Ποιοι και πώς προστατεύονται από πλειστηριασμούς

Διαγραφή μέρους των οφειλών αλλά και επιδότηση της δόσης του στεγαστικού δανείου για τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά προβλέπει η συμφωνία της κυβέρνησης με τους θεσμούς, όπως τόνισαν Ευκλείδης Τσακαλώτος για Γιώργος Σταθάκης.

Η συμφωνία αφορά:

α) Στο 25% των οφειλετών ήτοι στα ευάλωτα νοικοκυριά που αντιστοιχούν σε περίπου 35% των δανειοληπτών στεγαστικών δανείων. Για τα ευάλωτα νοικοκυριά, με εισόδημα έως 20.000 ευρώ για 4μελη οικογένεια και 170.000 ευρώ αντικειμενική αξία ακινήτου, θα υπάρχει απόλυτη προστασία της πρώτης κατοικίας καθώς στην κατηγορία αυτή το όποιο έλλειμμα εισοδήματος για την εξυπηρέτηση του δανείου θα καλύπτεται από το δημόσιο, όπως είπε ο υπουργός Οικονομικών κ. Ευκλείδης Τσακαλώτος.

β) Η δεύτερη κατηγορία αφορά τα «μεσαία» νοικοκυριά με εισόδημα έως 35.000 ευρώ (4μελής οικογένεια) και αντικειμενική αξία ως 230.000 ευρώ. Ο προσδιορισμός της δόσης που θα πληρώνουν τα νοικοκυριά θα γίνονται από το δικαστήριο με βάση την τρέχουσα εμπορική αξία της πρώτης κατοικίας.

Αν για κάποιο λόγο, οι δανειολήπτες δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν την εξόφληση του δανείου, με βάση την τρέχουσα αξία, τότε το δάνειο θα παραπέμπεται για ρύθμιση με βάση τον κώδικα δεοντολογία των τραπεζών.

Ο υπουργός Οικονομικών, μιλώντας σε παρελθόντα χρόνο για το νόμο Κατσέλη σημείωσε πως ήταν καλός αλλά δεν αντιμετώπισε το πρόβλημα των κόκκινων δανείων, ενώ ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθακης ξεκαθάρισε πως οι αιτήσεις που έχουν ήδη κατατεθεί για ένταξη στο νόμο Κατσέλη θα εξεταστούν με βάση το παλαιό θεσμικό πλαίσιο.

Σημειώνεται πως το θεσμικό πλαίσιο για την προστασία της πρώτης κατοικίας, που συμφωνήθηκε με τους θεσμούς, θα ισχύσει για τρία χρόνια και έξι μήνες πριν τη λήξη αυτής της περιόδου θα υπάρξει αναθεώρηση του με βάση τα δεδομένα που θα υπάρχουν εκείνη την εποχή.

Τα ερωτηματικά

Αρκετά, πάντως είναι τα ερωτηματικά. Κεντρικό σημείο προβληματισμού είναι υπό ποιες προϋποθέσεις θα γίνει αφ ενός η αναπροσαρμογή της καταβαλλόμενης δόσης και αφ ετέρου της συνολικής αξίας του ακινήτου, προκειμένου να επέλθει διαγραφή μέρους του χρέους και αντίστοιχα μείωση της μηνιαίας δόσης, όπως θα προβλέπει η νέα ρύθμιση.

Σημειώνεται πως με βάση τα όσα έχουν γίνει γνωστά μέχρι και σήμερα από κυβερνητικές πηγές στην περίπτωση που η εμπορική αξία του ακινήτου είναι χαμηλότερη από την εμπορική τιμή με βάση την οποία έγινε η αγορά, άρα και η σύναψη του δανείου, θα υπάρχει διαγραφή της οφειλής. Δηλαδή στην περίπτωση που ένα ακίνητο είχε εμπορική αξία 200.000 ευρώ και σήμερα η εμπορική του έχει πέσει στα 170.000 ευρώ, οι 30.000 ευρώ θα διαγραφούν από το χρέος.

