασιών και τον ίδιο διακριτικό τίτλο με επιχείρηση που δημιούργησε οφειλές και κατόπιν έπαψε να υποβάλλει ΑΠΔ. Στη νέα αυτή επιχείρηση ασφαλίζεται και το προσωπικό της παλιάς.
*Δημιουργία οφειλών μεγάλου ύψους από επιχειρήσεις (συνηθέστερα εταιρίες φύλαξης ή καθαριότητας), που αναλαμβάνουν έργα σαν υπεργολάβοι και παρουσιάζουν μεγάλη αύξηση στον αριθμό των εργαζομένων. Πολλές φορές στις εταιρίες αυτές ασφαλίζεται και το προσωπικό του πραγματικού αναδόχου του έργου.
Οι εταιρίες που έχουν εντοπιστεί να ακολουθούν τις παραπάνω πρακτικές, είναι δεκάδες και εντοπίζονται στους τομείς τουρισμού, εστίασης, ψυχαγωγίας – κέντρα διασκέδασης, παροχής υπηρεσιών φύλαξης και καθαριότητας και οι σχετικές οφειλές ξεπερνούν τα 200 εκατ. ευρώ.
Το τελευταίο τρίμηνο της περασμένης χρονιάς προχώρησε η διαδικασία διαχωρισμού των ανεπίδεκτων είσπραξης οφειλών. Επίσης συνεχίζεται και ο έλεγχος αφερεγγυότητας των επιχειρήσεων που είναι οφειλέτες στο ΚΕΑΟ. Χρησιμοποιείται το μέτρο της αναστολής της δυνατότητας υποβολής ΑΠΔ, ήδη σε 395 επιχειρήσεις με υψηλό δείκτη αφερεγγυότητας και οι 88 από αυτές έσπευσαν να ρυθμίσουν τις ληξιπρόθεσμες οφειλές τους.
Παράλληλα, τον Δεκέμβριο του 2015, ξεκίνησε η ηλεκτρονική αποστολή κατασχετηρίων εις χείρας Πιστωτικών Ιδρυμάτων. Πλέον η κοινοποίηση των κατασχετήριων εγγράφων, η παραλαβή των εκθέσεων επίδοσης αυτών, καθώς και η αποστολή των δηλώσεων τρίτου, πραγματοποιείται ηλεκτρονικά, μέσω της ανταλλαγής κρυπτογραφημένων και ψηφιακά υπογεγραμμένων μηνυμάτων.
Το ΚΕΑΟ εντόπισε από το σύνολο των οφειλετών που έχει στη διάθεσή του, 52.088 περιπτώσεις που ικανοποιούν τουλάχιστον ένα από τα κριτήρια που έχουν τεθεί για να χαρακτηριστεί η οφειλή τους, ως «εισπράξιμη». Οι συνολικές οφειλές των οφειλετών αυτών ήταν 4,44 δισ. ευρώ.