Οι «μονομαχίες» που θα κρίνουν το στοίχημα του τουρισμού

Τις νέες ισορροπίες που διαμορφώνονται μεταξύ των βασικών αγορών του ελληνικού τουρισμού αλλά και το γεγονός ότι η εθνική οικονομία εισπράττει ολοένα λιγότερα από κάθε ξένο επισκέπτη που φθάνει στη χώρα μας, αποτυπώνουν τα στοιχεία ταξιδιωτικού ισοζυγίου Ιανουαρίου-Οκτωβρίου της Τράπεζας της Ελλάδας.

Μπορεί οι ξένοι επισκέπτες να αυξήθηκαν από 17 εκατ. το 2013 σε 22,47 εκατ. το 2015 αλλά οι αντίστοιχες εισπράξεις δεν ακολούθησαν με ανάλογο «καλπασμό», φθάνοντας από τα 11,7 δισ. ευρώ το 2013 σε 13,5 δισ. ευρώ στο δεκάμηνο του 2015. Τα δύο τελευταία χρόνια, δηλαδή, η χώρα, οι διαθέσιμες υποδομές και οι εργαζόμενοι που απασχολούνται σε τουριστικά και συνδεόμενα με τον τουρισμό επαγγέλματα εξυπηρέτησαν 5,5 εκατ. περισσότερους ξένους τουρίστες με το όφελος συνολικά για την ελληνική οικονομία να φθάνει το 1,8 δισ. ευρώ.

Πρόσθετες εισπράξεις που αντιστοιχούν σε περίπου 320 ευρώ ανά ξένο επισκέπτη. Κι αν υπολογίσει κανείς ότι το μεγαλύτερο ποσοστό καρπώνονται τα ξενοδοχεία και άλλες επιχειρήσεις φιλοξενίας, μάλλον εγείρεται ένα ερώτημα για το πραγματικό όφελος της ελληνικής οικονομίας από τον τουρισμό.

Τα στοιχεία της ΤτΕ δείχνουν πως στο διάστημα Ιανουαρίου-Οκτωβρίου φέτος η Ελλάδα υποδέχθηκε 1,8 εκατ. περισσότερους ξένους επισκέπτες σε σύγκριση με το 2014 (22,47 εκατ. έναντι 20,8 το 2014), αλλά οι εισπράξεις αυξήθηκαν μόλις 500 εκατ. ευρώ (13 δισ. ευρώ το 2014 και 13,53 δισ. ευρώ φέτος).

Το αποτέλεσμα είναι να εξακολουθεί να κινείται πτωτικά ο κρίσιμος δείκτης της δαπάνης ανά ταξίδι, ο οποίος κατρακύλησε από τα 664,4 ευρώ το 2013 στα 606,5 ευρώ το 2014 και τα 585,8 ευρώ φέτος. Εξέλιξη που πάντως σχετίζεται άμεσα και με το γεγονός ότι μειώθηκαν οι ημέρες διαμονής των επισκεπτών.

Οι βασικές αγορές

Δύο εξαιρετικά ενδιαφέροντα «δίπολα» διαμορφώνονται για τον ελληνικό τουρισμό σε ό,τι αφορά στις σημαντικότερες αγορές-«δεξαμενές» άντλησης τουριστών, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ.

Το πρώτο αφορά στο δίδυμο Γερμανία-Ηνωμένο Βασίλειο, που αντιπροσωπεύουν τη θεμελιώδη βάση της πελατείας του ελληνικού τουρισμού. Ενδεικτικό του ειδικού βάρους των δύο αγορών είναι το γεγονός πως από τα 13,5 δισ. ευρώ εισπράξεις του δεκάμηνου φέτος, τα 3,9 δισ. ευρώ προήλθαν από επισκέπτες που προέρχονταν από τις δύο συγκεκριμένες χώρες.

Οι δύο αγορές, μάλιστα, διαγκωνίζονται για την πρωτοκαθεδρία στην εισερχόμενη τουριστική κίνηση στη χώρα μας. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο διάστημα Ιανουαρίου-Οκτωβρίου φέτος ήρθαν στην Ελλάδα 2,7 εκατ. Γερμανοί επισκέπτες (+14,3% σε σχέση με το 2014), εισφέροντας 2 δισ. ευρώ (+6,2%). Την ίδια στιγμή, οι τουρίστες από το Ηνωμένο Βασίλειο «σκαρφαλώνουν» πιο γρήγορα καθώς στο δεκάμηνο φέτος ήρθαν 2,3 εκατ. επισκέπτες (+14,2%), εισφέροντας 1,87 δισ. ευρώ (+22,8% σε σύγκριση με πέρυσι).

Οι ανακατατάξεις που σημειώνονται στην πελατειακή βάση του ελληνικού τουρισμού αποτυπώθηκε στο... βάθρο των σημαντικότερων αγορών, όπου η Γαλλία σκαρφάλωσε στην τρίτη θέση εκμεταλλευόμενη τη μαζική οπισθοχώρηση της αγοράς της Ρωσίας.

Έτσι, στο δεκάμηνο των τελευταίων χρόνων οι Γάλλοι επισκέπτες έφθασαν από το 1,1 εκατ. τουρίστες το 2013 στο 1,5 εκατ. φέτος, εισφέροντας 1,15 δισ. ευρώ.

Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τις εξελίξεις που προδιαγράφει στον ελληνικό τουρισμό επικεντρώνεται στο δίπολο των βασικών αγορών εκτός Ευρώπης. Ένα δίπολο που συγκροτείται από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, οι οποίες ακολουθούν αντίθετες πορείες την τελευταία διετία.

Για να το περιγράψουμε πιο απλά: οι Ρώσοι φεύγουν, οι Αμερικανοί έρχονται!

Η εικόνα απεικονίζεται ανάγλυφα στα στοιχεία της ΤτΕ από τα οποία προκύπτει πως το 2013 είχαν έρθει στη χώρα μας 1,3 εκατ. Ρώσοι επισκέπτες αλλά φέτος μόλις 495.000(!). Επίδοση που αντιστοιχεί σε μείωση των Ρώσων επισκεπτών στη χώρα μας της τάξης, σχεδόν, του 70% στην τελευταία διετία.

Στο ίδιο διάστημα που οι Ρώσοι επισκέπτες μετρούσαν 850.000 «απουσίες», οι Αμερικανοί επισκέπτες αυξάνονταν με αλματώδεις ρυθμούς φθάνοντας από τις 434,6 χιλιάδες το 2013 στις 709,7 χιλιάδες φέτος. Αυξήθηκαν, δηλαδή, σε αντίστοιχο ποσοστό με εκείνο της μείωσης των Ρώσων (κοντά στο 70%). Ταυτόχρονα, η συνεισφορά των Αμερικανών επισκεπτών αντιστοιχεί σε εισπράξεις 865 εκατ. ευρώ φέτος έναντι 544 εκατ. ευρώ το 2013.

Βέβαια, ένα μεγάλο στοίχημα για τον ελληνικό τουρισμό είναι να ανατρέψει την τάση από την αγορά της Ρωσίας όπου οι εξελίξεις στην Τουρκία μετά την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους δημιουργούν νέα δεδομένα.