Η όλη προσπάθεια κινείται στην καταγραφή των σημερινών εμπορικών αξιών και στην ανάλυση στοιχείων βάσει των οποίων έγιναν οι χορηγήσεις όταν συνήφθη το στεγαστικό δάνειο. Ωστόσο οι σημερινές εμπορικές αξίες είναι δύσκολο να προσδιοριστούν και αυτό γιατί σε αρκετές περιπτώσεις δεν υπάρχει καν αγορά αλλά ούτε και επαρκής τεκμηρίωση, όπως σημειώνουν παράγοντες της αγοράς. Επ αυτού ο υπουργός Οικονομίας κ. Γιώργος Σταθάκης προανήγγειλε ότι ανεξάρτητοι εκτιμητές θα αναλάβουν αυτό το έργο.

Επίσης σε κάποιες περιπτώσεις, ειδικά μέσων εισοδηματικά περιοχών, οι αντικειμενικές αξίες είναι ακόμη υψηλότερες από τις εμπορικές. Επιπλέον οι τράπεζες θα πρέπει να δώσουν πλήρη στοιχεία για τα δάνεια που ελήφθησαν τις καλές εποχές όπου συνήθως τα ποσά ήταν πάνω από τις αντικειμενικές αξίες και με χορηγήσεις που συμπλήρωναν τα ποσά με παράπλευρους τρόπους (επισκευαστικά δάνεια, κ.τλ.).

Σε αυτό το τοπίο το μεσημέρι της Τρίτης ο υπουργός Οικονομίας κ. Γιώργος Σταθάκης κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου ανέφερε πως «το δάνειο αναπροσαρμόζεται και μαζί η δόση που πρέπει να αποπληρώνει ένα νοικοκυριό. Προσδιορίζεται από έναν νέο όρο την τρέχουσα εμπορική αξία κατά κανόνα η τρέχουσα εμπορική αξία είναι χαμηλότερη σήμερα απ’ ότι ήταν πριν 5-6 χρόνια και κατ’ επέκταση αυτό είναι το κόστος που θα φέρει η τράπεζα».

Να σημειωθεί ότι σε περίπτωση που δεν καταφέρει ο δανειολήπτης να εξυπηρετήσει την παραπάνω ρύθμιση (αν για παράδειγμα το εισόδημα δεν είναι αρκετό για να πληρωθεί η δόση που θα προκύψει) ή το δικαστήριο κρίνει ότι δεν πρέπει να τύχει προστασίας τότε ο δανειολήπτης θα πρέπει να βρει διακανονισμό με την τράπεζα με βάση τον Κώδικα Δεοντολογίας. Αν και εκεί δεν υπάρξει λύση τότε έρχεται αντιμέτωπος με τον κίνδυνο πλειστηριασμού.

Η ουσία πάντως είναι ότι στόχος της κυβέρνησης μέσω της νέας ρύθμισης όσο και αυτής που θα έρθει τον επόμενο μήνα και θα αφορά στη διαχείριση του συνόλου των κόκκινων δανείων φυσικών και νομικών προσώπων είναι η αποκατάσταση της λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος.

Όπως είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός Οικονομίας κ. Γιώργος Σταθάκης στόχος είναι ο μέσος όρος των μη εξυπηρετούμενων δανείων που σήμερα είναι στο 40% να φθάσει το μέσο Ευρωπαϊκό όρο που είναι 5-7%. Με τον υπουργό Οικονομικών κ. Ευκλείδη Τσακαλώτο να συμπληρώνει ότι κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο για να μπορέσει να λειτουργήσει σωστά το τραπεζικό σύστημα και να μπορέσουν οι τράπεζες να ξεχωρίζουν τους καλούς δανειολήπτες από αυτούς που μπαίνουν στο σύστημα για να το εκμεταλλευτούν.

Απαντώντας σε ερώτηση για την στρατηγική αναφορικά με το σύνολο των κόκκινων δανείων το οικονομικό επιτελείο της Κυβέρνησης ανέφερε πως η στρατηγική δεν θα είναι ενιαία αλλά θα περιλαμβάνει διαφορετικές λύσεις για τις διάφορες κατηγορίες δανείων (μεγάλα επιχειρηματικά, μικρά επιχειρηματικά, στεγαστικά, καταναλωτικά), αλλά θα προωθεί τη διαχείριση εντός του τραπεζικού συστήματος, αφήνοντας ωστόσο ανοικτό το ενδεχόμενο πώλησής τους σε ξένα funds. Σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι θα υπάρξει «απελευθεροποίηση της αγοράς αλλά πάντα με ένα ισχυρό ρυθμιστικό πλαίσιο που να προστατεύει τα πιο αδύναμα και ευάλωτα τμήματα της ελληνικής κοινωνίας».