Τουρισμός: Κορυφαίοι παράγοντες περιγράφουν τη «σκακιέρα» του 2016

«Όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά!» Σ' αυτή τη φράση θα μπορούσε να συμπυκνωθεί η εκτίμηση κορυφαίων παραγόντων του ελληνικού τουρισμού για την εξέλιξη της τουριστικής κίνησης προς τη χώρα μας το 2016, αλλά και το επιχειρηματικό περιβάλλον που θα διαμορφωθεί με αφορμή τις τελικές διευθετήσεις στο μέτωπο των κόκκινων δανείων.

Η τρομοκρατία, η ρευστότητα που προκαλούν οι γεωπολιτικές εξελίξεις, οι σχέσεις Ρωσίας-Τουρκίας, η κατάσταση του ευρώ και το φθηνό πετρέλαιο, αλλά και οι εξελίξεις στο εσωτερικό μέτωπο που συνδέονται με την πορεία υλοποίησης των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η χώρα έναντι των δανειστών, είναι οι μεταβλητές που συνθέτουν την πιο δύσκολη, ίσως, εξίσωση με την οποία βρέθηκε αντιμέτωπος ο ελληνικός τουρισμός τα τελευταία χρόνια.

Πρώτες εκτιμήσεις με βάση τα αιτήματα των αεροπορικών εταιρειών για πτήσεις προς την Ελλάδα το 2016 οδήγησαν τους παράγοντες του χώρου σε ένα πρώτο σενάριο σύμφωνα με το οποίο είναι πιθανό η Ελλάδα να υποδεχθεί περί τους 500.000 περισσότερους ξένους επισκέπτες.

Όλα αυτά, ωστόσο, αποτελούν τα απαραίτητα σενάρια εργασίας που είναι υποχρεωμένες να κάνουν οι επιχειρήσεις για τις ανάγκες του σχεδιασμού των κινήσεών τους. Η επόμενη τουριστική περίοδος μοιάζει με κινούμενη άμμο και οι παράγοντες του τουρισμού εξηγούν στο Euro2day.gr γιατί.

Ανδρέας Ανδρεάδης (ΣΕΤΕ): «Εξαιρετικά ασταθή» χαρακτηρίζει τη χρονιά που έρχεται ο επικεφαλής του ΣΕΤΕ, αναφέροντας πως όλα θα εξαρτηθούν από τους παράγοντες που θα διαδραματίσουν καθοριστικότερο ρόλο.

Επισημαίνει ως θετικό το γεγονός ότι το 2016 θα υπάρχουν 5% περισσότερες αεροπορικές θέσεις για πτήσεις προς Ελλάδα σε σύγκριση με το 2015. Σημειώνει, ωστόσο, ότι πολλά θα κριθούν από τον αριθμό πτήσεων που θα υλοποιηθούν, τελικά, σε σχέση με αυτές που έχουν προγραμματιστεί αρχικά. Σχετικό, άλλωστε, είναι το παράδειγμα της Ρωσίας, από την αγορά της οποίας είχαν προγραμματιστεί αρχικά 2,1 εκατ. αεροπορικές θέσεις αλλά τελικά καλύφθηκαν από Ρώσους τουρίστες λίγο περισσότερο από το 1/3.

Ο επικεφαλής του ΣΕΤΕ ξεκαθαρίζει πως ο αριθμός των ξένων επισκεπτών που θα έλθουν στην Ελλάδα το 2016 θα εξαρτηθεί σε σημαντικό βαθμό και από τις εξελίξεις στο μέτωπο των σχέσεων Ρωσίας-Τουρκίας. Κι αυτό καθώς, αν αποκλιμακωθεί η ένταση, οι Τούρκοι ξενοδόχοι θα προχωρήσουν σε εκπτώσεις στις ευρωπαϊκές αγορές -ιδιαίτερα στη Γερμανία-, με στόχο να καλύψουν τις απώλειες από τη ρωσική αγορά. Έτσι, αν οι Τούρκοι ξενοδόχοι προχωρήσουν σε μεγάλες εκπτώσεις, η Ελλάδα ενδέχεται να χάσει μέρος της ευρωπαϊκής της πελατείας αφού η ίδια είναι ακριβότερη, μετά και την αύξηση του ΦΠΑ στη χώρα μας.

Αναφερόμενος στο θέμα των κόκκινων δανείων στον τουρισμό αλλά και το επιχειρηματικό περιβάλλον που αναμένει να διαμορφωθεί στον κλάδο την επόμενη χρονιά επεσήμανε: «Το ισχυρότερο μήνυμα που θα μπορούσε να εκπέμψει η χώρα θα ήταν η δέσμευση από το πολιτικό σύστημα και τους δανειστές πως δεν θα επιβληθούν νέοι φόροι. Οτι, εφόσον διαπιστωθούν δημοσιονομικά κενά, θα καλυφθούν με μείωση δαπανών και όχι με επιπλέον φορολογικές επιβαρύνσεις.

