Σύσκεψη αρχηγών: Ο καβγάς και η επόμενη μέρα

«Ο διάλογος για τα μείζονα ζητήματα θα ξεκινήσει και όλοι θα κριθούν» είναι το σχόλιο κυβερνητικών στελεχών για την έκβαση του Συμβουλίου Αρχηγών και την άρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ να συνδράμουν «έστω και σε επίπεδο κοινού ανακοινωθέντος».

Πλέον, το ερώτημα που μένει να απαντηθεί μέσα στις επόμενες ημέρες (ή ώρες) αφορά τη μορφή και τον χρόνο ψήφισης του ασφαλιστικού νομοσχεδίου.

Οπως άφησε καθαρά να εννοηθεί χθες η κυβερνητική εκπρόσωπος Ολγα Γεροβασίλη, δεν θεωρείται δεδομένο ότι η ψήφιση θα γίνει πριν από τις γιορτές, προκειμένου να εξαντληθούν όλα τα περιθώρια διαλόγου – έστω και σε επίπεδο κοινοβουλευτικής επιτροπής.

Σε μία τέτοια περίπτωση, το δημοσιονομικό μέρος του ασφαλιστικού (μείωση δαπανών) θα «περάσει» μέσα από τον προϋπολογισμό του 2016 και η μεταρρύθμιση θα μετατεθεί για τον Ιανουάριο.

«Η πορεία της διαπραγμάτευσης είναι σύνθετη υπόθεση και εξαρτάται απολύτως από τις διαβουλεύσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο για το προσφυγικό», λένε κυβερνητικές πηγές. Τονίζοντας ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα συνδέσει τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνει η χώρα (σ.σ. πόσο μάλλον τις επιπλέον που θεωρείται πιθανό να αναλάβει) με χαλάρωση των απαιτήσεων στην εφαρμογή του προγράμματος.

Από αυτή την άποψη, δεν ήταν τυχαία η σύγκληση του Συμβουλίου Αρχηγών μία ημέρα πριν από τη σημερινή έκτακτη Σύνοδο Κορυφής ΕΕ – Τουρκίας για το προσφυγικό.

Εμείς προχωράμε...

Ως προς την έκβαση του Συμβουλίου Αρχηγών (και με δεδομένη την σκληρή τοποθέτηση του Αλέξη Τσίπρα που έκανε λόγο για υπονόμευση της προσπάθειας διαπραγμάτευσης και για κατώτερη των περιστάσεων στάση από ΝΔ-ΠΑΣΟΚ) κυβερνητικά στελέχη σημειώνουν ότι:

* Η απροθυμία που έδειξαν οι αρχηγοί της αντιπολίτευσης να συμφωνήσουν «σε μία μίνιμουμ εθνική θέση ότι κυβέρνηση και αντιπολίτευση προσέρχονται στη διαπραγμάτευση για το ασφαλιστικό με κοινή θέση εναντίον της μείωσης των συντάξεων», εκθέτει τους ίδιους στην κοινωνία.

«Πόσο μάλλον που τα κόμματά τους κυβέρνησαν τη χώρα διαδοχικά τα τελευταία 40 χρόνια και έχουν την κύρια ευθύνη για το 'σημείο μηδέν' που βρίσκεται τώρα το ασφαλιστικό σύστημα», λένε, αναφερόμενοι στον Γιάννη Πλακιωτάκη και στην Φώφη Γεννηματά από τους οποίους «προήλθε η επίμονη αντίδραση».

Τα ίδια στελέχη αφήνουν να εννοηθεί ότι η αρνητική τους στάση ενισχύθηκε από παράγοντες των κομμάτων τους, καθώς επικαλούνται τα συχνά τηλεφωνήματα που έκαναν ο κ. Πλακιωτάκης και η κ. Γεννηματά – αν και για τον μεταβατικό πρόεδρο της ΝΔ το θεωρούν «φυσιολογικό».

