ΕΕ: «Σοβαρές αμέλειες» της Ελλάδας στα σύνορα

Σήμα προς την Ελλάδα να τρέξει στο θέμα του προσφυγικού έστειλαν οι Βρυξέλλες, όπως είχε προειδοποιήσει το Euro2day.gr. Εξετάζοντας στο Κολέγιο Επιτρόπων προσχέδιο έκθεσης με βάση ευρήματα του Νοεμβρίου, διαπιστώνει «σοβαρή αμέλεια» στα καθήκοντα της χώρας ως μέλους της Συνθήκης Σένγκεν.

Η έκθεση (δεν δημοσιοποιείται γιατί είναι απόρρητη), όπως είπε ο Βλ. Ντομπρόβσκις, αναφέρει ότι δεν υπάρχει καλή καταγραφή και συστηματική καταχώριση δακτυλικών αποτυπωμάτων. Παράλληλα, δεν γίνεται πλήρης διασταύρωση με βάσεις δεδομένων (Ιντερπόλ κ.λπ.).

Το draft πρέπει να επικυρωθεί από ειδική επιτροπή με αυξημένη πλειοψηφία. Εν συνεχεία, όπως τόνισε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε, η Κομισιόν θα ετοιμάσει προτάσεις που θα πρέπει να υιοθετήσει η Ελλάδα για να αρθεί το πρόβλημα. 

Η χώρα θα έχει τρεις μήνες περιθώριο και σε περίπτωση που αυτό δεν γίνει, τότε μπορεί να υπάρξει προσφυγή στο άρθρο 26 της Συνθήκης Σένγκεν, που δίνει το δικαίωμα αναστολής της συνθήκης για διάστημα από 6 μήνες έως και δύο χρόνια.

Ο Ντομπρόβσκις αναγνώρισε ότι η Ελλάδα έκανε βήματα από τον Νοέμβριο (η έκθεση βασίστηκε στα ευρήματα εκείνης της περιόδου), αλλά πρέπει να γίνουν περισσότερα.

Απαντώντας σε ερώτηση για το άρθρο των FT που προβλέπει την ανταλλαγή χρέους με πρόσφυγες, ξεκαθάρισε ότι η Κομισιόν δεν μπερδεύει το θέμα των προσφύγων με το θέμα της πρώτης αξιολόγησης. Στο πλαίσιο της αξιολόγησης, όπως είπε, θα τεθεί το ζήτημα των δημοσιονομικών και πώς θα επιτευχθούν οι στόχοι του 2016 και του 2017, το ασφαλιστικό, το ταμείο ιδιωτικοποιήσεων αλλά και ο εκσυγχρονισμός του Δημόσιου Τομέα. 

Δεν μπορούμε να κινηθούμε γρηγορότερα από τις ελληνικές αρχές, τόνισε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν.

Η ανακοίνωση της Κομισιόν

Το Σώμα των Επιτρόπων εξέτασε σήμερα και συζήτησε το σχέδιο έκθεσης αξιολόγησης Σένγκεν για την Ελλάδα, υπό το πρίσμα των σημαντικότερων διαπιστώσεων. Ο Μηχανισμός Αξιολόγησης Σένγκεν, που δημιουργήθηκε τον Οκτώβριο του 2013, προβλέπει τον έλεγχο της εφαρμογής των κανόνων Σένγκεν μέσω επισκέψεων παρακολούθησης σε συγκεκριμένο κράτος-μέλος από ομάδες εμπειρογνωμόνων των κρατών-μελών και του Frontex υπό την ηγεσία της Επιτροπής. Το σχέδιο έκθεσης αξιολόγησης Σένγκεν για την Ελλάδα, το οποίο συνέταξαν από κοινού εμπειρογνώμονες των κρατών-μελών και εκπρόσωποι της Επιτροπής, θα διαβιβαστεί τώρα στην επιτροπή αξιολόγησης Σένγκεν, η οποία θα διατυπώσει τη γνώμη της. Στη συνέχεια, η έκθεση αυτή θα εγκριθεί από την Επιτροπή με εκτελεστική πράξη.

Ο επίτροπος Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων Δημήτρης Αβραμόπουλος δήλωσε τα εξής: «Εάν θέλουμε να διατηρήσουμε έναν εσωτερικό χώρο ελεύθερης κυκλοφορίας, οφείλουμε να διαχειριζόμαστε καλύτερα τα εξωτερικά μας σύνορα.

Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να διαφυλάξουμε τον χώρο Σένγκεν μόνον εάν εφαρμόζουμε τους κανόνες που τον διέπουν. Η Επιτροπή παρακολουθεί συνεχώς την εφαρμογή των κανόνων Σένγκεν σε όλα τα κράτη-μέλη Σένγκεν.

