Ολο το σχέδιο για τις e-αποδείξεις

Με τις αποδείξεις πειραματίστηκαν τα προηγούμενα χρόνια πολλοί. Από τις επιστροφές φόρου του 2011 για όσους μάζευαν περισσότερες αποδείξεις από τις απαιτούμενες και τίναξαν στον αέρα τον προϋπολογισμό έως το φιάσκο της φοροκάρτας αποδείξεων, στου φορολογούμενου το κεφάλι εκπαιδεύτηκαν αρκετοί μαθητευόμενοι μάγοι.

Τώρα, το μοντέλο αλλάζει. Και οι πρώτες πληροφορίες δείχνουν πως αλλάζει προς το καλύτερο. Η 31η Δεκεμβρίου 2015 θα είναι η τελευταία ημέρα κατά την οποία οι φορολογούμενοι θα πρέπει να μαζεύουν χάρτινες αποδείξεις για να «κλειδώσουν» την έκπτωση φόρου των 2.100 ευρώ.

Από την 1η Ιανουαρίου 2016, το υπουργείο Οικονομικών δεν θα αναγνωρίζει καμία έκπτωση δαπάνης η οποία δεν έχει γίνει με πλαστικό χρήμα ή μέσω τραπεζικής συναλλαγής, προκειμένου να χορηγήσει έκπτωση φόρου, ενώ προωθεί και τη σταδιακή σύνδεση των ταμειακών μηχανών με τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων.

Η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με το υπουργείο Οικονομικών έχει προβλεφθεί νομοθετικά από το 2011, αλλά δεν προχώρησε ποτέ βήμα παραπέρα από τα... χαρτιά.

Αν σε αυτά τα δύο μέτρα δύσκολα θα βρεθεί κάποιος ο οποίος με επιχειρήματα θα μπορέσει να ισχυριστεί ότι το υπουργείο Οικονομικών κάνει λάθος, δεν ισχύει το ίδιο και για το τρίτο μέτρο, το οποίο βρίσκεται στα σκαριά -σε πιο μακροχρόνιο ορίζοντα- και φέρνει τέλη κυκλοφορίας σε συνάρτηση με την κατανάλωση καυσίμων.

Παράγοντες της αγοράς υποστηρίζουν ότι μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες ευρύτερα στην οικονομία, όταν τα καύσιμα τα οποία πωλούνται στην Ελλάδα επιβαρύνονται ήδη με τους υψηλότερους φόρους στην Ε.Ε. Πηγές του υπουργείου Οικονομικών προσδιορίζουν το μέγεθος της επιβάρυνσης στην τιμή των καυσίμων σε 4-5 λεπτά ανά λίτρο, αναδεικνύοντας μια φιλοσοφία αντιρρυπαντική, αλλά η κουβέντα μόλις άναψε.

Τέλος οι χάρτινες αποδείξεις

Με διάταξη νόμου η οποία αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή ίσως και εντός της εβδομάδας, θα ορίζεται ότι από την 1η Ιανουαρίου 2016, προκειμένου να χτιστεί το αφορολόγητο των 9.550 ευρώ (για όσους κερδίζουν το μέγιστο όφελος μείωσης φόρου 2.100 ευρώ), θα απαιτούνται αποδείξεις ίσες με το 10% του συνολικού εισοδήματος, με μέγιστο όριο 10.500 ευρώ (ανοικτό πάντως είναι το ενδεχόμενο να κινείται και πάνω από το όριο του 10%).

Μετρούν πάσης φύσεως αποδείξεις, αρκεί οι δαπάνες να έχουν γίνει με πλαστικό χρήμα ή μέσω τράπεζας. Το ίδιο θα ισχύσει και για την έκπτωση των ιατρικών δαπανών. Από το μέτρο θα εξαιρεθούν ηλικιωμένοι (άνω των 75 ή 80 ετών) και κάτοικοι δυσπρόσιτων περιοχών.

«Κάθε μήνα, μόνο το δημόσιο καταβάλλει για μισθούς και συντάξεις κοντά στα 2 δισ. ευρώ. Αν μπορέσουμε 1,5 δισ. ευρώ από αυτά να το περάσουμε μέσω τραπεζικού συστήματος, αντιλαμβάνεστε πόσο μεγάλη αύξηση των εσόδων από ΦΠΑ θα έχουμε», αναφέρει στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών, σημειώνοντας πως αυτό θα είναι το πρώτο μέτρο για τη μετάβαση στην εποχή του πλαστικού χρήματος.

Με άλλη διάταξη θα ορίζεται η σταδιακή διασύνδεση ταμειακών μηχανών με τη ΓΓΔΕ, μέτρο το οποίο έχει ψηφιστεί από το 2011 αλλά ουδέποτε μέχρι σήμερα εφαρμόστηκε. Το μέτρο θα εφαρμοστεί σε πιλοτική βάση από τις αρχές του 2016, προκειμένου το υπουργείο Οικονομικών να έχει εικόνα σε κάθε απόδειξη η οποία εκδίδεται.