«Με ποιους φορολογικούς συντελεστές θα υπολογίσει τη βιωσιμότητα και την προοπτική μιας επένδυσης στην Ελλάδα ένας υποψήφιος επενδυτής; Άλλη είναι η βιωσιμότητα μιας επένδυσης με ΦΠΑ 13% κι άλλη με ΦΠΑ 23%. Τα κόκκινα δάνεια δεν θα μπορέσουν να εξυγιανθούν, αν δεν σταθεροποιηθεί το φορολογικό πλαίσιο άρα και οι προοπτικές εξυπηρέτησης των δανείων. Αυτό που συμβαίνει μέχρι σήμερα είναι ότι στην τελευταία πενταετία οι συντελεστές ΦΠΑ άλλαξαν επτά φορές».

Ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ είναι ξεκάθαρος για τη ρευστότητα των εκτιμήσεων για τις επιδόσεις του ελληνικού τουρισμού το 2016. «Η πλάστιγγα φαίνεται να γέρνει αυτή τη στιγμή ελαφρά προς το συν. Σε καμία περίπτωση, όμως, δεν έχει κριθεί ακόμα τίποτα».

Γιώργος Τσακίρης (ΞΕΕ): Οι αυξημένοι συντελεστές ΦΠΑ, το προσφυγικό αλλά και οι χειρισμοί των τραπεζών στο θέμα των «κόκκινων» δανείων θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό την τουριστική κίνηση αλλά και το επιχειρηματικό τοπίο που θα διαμορφωθεί στο χώρο του τουρισμού το 2016, επισημαίνει ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας.

Ο επικεφαλής του ΞΕΕ τονίζει την αβεβαιότητα για την εξέλιξη της τουριστικής κίνησης. «Θεωρητικά το μόνο αρνητικό είναι οι αυξημένοι συντελεστές ΦΠΑ, που μειώνουν την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος. Ωστόσο, υπάρχει τάση για περισσότερους Γερμανούς και Βρετανούς και δυνατότητα για περισσότερους Ρώσους».

Εκτιμά, ωστόσο, πως πολλά θα κριθούν από το προσφυγικό και την εικόνα που θα αντανακλά για την Ελλάδα στο εξωτερικό. Επισημαίνει, ταυτόχρονα, ότι «στη ρωσική αγορά ο στόχος θα πρέπει να είναι να πάρουμε πίσω αυτό που είχαμε το 2013 (1,3 εκατ. επισκέπτες). Ωστόσο, η Ελλάδα προσελκύει ήδη μεγάλο μέρος των υψηλότερων εισοδηματικών στρωμάτων της Ρωσίας». Ο ίδιος επισημαίνει τις δυσκολίες να προσελκύσει η Ελλάδα τους Ρώσους με μικρότερες οικονομικές δυνατότητες. Η συγκεκριμένη κατηγορία πελατών προτιμούσε τα τελευταία χρόνια προορισμούς όπως η Αίγυπτος, καθώς η Ελλάδα θεωρείται ακριβός προορισμός για αρκετούς από αυτούς.

Στο θέμα των «κόκκινων» δανείων, ο πρόεδρος του ΞΕΕ μεταφέρει την ανησυχία που επικρατεί στις τάξεις των ξενοδόχων για τους χειρισμούς που θα επιλέξουν οι τράπεζες. «Ερχονται δύσκολες μέρες για αρκετούς συναδέλφους. Φοβάμαι ότι πολλές επιχειρήσεις θα αντιμετωπίσουν θέμα διατήρησης του ιδιοκτησιακού καθεστώτος. Αν, μάλιστα, οι τράπεζες επιλέξουν να υιοθετήσουν την αμείλικτη λογική των hedge funds, τα πράγματα θα είναι πολύ δύσκολα».

Γιάννης Ρέτσος (ΠΟΞ): Τις γεωπολιτικές εξελίξεις, το γεγονός ότι η Ελλάδα έγινε πιο ακριβός προορισμός από τους ανταγωνιστές της λόγω του αυξημένου ΦΠΑ (15-16% μεσοσταθμικά στην Ελλάδα, 8-10% στους ανταγωνιστές), αλλά και τα προβλήματα που προκύπτουν από τη μετάβαση στο νέο σύστημα έκδοσης βίζας Σένγκεν με βιομετρικά χαρακτηριστικά, εστιάζει την προσοχή του ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων.

Με αφορμή τις δυνατότητες που προκύπτουν για την προσέλκυση περισσότερων Ρώσων επισκεπτών μετά την όξυνση των σχέσεων Ρωσίας-Τουρκίας, επισημαίνει πως τα προβλήματα στην έκδοση της νέας βίζας δεν έχουν αντιμετωπιστεί ακόμα. Τονίζει, ωστόσο, πως το θέμα δεν αφορά στο υπουργείο Τουρισμού, το οποίο πιέζει για την επίλυση των θεμάτων, αλλά το αρμόδιο υπουργείο Εξωτερικών.