Το σχέδιο έκθεσης αξιολόγησης Σένγκεν για την Ελλάδα εξετάζει τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων κατά τη διάρκεια επίσκεψης αξιολόγησης που πραγματοποίησαν εμπειρογνώμονες των κρατών-μελών και της Επιτροπής τον Νοέμβριο. Η έκθεση αυτή δείχνει ότι υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις στη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της χώρας. Γνωρίζουμε ότι, εν τω μεταξύ, η Ελλάδα άρχισε να καταβάλλει προσπάθειες για να διορθώσει την κατάσταση και να συμμορφωθεί με τους κανόνες Σένγκεν. Απαιτούνται ουσιαστικές βελτιώσεις για να διασφαλιστεί η ορθή εφαρμογή της διαδικασίας υποδοχής, καταγραφής, μετεγκατάστασης ή επιστροφής των μεταναστών, ώστε να αποκατασταθεί η κανονική λειτουργία της Συνθήκης Σένγκεν, χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα. Αυτός είναι ο απώτερος κοινός μας στόχος».

Το σχέδιο έκθεσης -που δεν δημοσιοποιείται- βασίζεται σε αιφνίδιες επιτόπιες επισκέψεις στα ελληνοτουρκικά χερσαία σύνορα, καθώς και στη Χίο και τη Σάμο, το διάστημα 10-13 Νοεμβρίου 2015. Η έκθεση εξετάζει την παρουσία προσωπικού της αστυνομίας και της ακτοφυλακής στις περιοχές που ελέγχθηκαν, την αποτελεσματικότητα της διαδικασίας ταυτοποίησης και καταγραφής, την επιτήρηση των θαλάσσιων συνόρων και τη συνεργασία με τις γειτονικές χώρες.

Η έκθεση, αν και αναγνωρίζει ότι οι ελληνικές αρχές υφίστανται πιέσεις, υπογραμμίζει ότι η διαδικασία ταυτοποίησης και καταγραφής παράτυπων μεταναστών δεν είναι αποτελεσματική, ότι τα δακτυλικά αποτυπώματα δεν εισάγονται συστηματικά στο σύστημα και ότι τα ταξιδιωτικά έγγραφα δεν ελέγχονται συστηματικά για τη γνησιότητά τους, ούτε αντιπαραβάλλονται με σημαντικές βάσεις δεδομένων ασφαλείας όπως το SIS (σύστημα πληροφοριών Σένγκεν), η Ιντερπόλ και άλλες εθνικές βάσεις δεδομένων. Με βάση αυτές τις διαπιστώσεις, το σχέδιο έκθεσης καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα αμελεί σοβαρά τις υποχρεώσεις της και ότι υπάρχουν σοβαρές αδυναμίες στη διενέργεια ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα, οι οποίες πρέπει να εξαλειφθούν και να αντιμετωπιστούν από τις ελληνικές αρχές.

Η διαδικασία αξιολόγησης Σένγκεν

Οι αξιολογήσεις Σένγκεν πραγματοποιούνται στα κράτη-μέλη με βάση τόσο ένα πολυετές όσο και ένα ετήσιο πρόγραμμα αξιολόγησης. Οι επισκέψεις αυτές μπορεί να προαναγγέλλονται ή να έχουν αιφνιδιαστικό χαρακτήρα.

Μετά από κάθε επίσκεψη, συντάσσεται έκθεση στην οποία εντοπίζονται τυχόν αδυναμίες και διατυπώνονται συστάσεις για διορθωτικά μέτρα, τα οποία πρέπει να υλοποιηθούν εντός καθορισμένης ημερομηνίας. Οι συστάσεις υποβάλλονται από την Επιτροπή στο Συμβούλιο για έγκριση. Στη συνέχεια, το αξιολογούμενο κράτος-μέλος πρέπει να υποβάλει ένα σχέδιο δράσης το οποίο καθορίζει τον τρόπο αντιμετώπισης των αδυναμιών που εντοπίστηκαν. Προκειμένου να υλοποιήσουν τις συστάσεις, τα κράτη-μέλη μπορούν να υποστηρίζονται από την Επιτροπή, τον Frontex και άλλους φορείς της ΕΕ με πρακτικά και/ή χρηματοδοτικά μέσα.

Στην όγδοη εξαμηνιαία έκθεση για τη λειτουργία του χώρου Σένγκεν, της 15ης Δεκεμβρίου 2015, ανακοινώθηκε ήδη ότι, ανάλογα με τα αποτελέσματα των αξιολογήσεων Σένγκεν στην Ελλάδα, ενδέχεται να προταθούν ειδικά μέτρα όπως προβλέπεται στα άρθρα 19α και 26 του Κώδικα Συνόρων Σένγκεν.

