Φυσικό αέριο: Επανέρχεται το σχέδιο υπόγειας αποθήκης στην Καβάλα

Τη μετατροπή του εξαντλημένου κοιτάσματος φυσικού αερίου στον κόλπο της Καβάλας, σε υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου, επαναφέρει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ανάπτυξης. Το κοίτασμα αυτό συνεχίζει να ελέγχει η εταιρεία που εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα της περιοχής, Energean Oil and Gas, ενώ στο τέλος Νοεμβρίου, με υπουργική απόφαση, επεκτάθηκε για ακόμη δύο συν ένα χρόνια η άδεια εκμετάλλευσης που κατέχει η συγκεκριμένη εταιρεία.

Η προοπτική μετατροπής του κοιτάσματος σε υπόγεια αποθήκη έχει εξεταστεί τόσο από την ίδια την Energean, η οποία σύμφωνα με δηλώσεις στελεχών της διατηρεί το ενδιαφέρον, όσο και από το Ελληνικό Δημόσιο. Συγκεκριμένα, πριν λήξει η ισχύς της άδειας εκμετάλλευσης, αποφασίστηκε το συγκεκριμένο περιουσιακό στοιχείο να ενταχθεί στα προς αποκρατικοποίηση μέσω διεθνούς διαγωνισμού.

Ωστόσο η διαδικασία αυτή ποτέ δεν προχώρησε εκ μέρους του ΤΑΙΠΕΔ, παρά το ότι ενδιαφέρον είχε εκδηλωθεί από εταιρείες όπως η Edison αλλά και η Energean. Έτσι, λίγο πριν λήξει η ισχύς της άδειας που κατέχει η Energean, το δημόσιο επεξέτεινε την ισχύ της, αφού διαφορετικά θα έπρεπε το ίδιο να αναλάβει τη φύλαξη και συντήρηση της θαλάσσιας πλατφόρμας.

Η αναθέρμανση του ενδιαφέροντος του αρμόδιου υπουργείου (ΥΠΕΝ) εκδηλώθηκε με τη σύσταση Ομάδας Εργασίας, η οποία θα εξετάσει τις δυνατότητες αξιοποίησης του κοιτάσματος «Νότια Καβάλα», ως Υπόγειας Αποθήκης Φυσικού Αερίου, στο πλαίσιο του γενικότερου ενεργειακού σχεδιασμού της χώρας. Ειδικότερα, η Ομάδα Εργασίας θα εξετάσει τις σχετικές τεχνικές και οικονομικές παραμέτρους, σε συνδυασμό με το εθνικό και ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο για το φυσικό αέριο και τους όρους ασφάλειας εφοδιασμού στην περιοχή, ώστε να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα ως προς τις δυνατότητες αξιοποίησης της υπόγειας αποθήκης.

Επικεφαλής της Ομάδας Εργασίας έχει τεθεί ο Γ.Γ. του υπουργείου Μιχάλης Βεροιόπουλος, ενώ μέλη της έχουν οριστεί: ο διευθύνων σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ Κωνσταντίνος Ξιφαράς, η πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της Εταιρείας Υδρογονανθράκων-ΕΔΕΥ, καθηγήτρια Σοφία Σταματάκη, η επικεφαλής της ομάδας φυσικού αερίου και πετρελαιοειδών της ΡΑΕ, Αγγελική Μουρτζίκου, η Αλίκη Σκλήρη, Γενική Διευθύντρια Ενέργειας του υπουργείου, ο Δημήτριος Δαμίγος, Αν. Καθηγητής ΕΜΠ, και ο Δημήτριος Μπαμπασίκας, Φυσικός-Γεωφυσικός, τ. στέλεχος των ΕΛΠΕ και της ΔΕΠ-ΕΚΥ.

