ΙΚΑ: Συντάξεις με... αστερίσκους εκδίδει το Ταμείο

Στον αέρα βρίσκεται το ύψος των συντάξεων για τις αιτήσεις συνταξιοδότησης που κατατέθηκαν από την 1η Σεπτεμβρίου 2015 και μετά, καθώς δεν έχουν εκδοθεί οι απαιτούμενες εγκύκλιοι, με αποτέλεσμα το ΙΚΑ να διευκρινίζει προς τις υπηρεσίες του ότι "οι αποφάσεις θα εκδίδονται με επιφύλαξη".

Το ΙΚΑ εξέδωσε έγγραφο με διευκρινίσεις για την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, έως 17 έτη σε ακραίες περιπτώσεις, για ασφαλισμένους του ιδιωτικού τομέα που έως τις 18 Αυγούστου 2015 δεν είχαν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα, ενώ παράλληλα τροποποιεί τις οδηγίες σχετικά με τη διαχείριση των αιτήσεων συνταξιοδότησης που υποβλήθηκαν από 1.1.2015 και μετά.

Αναλυτικά προβλέπεται ότι η έκδοση οριστικών αποφάσεων συνταξιοδότησης όλων των κατηγοριών επί αιτήσεων που έχουν κατατεθεί μέχρι και 18.8.2015 εκ μέρους των ασφαλισμένων οι οποίοι έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι και την ημερομηνία αυτή, θα γίνεται ανεπιφύλακτα, τόσο ως προς τις προϋποθέσεις, όσο και ως προς το χορηγούμενο ποσό.

Ειδικά επί αιτήσεων συνταξιοδότησης λόγω γήρατος από ασφαλισμένους που δεν έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους, εφόσον η έναρξη τοποθετείται από την 1.7.2015 και μετά, θα χορηγείται το οργανικό ποσό (και όχι το κατώτατο όριο, παρ' όλο που μπορεί να υπολείπεται του κατώτατου ορίου) μέχρι την ημερομηνία συμπλήρωσης του 67ου έτους της ηλικίας τους, με την επιφύλαξη των διατάξεων περί διπλοσυνταξιούχων. Εάν καθορίζεται έναρξη από 1.9.2015 και εξής, η έκδοση απόφασης θα γίνεται με επιφύλαξη ως προς το χορηγούμενο ποσό.

Οι αιτήσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος που υποβλήθηκαν από 19.8.2015 και μετά από ασφαλισμένους που θεμελίωσαν το δικαίωμα συνταξιοδότησης από την ημερομηνία αυτή και μετά θα εκδίδονται ανεπιφύλακτα. Εάν καθορίζεται έναρξη από 1.9.2015 και εξής η έκδοση απόφασης θα γίνεται με επιφύλαξη ως προς το χορηγούμενο ποσό.

Στον αντίποδα, χωρίς πρόβλημα και χωρίς... επιφυλάξεις θα εκδίδονται οι αποφάσεις προσωρινής σύνταξης, καθώς η εγκύκλιος ορίζει πως η έκδοση αποφάσεων χορήγησης προσωρινού ποσού σύνταξης για όλες τις κατηγορίες θα γίνεται κανονικά, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 38 του Ν. 3996/2011, ανεξάρτητα από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης ή την ημερομηνία έναρξης χορήγησης της σύνταξης.

Στην πράξη, το ΙΚΑ παραδέχεται ότι δεν γνωρίζει τον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων για αιτήσεις που κατατέθηκαν από την 1η Σεπτεμβρίου 2015 και μετά, ημερομηνία έναρξης της εφαρμογής του νόμου 3863/2010, γνωστού και ως νόμου Λοβέρδου - Κουτρουμάνη. Για τον λόγο αυτό, επισημαίνει ότι οι αποφάσεις θα βγαίνουν με επιφύλαξη.

Η εγκύκλιος αυτή έρχεται τη στιγμή που στο υπουργείο Εργασίας γράφεται το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο, που θα προβλέπει νέες αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων από το 2016 και μετά για όλους ανεξαιρέτως τους ασφαλισμένους. Στο νέο ασφαλιστικό τοπίο, δεν θα υπάρχει μεταβατική περίοδος υπολογισμού των συντάξεων, δεν θα εφαρμοστεί δηλαδή μεικτός τρόπος υπολογισμού με βάση το σύνολο του χρόνου ασφάλισης που έχει διανύσει ο ασφαλισμένος, τον μέσο μισθό όλου του εργασιακού βίου και ενιαίους συντελεστές αναπλήρωσης. Με δεδομένο ότι η... ακαριαία εφαρμογή του νόμου Λοβέρδου - Κουτρουμάνη θα οδηγούσε τους νέους συνταξιούχους, όσους δηλαδή συνταξιοδοτηθούν το 2016, σε μειώσεις στις συντάξεις της τάξης του 6,5%, οι ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης εκτιμούν πως η κατάργηση της μεταβατικής περιόδου θα φέρει μονομιάς μεσοσταθμικές απώλειες που μπορεί να προσεγγίζουν αυτό το ποσοστό.