Εάν μια έκθεση αξιολόγησης Σένγκεν καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το αξιολογούμενο κράτος-μέλος «αμελεί σοβαρά τις υποχρεώσεις του στο πλαίσιο των κανόνων Σένγκεν» και εάν υπάρχουν «σοβαρές ελλείψεις στη διενέργεια ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα», η Επιτροπή μπορεί να προτείνει συστάσεις, που πρέπει να εγκρίνει το Συμβούλιο, σχετικά με τη λήψη διορθωτικών μέτρων για να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις που διαπιστώθηκαν κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης.

Προκειμένου να διασφαλίσει τη συμμόρφωση με αυτές τις συστάσεις, η Επιτροπή μπορεί, βάσει του άρθρου 19α του Κώδικα Συνόρων Σένγκεν, να υποδείξει στο αξιολογούμενο κράτος-μέλος να λάβει συγκεκριμένα μέτρα, όπως η ανάπτυξη ευρωπαϊκών ομάδων συνοριοφυλάκων, ή η υποβολή στρατηγικού σχεδίου το οποίο θα καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο το εν λόγω κράτος-μέλος θα διαθέσει το δικό του προσωπικό και εξοπλισμό για την αντιμετώπιση των ελλείψεων. Οι προτάσεις της Επιτροπής πρέπει να εγκριθούν από επιτροπή των κρατών-μελών με ειδική πλειοψηφία. Το αξιολογούμενο κράτος-μέλος έχει τότε προθεσμία τριών μηνών για να ολοκληρώσει τις διορθωτικές δράσεις.

Σε περίπτωση που, μετά την παρέλευση τριών μηνών, εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις και τα μέτρα που έχουν ληφθεί δεν επαρκούν για την κατάλληλη αντιμετώπισή τους, η Επιτροπή δύναται να ενεργοποιήσει την εφαρμογή της διαδικασίας που προβλέπεται στο άρθρο 26 του Κώδικα Συνόρων Σένγκεν.

Σύμφωνα με το άρθρο 26 του Κώδικα Συνόρων Σένγκεν, εάν τα μέτρα που αναφέρονται στο άρθρο 19α δεν είναι αποτελεσματικά, το Συμβούλιο μπορεί, με βάση πρόταση της Επιτροπής, να συστήσει σε ένα ή περισσότερα κράτη-μέλη να επαναφέρουν τους συνοριακούς ελέγχους στο σύνολο ή σε συγκεκριμένα τμήματα των εσωτερικών συνόρων του(ς) ως λύση εσχάτης ανάγκης, προκειμένου να προστατευθεί το κοινό συμφέρον στον χώρο Σένγκεν. Η σύσταση του Συμβουλίου πρέπει να εγκριθεί με ειδική πλειοψηφία.

Σύμφωνα με το άρθρο 26, και στις εξαιρετικές περιστάσεις που περιγράφονται ανωτέρω, οι έλεγχοι μπορούν να επαναφερθούν για διάστημα που δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες. Το μέτρο αυτό μπορεί να παραταθεί για επιπλέον εξαμηνιαίες περιόδους μέχρι και δύο έτη.

Μουζάλας: Η Τουρκία έστειλε 60.000 μετανάστες, πήρε πίσω 123

Νωρίτερα σήμερα ο αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, μέσω του ΣΚΑΪ, προανήγγειλε τις εξελίξεις, ενώ άφησε αιχμές για τη στάση του υπουργού Άμυνας Πάνου Καμμένου στο προσφυγικό και επέκρινε τη στάση του Βέλγου υπουργού Ασύλου («είπε να πνίξουμε τους μετανάστες με το push back, είναι ποινικό αδίκημα αυτό») αλλά και της Τουρκίας.

«Ο κ. Καμμένος κάνει ό,τι κάνουν όλοι... Δίνει λίγο λιγότερο απ' ό,τι του ζητάμε και θέλει να το ανταλλάξει με κάτι άλλο, αυτό κάνουν και οι δήμαρχοι», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Μουζάλας.

Επίσης δεν απέκλεισε μονομερείς ενέργειες εναντίον της Ελλάδας, με κλείσιμο συνόρων, στο προσφυγικό. Ωστόσο, επικαλέστηκε σχετικές δηλώσεις του αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φρανς Τίμερμανς. «Αν κλείσει η Ειδομένη, υπάρχουν χιλιάδες χιλιόμετρα σύνορα και δεν κλείνουν τα σύνορα... Αντί να ενισχύσουμε τη νόμιμη μετανάστευση, ενισχύουμε την παράνομη, βοηθάμε τους τρομοκράτες και δίνουμε δουλειά στους δουλεμπόρους», επισήμανε.

«Μου θυμίζει τους Εβραίους στα τρένα, η στάση της Δανίας να παίρνουν από τους πρόσφυγες τα τιμαλφή τους... η Ιστορία είναι πολύ νωπή», υπογράμμισε δε για την απόφαση της Κοπεγχάγης που έχει προκαλέσει αντιδράσεις. «Άλλοι δεν θέλουν μαύρους, άλλοι δεν θέλουν εργένηδες, άλλοι δεν θέλουν μάνες με παιδιά, αυτό δεν είναι ευρωπαϊκή προοπτική», δήλωσε σκωπτικά.

Σε ό,τι αφορά στη στάση της Άγκυρας, σημείωσε ότι «το τελευταίο διάστημα η Τουρκία δέχθηκε πίσω 123 μετανάστες, ενώ έστειλε 60.000».

«Το συμπέρασμα της συνόδου της Δευτέρας ήταν ότι η Τουρκία είναι το "κλειδί" των ροών, ενώ δεν έχει ανταποκριθεί στις ευθύνες που ανέλαβε. Προτείναμε όταν οι μετανάστες και οι πρόσφυγες φτάνουν στις ελληνικές ακτές με τις βάρκες να καταμετρούνται, να πηγαίνουν στο hot spot, να ξεχωρίζουν μετανάστες από πρόσφυγες και την επομένη να γυρίζουν στην Τουρκία», επισήμανε ο υπουργός.

Σύμφωνα με τον κ. Μουζάλα, αυτό που χρειάζεται είναι «γενναία μετεγκατάσταση από την Τουρκία. Πρέπει να υπάρχει μόνιμος νόμιμος διάδρομος, όχι αυτός των δουλεμπόρων, αυτό το λέει και η Συνθήκη της Γενεύης». «Αυτή είναι η επίσημη θέση μας και αυτήν παλεύουμε», εξήγησε.

Αναφορικά με τον φράχτη του Έβρου εξήγησε πως «αν ανοίξει ο Έβρος, θα δημιουργηθεί μείζον ζήτημα, μεγαλύτερο από αυτό που πάει να λύσει».

Ο Γιάννης Μουζάλας εξήγησε ότι σήμερα Τετάρτη στο Κολέγιο των Επιτρόπων θα συζητηθεί η έκθεση Νοεμβρίου για την πορεία των hot spots. «Eίναι κακή η έκθεση» σημείωσε, αλλά παραδέχθηκε ότι «ισχύει ότι τα έργα δεν έχουν προχωρήσει όπως έπρεπε να προχωρήσουν», επαναλαμβάνοντας ότι τα hot spots θα είναι έτοιμα μέσα με τέλη Φεβρουαρίου και λειτουργικά αρχές Μαρτίου.

Για το κλίμα εις βάρος της Αθήνας στην Ευρώπη, ο υπουργός τόνισε ότι «παίζουν ένα παιχνίδι ενοχοποίησης της Ελλάδας για τις προσφυγικές ροές. Με εξαίρεση τον Βέλγο, που τον διέψευσε η κυβέρνησή του, ουδείς έθεσε θέμα Σένγκεν, ούτε ο Αβραμόπουλος, ούτε ο Τίμερμανς, όλοι οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ήταν σαφείς, αλλά φτιάχνεται κλίμα από διαρροές», υπογράμμισε. Ο κ. Μουζάλας εντούτοις δήλωσε ανήσυχος γιατί φτιάχνεται κλίμα κατά της χώρας μας. «'Πνίξτε τους' ήταν αυτό που είπε ο Βέλγος, είναι ποινικό αδίκημα, δεν μπορεί να το λέει», σημείωσε για τον Τέο Φράνκεν.

Για τον Βέλγο υπουργό πρόσθεσε ότι ο Ιταλός υπουργός Εσωτερικών είπε ότι «η παραμονή 400.000 μεταναστών στην Ελλάδα δεν είναι σοβαρή και σε τεχνικό επίπεδο, καθότι χρειάζονται 132.000 αστυνομικοί για επιτήρηση και 20 εκατ. ευρώ την ημέρα για σίτιση». «Είναι προτάσεις για εσωτερική κατανάλωση», σχολίασε ο κ. Μουζάλας.

«Η Frontex δηλώνει ότι η Ελλάδα κάνει εξαιρετική δουλειά, αλλά η Ευρώπη είναι διασπασμένη στο προσφυγικό (...) Εμείς φτιάχνουμε συμμαχίες για να προωθήσουμε τις θέσεις μας», παρατήρησε.