* Η στάση των αρχηγών (πλην του Βασίλη Λεβέντη) «θα αξιολογηθεί και από τους αξιωματούχους των «αδελφών» (τους) ευρωπαϊκών κομμάτων, οι οποίοι πιέζουν τον Αλέξη Τσίπρα να συμπράξει κυβερνητικά μαζί τους.

Θεωρείται βέβαιο ότι ο πρωθυπουργός θα θίξει το θέμα και σήμερα, στο περιθώριο της έκτακτης Συνόδου Κορυφής.

Ειδικά για το προσφυγικό, μένει να αξιολογηθεί από τους εταίρους (και κυρίως από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα στο οποίο ανήκει η ΝΔ) καθώς ο κ. Πλακιωτάκης αρχικά αντιτάχθηκε στα hot spots, αλλά ανασκεύασε όταν ο κ. Τσίπρας επισήμανε ότι πρόκειται για ευρωπαϊκή θέση.

* Η χθεσινή εξέλιξη θα «τσιμεντάρει» τις κοινοβουλευτικές ομάδες του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ, καθώς γίνεται πλέον καθαρό ότι η αντοχή της κυβέρνησης εξαρτάται αποκλειστικά από τους 153 βουλευτές της. Οι οποίοι, όπως αναφέρεται, «οργίσθηκαν» (και... «θορυβήθηκαν») από την δήλωση του Μάκη Βορίδη για νέα κυβέρνηση από την παρούσα Βουλή με πρωθυπουργό τον Αντώνη Σαμαρά και την ανάλογη δήλωση του Ευ. Βενιζέλου – χωρίς να αναφέρει όνομα νέου πρωθυπουργού.

Στο σημείο αυτό, δεν θεωρούν απίθανη η ενίσχυση των 153 από βουλευτές της αντιπολίτευσης – όχι μόνο ως αποτέλεσμα στήριξης του νομοσχεδίου από κόμμα, π.χ. την Ενωση Κεντρώων, αλλά και ως μεμονωμένη κίνηση.

ΝΔ: «Υποκριτική στάση»

Με τη φράση «ο βασιλιάς είναι γυμνός», ο Γιάννης Πλακιωτάκης αποτύπωσε τη γνώμη που αποκόμισε από το χθεσινό συμβούλιο με πρωτοβουλία του Πρωθυπουργού. Έχοντας προαναγγείλει τη στάση που θα κρατούσε εκ των προτέρων, ο μεταβατικός πρόεδρος της ΝΔ δεν αιφνιδίασε κανέναν με την άρνησή του στο σύνολο των θεμάτων που έπεσαν στο τραπέζι.

Όπως είπε μετά την αποχώρησή του από το Προεδρικό Μέγαρο είχε τη δυνατότητα να στηλιτεύσει τις απόψεις και τις αστοχίες του Αλέξη Τσίπρα και της κυβέρνησής του, εκφράζοντας παράλληλα την ανησυχία του για τις τρέχουσες εξελίξεις.

Όπως διαρρέει η Συγγρού, ο πρωθυπουργός είπε στους αρχηγούς των κομμάτων ότι δεν απορρίπτει μεν την κυβερνητική συνεργασία, «αλλά μην έχετε αμφιβολία ότι αυτή η κυβέρνηση θα μείνει ως το 2019».

Όταν τους ρώτησε πώς θα εξηγήσετε έξω την άρνησή σας να υπογράψετε κοινό ανακοινωθέν για το ασφαλιστικό, ο κ. Πλακιωτάκης φέρεται να απάντησε: «Είναι υποκριτικά αυτά που λες, κόβετε τις συντάξεις με την ψήφο σας και μετά ζητάτε να μην κοπούν οι συντάξεις. Η κυβέρνηση έχει φέρει μειώσεις 2,2 δισ. για 2015 και 2016», υποστήριξε, κάτι πάντως που αρνήθηκε ο πρωθυπουργός.