Διευκρινίσεις και για τα όρια ηλικίας

Στην εγκύκλιο του ΙΚΑ υπάρχουν οι δύο πίνακες μέσω των οποίων διαχωρίζονται οι αυξήσεις των ορίων ηλικίας, ανά περίπτωση. Στον πίνακα 1 διευκρινίζεται ότι εμπίπτουν οι περιπτώσεις εκείνες ασφαλισμένων που με παλαιότερους νόμους προβλεπόταν χρόνος ασφάλισης για την κατοχύρωση ή τη θεμελίωση δικαιώματος συνταξιοδότησης μεγαλύτερος ή ίσος με 10.500 ημέρες (ή 35 έτη) ασφάλισης. Επίσης, επηρεάζει περιπτώσεις ασφαλισμένων για τους οποίους δεν προβλεπόταν όριο ηλικίας συνταξιοδότησης. Ο ίδιος πίνακας αφορά και στους ασφαλισμένους που συνταξιοδοτούνται ως σύζυγοι, γονείς ή αδελφοί ατόμων με αναπηρία, με 7.500 ημέρες ασφάλισης, κατηγορία η οποία δεν είχε όριο ηλικίας και πλέον προβλέπεται το 55ο έτος.

Αντίστοιχα, στον πίνακα 2 της εγκυκλίου εμπίπτουν ασφαλισμένοι που έχουν κατοχυρώσει ή κατοχυρώνουν μία εκ των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης για τη λήψη πλήρους σύνταξης λόγω γήρατος, των οποίων το καταληκτικό όριο ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης είναι το 67ο έτος, όπως αυτό έχει καθοριστεί από προγενέστερες του ν. 4336/2015 γενικές, ειδικές ή καταστατικές διατάξεις. Επίσης εμπίπτουν οι ασφαλισμένοι για τους οποίους προβλεπόταν χρόνος ασφάλισης για την κατοχύρωση ή θεμελίωση δικαιώματος πλήρους συνταξιοδότησης μικρότερος από 10.500 ημέρες, καθώς και όσοι έχουν κατοχυρώσει ή κατοχυρώνουν τις κατά περίπτωση προϋποθέσεις μειωμένης σύνταξης, η οποία ακολουθεί την αντίστοιχη ως ανωτέρω τελικώς καταλήγουσα στο 67ο έτος της ηλικίας, προϋπόθεση πλήρους σύνταξης.

Σε κάθε περίπτωση, ξεκαθαρίζει ξανά από τη συγκεκριμένη εγκύκλιο ότι από την 1η Ιανουαρίου 2022 και μετά τα γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης είναι το 62ο με 40 έτη προϋπηρεσίας, ή το 67ο με 15ετία. Από την ίδια ημερομηνία θεσπίζεται όριο και για χορήγηση μειωμένης σύνταξης, που είναι το 62ο έτος με 15αετία.

Στην εγκύκλιο τονίζεται ότι ουσιαστικά οι Πίνακες 1 και 2 κατοχυρώνουν την ηλικία συνταξιοδότησης των ασφαλισμένων, η οποία καθορίζεται πλέον με βάση το ημερολογιακό έτος κατά το οποίο συμπληρώνουν την ηλικία που είχε καθοριστεί με βάση το προγενέστερο του ν. 4336/2015 νομοθετικό πλαίσιο. Συνεπώς, εάν αυτή η κατά περίπτωση κατοχυρωμένη ηλικία συνταξιοδότησης, που αποτυπώνεται στους Πίνακες 1 και 2, συμπληρωθεί από την 1.1.2022 και μετά, η θεμελίωση του δικαιώματος συνταξιοδότησης γίνεται με τη συμπλήρωση αυτής της κατοχυρωμένης ηλικίας. Εάν κατά την ημερομηνία αυτή δεν πληρούνται και οι ασφαλιστικές προϋποθέσεις, το δικαίωμα συνταξιοδότησης θεμελιώνεται με τη συμπλήρωση των προϋποθέσεων αυτών μεταγενέστερα.

Διευκρινίζεται όμως ότι «για το χρονικό διάστημα μέχρι 31.12.2021, το όριο ηλικίας θεμελίωσης μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος δεν μπορεί να υπερβαίνει το 62ο έτος της ηλικίας, με την επιφύλαξη των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου 11 του ν. 3863/2010 (115, Α')». Αυτό σημαίνει ότι όταν η στήλη «Ηλικία συνταξιοδότησης» του Πίνακα 2 παραπέμπει σε ηλικία μεγαλύτερη των 62 ετών για το χρονικό διάστημα από 19.8.2015 μέχρι 31.12.2021, η ηλικία αυτή περιορίζεται στο 62ο έτος.