Ο επικεφαλής της ΠΟΞ επισημαίνει τον κίνδυνο αφελληνισμού του ξενοδοχειακών επιχειρήσεων της χώρας αλλά και τα προβλήματα που ενδέχεται να προκύψουν από τους χειρισμούς που θα κάνουν οι τράπεζες.

«Τι θα συμβεί», αναρωτιέται, «αν τον Μάρτιο ή Απρίλιο, στην έναρξη της τουριστικής περιόδου, δηλαδή, υποχρεωθούν επιχειρήσεις να αλλάξουν ιδιοκτησιακό καθεστώς, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις αλλαγές στη διοίκηση και τη λειτουργία των επιχειρήσεων;»

Μιχάλης Σακέλλης (ΕΕΕΝ): Περισσότερα δρομολόγια, νέα πλοία και επέκταση της δρομολογιακής περιόδου των πλοίων υψηλών ταχυτήτων στο Αιγαίο αναμένει το 2016 ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας.

Την ίδια στιγμή, ωστόσο, εκφράζει την ανησυχία του για την κατάσταση στην οποία θα βρίσκονται οι Έλληνες ταξιδιώτες, οι οποίοι είναι το 65% της πελατείας των πλοίων της ακτοπλοΐας. Πολύ περισσότερο καθώς η δυνατότητά τους να ταξιδεύουν ακολουθεί παράλληλη πορεία με εκείνη του ΑΕΠ της χώρας.

Ήδη, το 2015 καταγράφηκε πτώση της κίνησης στις Κυκλάδες, η οποία ήταν ακόμα μεγαλύτερη στις γραμμές του Βορείου Αιγαίου και των Δωδεκανήσων. Με αυτά τα δεδομένα, ο πρόεδρος του ΣΕΕΕΝ εκτιμά ότι το 2015 θα ολοκληρωθεί με την κίνηση να κυμαίνεται στα περυσινά επίπεδα, αν και οι επιχειρήσεις ανέμεναν αρχικά αύξηση 5-8%.

Αναφερόμενος στην κατάσταση του κλάδου και στο επιχειρηματικό περιβάλλον που αναμένει να διαμορφωθεί το 2016, ο επικεφαλής της ΕΕΕΝ τόνισε: «Ο κλάδος είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση λόγω της μείωσης των τιμών στα καύσιμα. Δεν γνωρίζω εταιρείες που έχουν εκκρεμότητες με τα πληρώματά τους και, στο σύνολό τους, είτε έχουν διακανονίσει είτε βρίσκονται σε διαδικασία διακανονισμού των υποχρεώσεών τους».

Αντώνης Στελλιάτος (ΕΠΕΣΤ): Στη μικρή κινητικότητα που παρατηρείται στις κρατήσεις των ιστιοπλοϊκών και των καταμαράν αλλά και την πλήρη απουσία κρατήσεων για τα μεγαλύτερα σκάφη με πλήρωμα αναφέρεται ο πρόεδρος την Ένωσης Πλοιοκτητών Επαγγελματικών Σκαφών Τουρισμού, μεταφέροντας την εικόνα από τον χώρο του γιότινγκ αυτή την εποχή.

Ο επικεφαλής επισημαίνει το γεγονός πως, αν και πρόκειται για τουριστικές επιχειρήσεις που προσφέρουν ανάλογες υπηρεσίες με εκείνες των ξενοδοχείων, εντούτοις οι επιχειρήσεις του κλάδου επιβαρύνονται (για τα ναυλοσύμφωνα) με ΦΠΑ 23% έναντι 13% στα ξενοδοχεία. «Οι επιχειρήσεις του κλάδου είδαν τον ΦΠΑ στα ναυλοσύμφωνα να αυξάνει από το 6,5% στο 23%, όταν στην Κροατία είναι 6,5%, στην Ιταλία 6% και στην Τουρκία 0%».

Ο πρόεδρος της ΕΠΕΣΤ επισημαίνει το γεγονός ότι δεν έχει εφαρμοστεί ακόμα το Ηλεκτρονικό Μητρώο, στο οποίο θα έπρεπε (βάσει του τελευταίου νόμου) να εντάσσεται όποιο σκάφος αναψυχής (επαγγελματικό ή ιδιωτικό) εισέρχεται στα χωρικά ύδατα της Ελλάδας, προκειμένου να καταβάλλει τα τέλη διέλευσης και τους φόρους που αναλογούν. Το αποτέλεσμα, όπως τονίζει, είναι να χάνονται έσοδα για το δημόσιο και να δημιουργείται ευνοϊκό έδαφος για παράνομες ναυλώσεις.

Αναφερόμενος στην υψηλού εισοδηματικού προφίλ πελατεία, ο πρόεδρος της ΕΠΕΣΤ σημειώνει πως «οι VIP πελάτες θα επιστρέψουν στην Ελλάδα, όταν η Ελλάδα εκπέμψει πειστικά το μήνυμα της πολιτικής σταθερότητας και της επανόδου της οικονομίας της σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης».