Η αλλαγή ηγεσίας στην κορυφή των ρωσικών σιδηροδρόμων (RZD), της μεγαλύτερης σιδηροδρομικής εταιρείας του κόσμου, οδήγησε σε ανατροπή των σχεδίων επέκτασης στην Ελλάδα μέσω συμμετοχής στους διαγωνισμούς για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, την εταιρεία τροχαίου υλικού του ΟΣΕ (ROSCO) και τον ΟΛΘ.
Η RZD σε κοινοπραξία με τον όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ συμπεριλαμβάνονταν στους διεκδικητές που θα κληθούν να υποβάλουν δεσμευτικές προσφορές μέχρι τα τέλη του έτους για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ και λίγο αργότερα για τον ΟΛΘ.
Χθες το βράδυ έγινε γνωστό πως το διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας θα εισηγηθεί στη ρωσική κυβέρνηση την απόσυρση του ενδιαφέροντος από τους τρεις διαγωνισμούς του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ).
Ωστόσο κύκλοι της ρωσικής πλευράς υποστήριζαν πως δεν έχει ληφθεί ακόμα απόφαση σε κυβερνητικό επίπεδο. «Η απόφαση για συμμετοχή ή όχι της RZD θα είναι πολιτική», ξεκαθάριζαν.
Ειδικά για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, οι Ρώσοι ήταν μια ελπίδα καθώς η συμμετοχή των γαλλικών σιδηροδρόμων θεωρείται αμφίβολη, ενώ η ρουμανική GRF, όπως έγραψε προ ημερών το Euro2day.gr, πιθανώς θα συνεργαστεί με την αμερικανική Watco. Πάντως κύκλοι του ΤΑΙΠΕΔ υποστήριζαν μέχρι πριν από λίγες ημέρες πως τουλάχιστον δύο όμιλοι διατηρούν το ενδιαφέρον για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ενώ για τον ΟΛΘ παραμένουν στο παιχνίδι και οι οκτώ όμιλοι που πέρασαν στη δεύτερη φάση.
Όμως, η ξαφνική παραίτηση του επί δεκαετία προέδρου της RZD Vladimir Yakunin είχε προκαλέσει συζητήσεις για το αν θα συνεχιστεί η επιθετική πολιτική των ρωσικών σιδηροδρόμων και αν θα συμμετάσχουν τελικά στους δύο διαγωνισμούς. Ο 67χρονος Yakunin, που θεωρείται άνθρωπος του στενού περιβάλλοντος του προέδρου Vladimir Putin και «θύμα» των διεθνών κυρώσεων για την Ουκρανία, παραιτήθηκε τον Αύγουστο και αντικαταστάτης του ορίστηκε, με διάταγμα της ρωσικής κυβέρνησης, ο Oleg Belozerov, αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών από το 2009.
Η αντικατάσταση του Vladimir Yakunin, που είχε επισκεφτεί αρκετές φορές την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια και θεωρείται ο εμπνευστής του σχεδίου επέκτασης των ρωσικών σιδηροδρόμων στη χώρα μας, προκάλεσε κύμα συζητήσεων στη Μόσχα. Ενώ τα σενάρια έδιναν και έπαιρναν, μερίδα του ρωσικού Τύπου υποστηρίζει πως ο Yakunin παραιτήθηκε επειδή η κυβέρνηση αρνήθηκε να παράσχει χρηματοδότηση, ύψους 1,7 δισ. ευρώ, για υπό σχεδιασμό έργα αναβάθμισης του σιδηροδρομικού δικτύου. Οσοι θεωρούν πιθανό το συγκεκριμένο σενάριο υποστηρίζουν πως η άρνηση της κυβέρνησης στηρίζεται στην άποψη πως η προηγούμενη διοίκηση της RZD δεν ήταν και πρότυπο καλής διαχείρισης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η διοίκηση Yakunin είχε ζητήσει το 1,8 δισ. ευρώ (130 δισ. ρούβλια) και απείλησε πως αν δεν τα λάβει, θα προχωρήσει σε αύξηση των εισιτηρίων κατά 17,7%. Η κυβέρνηση αντιπρότεινε να χρηματοδοτήσει τα νέα έργα μέσω περιορισμού του κόστους λειτουργίας. Σε δηλώσεις του, την προηγούμενη εβδομάδα, ο πρώην επικεφαλής της RZD υπεραμύνθηκε της πολιτικής του και υποστήριξε πως η εταιρεία είναι περισσότερο αποδοτική από πολλές άλλες κρατικές επιχειρήσεις.
Ο Yakunin δήλωσε, επίσης, πως δεν σκοπεύει να ασχοληθεί με την πολιτική, ενισχύοντας τη φημολογία που συνέδεε την παραίτησή του με ευρύτερες ανακατατάξεις στον στενό κύκλο του προέδρου Putin. Όπως είπε, σχεδιάζει να επικεντρωθεί στην ακαδημαϊκή του καριέρα στον τομέα των διεθνών σχέσεων. Βέβαια, κάποιοι από τους άσπονδους φίλους του, όπως ο ακτιβιστής κατά της διαφθοράς Alexei Navalny, υποστηρίζουν πως δεν θέλει να γίνει γερουσιαστής επειδή πρέπει να δημοσιοποιήσει τα εισοδήματά του.
Επί της διοίκησης Yakunin, οι ρωσικοί σιδηρόδρομοι είχαν ενισχύσει την παρουσία τους στη Βαλκανική με την υπογραφή συμβάσεων αναβάθμισης σιδηροδρομικών δικτύων (π.χ. στη Σερβία) και τη σύναψη στρατηγικών συμμαχιών με διεθνείς ομίλους όπως η γαλλική Alsthom και η γερμανική Siemens. H RZD αποτελεί τον μεγαλύτερο εργοδότη στη Ρωσία, με περίπου 800.000 εργαζομένους, ενεργητικό ύψους 50 δισ. ευρώ και τη δεύτερη παγκοσμίως εταιρεία στον τομέα των μεταφορών.
Στα τέλη Οκτωβρίου 2013 η τότε διοίκηση του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) είχε ανακοινώσει πως στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού για την απόκτηση του 100% του μετοχικού κεφαλαίου της ΤΡΑΙΝΟΣΕ είχαν περάσει οι εξής: Κοινοπραξία μεταξύ της ρωσικής κρατικής εταιρείας Open Joint Stock Company Russian Railways (Rossiyskie Zheleznye Dorogi - RZD) και της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η SNCF Participations SAS, θυγατρική εταιρεία της κρατικής εταιρείας σιδηροδρόμων της Γαλλίας Societe Nationale des Chemins de Fer Francais (SNCF) και η S.C. Grup Feroviar Roman SA (GFR), ιδιωτική σιδηροδρομική εταιρεία της Ρουμανίας.
Την ίδια ημέρα είχαν εγκριθεί και τα τρία επενδυτικά σχήματα που συνεχίζουν στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού για την απόκτηση ποσοστού 100% του μετοχικού κεφαλαίου της Ελληνικής Εταιρείας Συντήρησης Σιδηροδρομικού Τροχαίου Υλικού Α.Ε. (ΕΕΣΣΤΥ ή ROSCO): Πρόκειται για κοινοπραξία μεταξύ της RZD και της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, της SIEMENS ΑΕ και κοινοπραξία μεταξύ της Alstom Transport SA και της DAMCO Energy του ομίλου Κοπελούζου.
Οσο για τον ΟΛΘ, οι δεσμευτικές προσφορές για το 51% των μετοχών αναμένονται στις αρχές του επόμενου έτους, στη δεύτερη φάση πέρασαν η δανέζικη APM Terminals, η γερμανική Deutsche Invest Equity Partners, η ελβετική Duferco Participations Holding S.A., η International Container Terminal Services από τις Φιλιππίνες, η ιαπωνική Mitsui & Co., Ltd., η P&O Steam Navigation Company (του ομίλου DP World από το Ντουμπάι), η κοινοπραξία των ρωσικών σιδηροδρόμων με τον όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και η τουρκική Yilport Holding.