Από μόνο του, αυτό το μέτρο δεν μπορεί να κάνει πολλά. Αν δεν εκδίδεται απόδειξη, το υπουργείο Οικονομικών δεν θα βλέπει τίποτα. Αν όμως διαπιστώσει περιπτώσεις καταστημάτων τα οποία εκδίδουν στη χάση και στη φέξη μια απόδειξη, ένας έλεγχος θα μπορούσε στη συνέχεια να δώσει απαντήσεις με φορολογικό ενδιαφέρον.

Για τα τέλη στην αντλία

Στο μέτωπο των τελών κυκλοφορίας, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρύφων Αλεξιάδης προσπαθεί να βρει λύσεις ώστε να περιοριστούν δραστικά οι τρελές επιβαρύνσεις για ορισμένους κατόχους Ι.Χ. που οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στη λύση της κατάθεσης πινακίδων.

Οι πρόσφατες αλλαγές δεν είναι ικανές να ανακόψουν το κύμα κατάθεσης πινακίδων. Αν μειωθεί κατά 60 ευρώ, ένας λογαριασμός που φτάνει τα δύο χιλιάρικα για κάποιον ο οποίος επιβαρύνεται για ένα παλιό αυτοκίνητο με πολλά κυβικά και με φόρο πολυτελούς διαβίωσης, η εικόνα δεν αλλάζει.

Γι' αυτό εξετάζεται κάτι πιο δραστικό. Κάθε χρόνο, το υπουργείο Οικονομικών εισπράττει κοντά στο 1,1 δισ. ευρώ από τέλη κυκλοφορίας. Το σενάριο που επεξεργάζονται στην Καραγιώργη Σερβίας προβλέπει το ποσό αυτό να πέσει στο μισό και παρακάτω. Τα σημερινά τέλη κυκλοφορίας των 600 ευρώ μπορεί να μειωθούν ακόμα και στα 100 ευρώ, αναφέρει πηγή υπουργείου Οικονομικών.

Έτσι λοιπόν, το 2017 για τον κάτοχο του συγκεκριμένου αυτοκινήτου θα ξεκινήσει με επιβάρυνση τελών κυκλοφορίας της τάξεως των 100 ευρώ.

Το συνολικό ποσό της επιβάρυνσης θα προσδιορίζεται με βάση τα διανυόμενα χιλιόμετρα. Κάθε φορά που θα πηγαίνει στο βενζινάδικο για καύσιμα, η τιμή ανά λίτρο θα επιβαρύνεται με 4-5 λεπτά, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του υπουργείου Οικονομικών.

Τα μαθηματικά, όμως, άλλα δείχνουν. Αν από το 1,1 δισ. ευρώ των ετήσιων τελών κυκλοφορίας, τα προσδοκώμενα έσοδα πέσουν στα μισά (550 εκατ. ευρώ), με το σύστημα των τελών στην αντλία θα πρέπει να εισπραχθούν άλλα 550 εκατ. ευρώ.

Στοιχεία της Ένωσης Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών δείχνουν ότι η περυσινή ετήσια κατανάλωσης βενζίνης, πετρελαίου κίνησης και υγραερίου έφτασε τα 5.532.302 τόνους. Η επιβάρυνση επομένως για να βγει ο λογαριασμός (με την παραδοχή ότι το δημοσιονομικό αποτέλεσμα των αλλαγών θα είναι ουδέτερο), φτάνει τα 10 λεπτά ανά λίτρο.

Παράγοντες της αγοράς καυσίμων κάνουν λόγο για καταστροφική επιβάρυνση, η οποία θα πλήξει ευρύτερα την οικονομία, ιδίως τον κλάδο των μεταφορών, αν δεν ληφθεί ειδική μέριμνα.

Πρακτικά, πάντως, με το σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, κάποιοι οι οποίοι χρησιμοποιούν ελάχιστα τα αυτοκίνητά τους, θα πληρώσουν πολύ λιγότερα. Κάποιοι άλλοι, με πολλά χιλιόμετρα, μπορεί να κληθούν να πληρώσουν τον... κούκο αηδόνι.

Το σενάριο αλλαγών στα τέλη κυκλοφορίας αφορά στο 2017 και είναι υπό κατάρτιση. Οριστικές αποφάσεις αναμένεται να ληφθούν το πρώτο εξάμηνο του 2016 και θα αφορούν συνολικά τις επιβαρύνσεις στα οχήματα. Σε συνεργασία με τους φορείς της αγοράς και τα συναρμόδια υπουργεία, το υπουργείο Οικονομικών αναμένεται να ανοίξει συνολικά τον φάκελο των επιβαρύνσεων στα Ι.Χ. από τα τέλη κυκλοφορίας και τα τέλη ταξινόμησης έως την κυκλοφορίας στον δακτύλιο, τις κάρτες καυσαερίων και τα ασφάλιστρα.

Σχεδιάζει μάλιστα και ένα ειδικό αυτοκόλλητο το οποίο θα αποτελεί την ηλεκτρονική ταυτότητα των αυτοκινήτων, με ένα τσιπάκι το οποίο θα ενσωματώνει κάθε πληροφορία σχετική με το όχημα. Από το εάν έχει περάσει από ΚΤΕΟ, έως εάν έχει πληρώσει τα τέλη κυκλοφορίας και τα ασφάλιστρα, ή εάν έχει λήξει η κάρτα ελέγχου καυσαερίων.