Σχετικά με τα περί συνεννόησης, ο Γιάννης Πλακιωτάκης κατηγόρησε τον κ. Τσίπρα για «υποκριτική στάση», αφού του δόθηκαν δύο ευκαιρίες και τον Ιανουάριο και το καλοκαίρι όμως εκείνος «επέλεξε να πάει μόνος του».

Και τα τρία θέματα της ατζέντας του συμβουλίου (ασφαλιστικό, προσφυγικό, συνταγματική αναθεώρηση), η ΝΔ εκτιμά πως αφορούν την κοινοβουλευτική διαδικασία. Μάλιστα γαλάζια στελέχη εκτιμούν ότι η κυβέρνηση μπορεί να βάζει στο τραπέζι τον εκλογικό νόμο «για να καλύψει τον Αρμαγεδώνα που έρχεται στο ασφαλιστικό»

«Και εσείς τα έχετε ψηφίσει», αντίτεινε ο Αλέξης Τσίπρας, κατά τη Συγγρού, με τον μεταβατικό πρόεδρο της ΝΔ να απαντά: «Εμείς ψηφίσαμε χρόνο και πλαίσιο, εσύ μας έσυρες σε αχρείαστο τρίτο μνημόνιο».

Ειδικά πάντως για το προσφυγικό, όπως εξηγούν στο γαλάζιο στρατόπεδο, δεν έχει σοβαρή διαφωνία με την κυβέρνηση για το τι θα γίνει από εδώ και πέρα, όμως –όπως λένε- το ζήτημα είναι να αναζητηθούν οι ευθύνες για το πως φτάσαμε ως εδώ.

Όσον αφορά την τοποθέτηση του Πάνου Καμμένο, η απάντηση της ΝΔ είναι δηκτική: «Το γαρ πολύ της θλίψεως γεννά παραφροσύνη».

Και όλα αυτά, ενώ οι υποψήφιοι αρχηγοί, με δηλώσεις τους ή δημόσιες παρεμβάσεις τους, έπαιρναν θέση στις εξελίξεις. Και πάλι Απόστολος Τζιτζικώστας και Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν εμφανώς πιο σκληροί με τον Αλέξη Τσίπρα, σε αντίθεση με τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη, ο οποίος εμφανίστηκε για μία ακόμη φορά πιο διαλλακτικός.

Γεννηματά: «Μεγάλη σύγχυση»

«Από τη συνάντηση των πολιτικών αρχηγών δικαιωνόμαστε. Ο πρωθυπουργός ήρθε χωρίς ούτε μία πρόταση συγκεκριμένη και επιτέλους θα φέρει τα θέματα στη Βουλή για να τα συζητήσουμε».

Αυτό ανέφερε συνεργάτης της Φώφης Γεννηματά, αμέσως μετά το συμβούλιο των αρχηγών, όπου οι διάλογοι ανάμεσα στις δύο πλευρές, όπως τους περιγράφει η Χαριλάου Τρικούπη, ήταν -αν μη τι άλλο- έντονοι.

«Έχετε το θράσος να μιλάτε εσείς που κάνατε τόσες περικοπές», φέρεται να είπε ο Αλέξης Τσίπρας στους αρχηγούς, λαμβάνοντας την απάντηση από την πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ: «Μιλάς εσύ για θράσος που παρέλαβες τη χώρα με πρωτογενές πλεόνασμα και την οδήγησες σε αυτά τα χάλια και στο τρίτο και χειρότερο μνημόνιο;».

Στη συνέχεια, σε άλλη προσωπική επίθεση του πρωθυπουργού προς τη Φώφη Γεννηματά, πάντα σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο κ. Τσίπρας ανέφερε: «Δεν θυμάμαι να μην ψήφισες κάτι από τις περικοπές που έκανε η συγκυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ». Άμεση η απάντηση της προέδρου του ΠΑΣΟΚ: «Είσαι σε τόσο μεγάλη σύγχυση που δεν θυμάσαι ότι δεν ήμουν καν βουλευτής».