Ο προοπτικές

Πάντως, με δεδομένο ότι το συγκεκριμένο asset συνεχίζει να περιλαμβάνεται στα προς πώληση περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου από το ΤΑΙΠΕΔ και το γεγονός ότι η Energean ως λειτουργός των κοιτασμάτων της περιοχής υποχρεωτικά θα εμπλακεί σε όποια μορφή αξιοποίησης επιλεγεί τελικά για το κοίτασμα Νότια Καβάλα, η παρουσία εκπροσώπων των δύο φορέων (ΤΑΙΠΕΔ, Energean) στην Ομάδα Εργασίας εκτιμάται ότι θα βοηθούσε στην καλύτερη αξιολόγηση των προοπτικών που διανοίγονται για την υπόγεια αποθήκη.

Αναφορικά με τις προοπτικές της, στελέχη της ενεργειακής αγοράς υπογραμμίζουν ότι η σημασία της είναι μεγάλη για την αναβάθμιση της ενεργειακής ασφάλειας. Η μετατροπή του συγκεκριμένου κοιτάσματος σε αποθήκη θα προσφέρει στο εθνικό σύστημα αλλά και στις γειτονικές χώρες πρόσβαση σε περίπου 500 εκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, τα οποία θα αποθηκεύονται από τους χρήστες της αποθήκης, για να διατεθούν όταν το απαιτεί η ζήτηση και οι τιμές είναι ικανοποιητικές.

Αρχική μελέτη που είχε γίνει πριν από μερικά χρόνια, υπολόγιζε το ύψος της συνολικής επένδυσης σε περίπου 400 εκατομμύρια ευρώ. Από το ποσό αυτό μεγάλο μέρος αφορά στο κόστος ποσότητας περίπου 500 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων αερίου, που θα παραμένουν ανενεργά στην αποθήκη. Δηλαδή από το περίπου ένα δισ. κυβικά που είναι η χωρητικότητα της αποθήκης, θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο το μισό για εμπορικούς σκοπούς. Έτσι, με δεδομένο ότι οι τιμές φυσικού αερίου έχουν καταρρεύσει, εάν ξεκινούσε σήμερα η επένδυση, το κόστος θα ήταν πολύ μικρότερο, καθώς το απασχολούμενο κεφάλαιο στην ανενεργή ποσότητα φυσικού αερίου θα ήταν πολύ μικρότερο.

Σημειώνεται ότι για τους όρους λειτουργίας της υπόγειας αποθήκης, ο ΔΕΣΦΑ κατά το παρελθόν είχε εκφράσει την άποψη ότι αυτή θα πρέπει να αποτελεί συστατικό του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου με απολύτως ρυθμιζόμενη λειτουργία, ασχέτως του ιδιοκτησιακού καθεστώτος και του ποιος είναι ο λειτουργός. Από την πλευρά της, η Energean επανειλημμένα έχει προτείνει την αξιοποίησή της από την ίδια, μέσω της μετατροπής της σημερινής άδειας εκμετάλλευσης σε άδεια αποθήκευσης φυσικού αερίου, κάτι που επιτρέπει η ισχύουσα νομοθεσία. Η μετατροπή της άδειας θα επέτρεπε την επένδυση από επιχειρηματικό σχήμα με τη συμμετοχή της, ενώ η εταιρεία ήταν (και είναι σύμφωνα με τις τοποθετήσεις στελεχών της) να συζητήσει τους όρους λειτουργίας της συγκεκριμένης υποδομής.

Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι η προοπτική λειτουργίας του αγωγού ΤΑΡ το 2020 αναβαθμίζει τον ρόλο μιας υπόγειας αποθήκης φυσικού αερίου, όπως αυτή της Καβάλας, καθώς στη διαδρομή του αγωγού δεν υπάρχει σε λειτουργία άλλη αποθήκη. Στις δε γειτονικές με την Ελλάδα χώρες, η μόνη αποθήκη φυσικού αερίου σε λειτουργία είναι αυτή του Σίρεν στη Βουλγαρία, με περιορισμένες όμως δυνατότητες αποθήκευσης και παροχής αερίου στο σύστημα.