Οδύσσεια χωρίς τέλος η οικονομική κρίση στην Ελλάδα

Σαν Οδύσσεια δίχως τέλος, η μεγάλη οικονομική κρίση της Ελλάδας συνεχίζεται πυροδοτώντας νέους φόβους και κοινωνική αναταραχή, αναφέρει δημοσίευμα του Guardian.

Η περασμένη χρονιά ήταν «θυελλώδης», αφού σηματοδοτήθηκε από δύο εκλογικές αναμετρήσεις, ένα δημοψήφισμα, την επιβολή capital controls, τις  διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία διάσωσης, τις αγωνιώδεις ψηφοφορίες στο κοινοβούλιο και μια παραλίγο πτώχευση και έξοδο από το ευρώ. Ωστόσο, η βρετανική εφημερίδα εκτιμά πως το 2016 μπορεί να αποδειχθεί ακόμη πιο απρόβλεπτο. Κάποιοι συμφωνούν πως τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμη.

Τη στιγμή που ο κόσμος φοβάται πως το επόμενο βήμα είναι η κατάσχεση των κατοικιών από τις τράπεζες, κανείς δεν πιστεύει την κυβέρνηση όταν ισχυρίζεται πως μπορεί να τις προστατεύσει. Στο μεταξύ, το ερώτημα που τίθεται πλέον είναι το αν η Ελλάδα θα μπορέσει να ανακάμψει, ενώ διανύει την τρίτη διάσωσή της και το έβδομο έτος κρίσης.

Καθώς καλωσόριζε το νέο έτος, ο Αλέξης Τσίπρας προέβλεψε πως το 2016 θα σηματοδοτήσει την αρχή ενός τέλους: «Μιας οριστικής εξόδου από την οικονομική κρίση». Με τη βοήθεια του πακέτου αρωγής από το ΔΝΤ, την ΕΕ και την ΕΚΤ, η χώρα βρίσκεται μπροστά σε ριζοσπαστικές αλλαγές και μια «εθνική αναγέννηση».

Ωστόσο δεν πιστεύουν όλοι σε αυτό το σενάριο: Πάνω από το 55% των Ελλήνων υπογράμμισαν σε πρόσφατη δημοσκόπηση την απαισιοδοξία τους για το μέλλον. Άλλο ένα 61% πιστεύει πως μια αναγκαστική έξοδος από την ευρωζώνη εξακολουθεί να είναι πιθανή. Ταυτόχρονα, οι τελευταίοι 12 μήνες έχουν επιδεινώσει τα οικονομικά τραύματα της χώρας: Η ανεργία έχει εκτοξευθεί άνω του 30% και το διαθέσιμο εισόδημα έχει κατρακυλήσει πάνω από 25%.

Παρ' όλ' αυτά, το δημοσίευμα τονίζει πως μέσα από αυτή την πολυτάραχη πορεία, αυτό το κράτος έχει μάθει να αντιμετωπίζει τις αντιξοότητες. Έχει αποδεχθεί πως είναι παγιδευμένο στον φαύλο κύκλο της λιτότητας και του χρέους και ότι η «σωτηρία» δεν θα είναι εύκολη, καθώς παλεύει με τις επιπτώσεις των περικοπών, περιλαμβανομένων εκείνων σε νοσοκομεία και σχολεία.

«Ο κίνδυνος για τη χώρα τώρα είναι μια αναιμική ανάκαμψη, που δεν θα μπορέσει να μειώσει την ανεργία και να βάλει την πραγματική οικονομία πάλι στον ρυθμό της», επισημαίνει ο Θεόδωρος Πελαγίδης, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς και μέλος του think tank Brookings Institution. Το 2016 θα σηματοδοτηθεί από την πίεση των τριών δανειστών, που απαιτούν μεταρρυθμίσεις σε αντάλλαγμα για τη βοήθεια, με το συνταξιοδοτικό, τη φορολογία των αγροτών και τις ιδιωτικοποιήσεις να αποτελούν τους επόμενους σταθμούς.

Η μεσαία τάξη πρόκειται να πληγεί ιδιαίτερα καθώς μεγαλώνει το χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών, οι αγρότες απειλούν με «πόλεμο» και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις σηκώνουν τα μανίκια ενόψει της μεταρρύθμισης στο συνταξιοδοτικό. Η προοπτική των κατασχέσεων των κατοικιών προσθέτει στους φόβους για κοινωνική αναταραχή. Οι συνταξιούχοι έχουν ήδη υποστεί 12 μειώσεις στις μηνιαίες πληρωμές τους από όταν ξέσπασε η κρίση, τη στιγμή που δεν είναι σπάνιο ολόκληρες οικογένειες να στηρίζονται μόνο σε μία σύνταξη.

Όπως αναφέρει ο Guardian, ο Αλέξης Τσίπρας στα 41 του χρόνια έχει αποδειχθεί «πανούργος» ειδικός στη στρατηγική, γεγονός που έχει υπογραμμίσει η ικανότητά του να μετατρέψει ένα συντριπτικό «Όχι» στη λιτότητα, σε ένα ταπεινωτικό «Ναι» μέσα σε ελάχιστες ημέρες.

Επιπλέον, μια «άτονη» αντιπολίτευση βοήθησε τον πρωθυπουργό σε αυτό το έργο. Αν η Νέα Δημοκρατία δεν μπορέσει να ανασυνταχθεί μετά τη 10η Ιανουαρίου, οπότε υποτίθεται πως θα εκλέξει νέο αρχηγό, ο «πρώην κομμουνιστής» Αλέξης Τσίπρας θα παραμείνει η «κυρίαρχη φιγούρα στην ελληνική πολιτική σκηνή».

«Δεν βλέπω πώς αυτή η κυβέρνηση θα επιβιώσει από τις μεταρρυθμίσεις. Και δεν βλέπω πώς θα μπορέσει να τις αποφύγει», παρατήρησε ο Αριστείδης Χατζής, αναπληρωτής καθηγητής Δικαίου και Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, αφού τόσο ο Τσίπρας όσο και οι υπουργοί του είναι κατά των μέτρων. «Νομίζω πως αυτή η κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει ανυπέρβλητα προβλήματα στις αρχές του 2016», κατέληξε.

Ο καθηγητής ανησυχεί για το προς τα πού θα στραφούν οι απελπισμένοι Έλληνες μετά τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ οι αναλυτές συμφωνούν πως ο Τσίπρας θα προσπαθήσει είτε να παγιώσει την εξουσία του διευρύνοντας τον συνασπισμό του, ή θα καλέσει σε εκλογές για μία ακόμη φορά. Στο μεταξύ, η ελληνική οικονομία αναμένεται πως θα συρρικνωθεί ξανά φέτος.

Πάντως, η εφημερίδα τονίζει πως η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών έχει πάει καλύτερα από το αναμενόμενο και πως οι αριστεροί κυβερνώντες είναι πολύ περισσότερο σε θέση να αναχαιτίσουν τα ενδημικά προβλήματα της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς, ιδιαίτερα σε σχέση με τους προκατόχους τους. Επιπλέον, μετά τα «σκαμπανεβάσματα» υπό τον Γιάνη Βαρουφάκη, η συνεργασία έχει αντικαταστήσει τις συγκρούσεις στις σχέσεις Αθήνας και εταίρων. «Επιτέλους αναγνωρίσαμε πως η σύνδεσή μας με την Ευρώπη αποτελεί τον μόνο τρόπο για να ανακτήσουμε τον χαμένο χρόνο», εκτίμησε ο συγγραφέας και φιλόσοφος Στέλιος Ράμφος, ο οποίος σχολίασε πως «αν δεν υπήρχε η Ευρώπη, οι κανόνες και οι οδηγίες της, η Ελλάδα δεν θα ήταν πολύ διαφορετική από το Ιράκ».