Όταν δε η κουβέντα ήρθε στο κοινό ανακοινωθέν που πρότεινε ο πρωθυπουργός για το ασφαλιστικό, η κ. Γεννηματά του είπε: «Μας κοροϊδεύεις, δεν μπορεί να μας λες να υπογράψουμε, όταν στον προϋπολογισμό του 2016 περιλαμβάνεις περικοπές των συντάξεων κατά 2 δισ.».

Θεοδωράκης: Απλή αναλογική

Οι συναντήσεις αρχηγών δεν λύνουν τα μεγάλα προβλήματα, είναι η διαπίστωση του Σταύρου Θεοδωράκη μετά το συμβούλιο. «Ο δρόμος που τραβάει ο κ. Τσίπρας είναι λάθος. Τα αδιέξοδα στην κοινωνία μέρα με την μέρα μεγαλώνουν. Και βέβαια οι συσκέψεις των πολιτικών αρχηγών δεν λύνουν τα προβλήματα της κοινωνίας», δήλωσε αμέσως μετά.

Σε εμφανώς πιο σκληρή γραμμή από αυτήν των προηγούμενων μηνών, ο επικεφαλής του Ποταμιού για τη συνταγματική αναθεώρηση μέσα στη σύσκεψη είπε ότι «το συζητάω υπό τον απαράβατο όρο ότι θα περιληφθεί η απλή αναλογική και ότι θα ψηφιστεί εντός του 2016».

Για το ασφαλιστικό είπε ότι είναι «το τέρας που έκρυβαν όλα τα κόμματα εξουσίας κάτω από το χαλί και δε θέλουν να το αντιμετωπίσουν», ενώ το Ποτάμι είναι έτοιμο να πει τις απόψεις του στη Βουλή καθώς επιθυμεί ένα βιώσιμο σύστημα χωρίς νέες περικοπές και χωρίς νέα βάρη στον κόσμο της παραγωγής.

Παράλληλα, επεσήμανε τις μεγάλες ευθύνες της κυβέρνησης για το προσφυγικό «γιατί οι ροές αυξήθηκαν και λόγω της ανευθυνότητας των υπουργών που διατείνονταν ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα χωρίς σύνορα που ο καθένας μπορεί να έρχεται και να πηγαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη». Δήλωσε δε ικανοποιημένος από την ανταπόκριση των άλλων αρχηγών -πλην Πλακιωτάκη- για αλλαγή του εκλογικού νόμου.

Λεβέντης: Οικουμενική με τεχνοκράτες

Υψηλούς τόνους χρησιμοποίησε και ο Βασίλης Λεβέντης, ο οποίος, τόσο μέσα όσο και έξω από τη σύσκεψη έβαλε κατά των αρχηγών της αντιπολίτευσης που λιθοβολούν τον Τσίπρα και πυρπολούν τη συναίνεση», ωστόσο ήταν λάβρος και κατά της κυβέρνησης: «Οι ξένοι έχουν κουραστεί να κάνουν υποχωρήσεις και να δίνουν παρατάσεις. Νομίζω ότι σε αυτό το σχέδιο ο Αλ. Τσίπρας θα αποτύχει. Τι στήριξη να παράσχω στο ασφαλιστικό, αφού έχουν υπογράψει μείωση συντάξεων κατά 40%;», διερωτήθηκε.

Εκτίμησε δε ότι είπε πως το Grexit είναι στο τραπέζι, επαναλαμβάνοντας την ανάγκη σχηματισμού οικουμενικής κυβέρνησης με τη συμμετοχή τεχνοκρατών. Στο σημείο αυτό επιχείρησε να τον διακόψει ο πρωθυπουργός και ο πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων τον ρώτησε: «Κύριε πρόεδρε, αισθάνεστε τόσο ισχυροί, εσείς και η κυβέρνησή σας;» Και τότε ο κ. Τσίπρας του απάντησε: «Ναι και ξέρουμε και είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε ότι έχουμε μπροστά μας».