Με πολλές εκπλήξεις και «κρυφά μηνύματα» ανακοινώθηκε λίγο πριν από τα μεσάνυχτα η νέα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ υπό τον Αλέξη Τσίπρα.
Είχε προηγηθεί ένα διήμερο διαβουλεύσεων και συνεργασιών, για να βρεθούν οι ισορροπίες που επιφέρει η κυβερνητική σύμπραξη και οι εσωκομματικές επιλογές, με ορισμένες από αυτές να φέρουν την προσωπική σφραγίδα του πρωθυπουργού.
Σημαντικό θεωρείται το (γενναίο) άνοιγμα στους «πασοκογενείς» με την υπουργοποίηση του Μάρκου Μπόλαρη και της Θεοδώρας Τζάκρη, ενώ οι ΑΝΕΛ «έχασαν» ένα κυβερνητικό μέλος.
Εξω Νικολούδης - Σαγιάς, μέσα Παπαγγελόπουλος
Οπως αναμενόταν, ο Γιάννης Δραγασάκης παρέμεινε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, καθώς ουδέποτε είδε με «καλό μάτι» τη μετακίνησή του στην Προεδρία της Βουλής. Αντιθέτως, ως διάδοχος... της Ζωής Κωνσταντοπούλου θα προταθεί ο Νίκος Βούτσης, ο οποίος ήθελε αυτό τον ρόλο από τις προηγούμενες εκλογές.
Αίσθηση προκάλεσε η απόφαση να μην είναι εκ νέου υπουργός Επικρατείας Κατά της Διαφθοράς ο Παναγιώτης Νικολούδης. Κατά τις πληροφορίες, κρίθηκε αναγκαία η μεταφορά του χαρτοφυλακίου στον πρώην δικαστικό Δημήτρη Παπαγγελόπουλο (αναπληρωτής υπουργός Δικαιοσύνης για θέματα διαφθοράς), ο οποίος θεωρείται «πιο γρήγορος, πιο έμπειρος και πιο αποτελεσματικός»...
Εκτός κυβερνητικού σχήματος βρέθηκε ο πρώην γραμματέας του Υπουργικού Συμβουλίου Σπύρος Σαγιάς, ο οποίος φερόταν να έχει απομακρυνθεί, ουσιαστικά, μετά την απόφαση για το δημοψήφισμα με την οποία είχε διαφωνήσει.
Τρεις συν ένας στο ΥΠΟΙΚ
«Για προφανείς λόγους» δεν συστήθηκε ειδικό υπουργείο για την παρακολούθηση της συμφωνίας (όπως ήθελαν οι αρχικές πληροφορίες), ωστόσο το νέο ΥΠΟΙΚ έχει... άρωμα διαπραγμάτευσης: υπουργός ανέλαβε εκ νέου ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και αναπληρωτής (για τις δαπάνες) ο Γιώργος Χουλιαράκης, που διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στην τελευταία φάση των διαβουλεύσεων με τους εταίρους.
Ο έτερος αναπληρωτής (για τα έσοδα) Τρύφωνας Αλεξιάδης είχε επιλεγεί από τον κ. Τσίπρα στον ανασχηματισμό του Ιουλίου (ήταν και υπηρεσιακός ΥΠΟΙΚ) ως ο πλέον φορο-γνώστης.
Το στίγμα της αναπτυξιακής προσπάθειας το δίνει η απόφαση να προστεθεί στο υπουργείο Ανάπτυξης (υπό τον Γιάννη Σταθάκη) υφυπουργός για την παρακολούθηση του ΕΣΠΑ: πρόκειται για τον (νεαρό) πρώην ΓΓ Δημοσίων Επενδύσεων Αλέξη Χαρίτση, στου οποίου τις ικανότητες «ποντάρει πολύ και προσωπικά ο κ. Τσίπρας».
Ο κ. Δραγασάκης, ως αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, αναμένεται να διατηρήσει την οικονομική εποπτεία (κυρίως των τραπεζών).
Οι «πασοκογενείς» Μπόλαρης - Τζάκρη
Ο Παναγιώτης Κουρουμπλής προκάλεσε ισχυρούς πονοκεφάλους στην Κουμουνδούρου και, προσωπικά, στον πρωθυπουργό. Οχι μόνο ήθελε να κρατήσει το υπουργείο Υγείας αλλά το είπε και δημοσίως («ή το Υγείας, ή πάω σπίτι μου»), για να υποχωρήσει τελικά αργά το βράδυ χθες και να μετακινηθεί στο Εσωτερικών, αφήνοντας το Υγείας στον Ανδρέα Ξάνθο, με αναπληρωτή υπουργό τον Παύλο Πολάκη.
Το ότι... δεν πήγε σπίτι του αποδίδεται στον θετικό ρόλο που έπαιξε τα τελευταία πέντε χρόνια, ως «πασοκογενής», στην απήχηση του ΣΥΡΙΖΑ. Για τον ίδιο λόγο μπήκαν στην κυβέρνηση ο Μάρκος Μπόλαρης ως υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και η Θεοδώρα Τζάκρη ως υφυπουργός Οικονομίας (και δη για θέματα Βιομηχανίας). Μαζί με τα άλλα στελέχη που προέρχονται από την κεντροαριστερά (όπως οι Δημήτρης Μάρδας και Χρήστος Σπίρτζης) εκτιμάται ότι σηματοδοτούν το σταθερό άνοιγμα στον εν λόγω χώρο.
Εκτός κυβέρνησης, όπως αναμενόταν άλλωστε, έμεινε ο πρώην υπουργός Προστασίας του Πολίτη Γιάννης Πανούσης, τον οποίον αντικατέστησε ο πρώην στρατιωτικός Νίκος Τόσκας.
Το εν λόγω χαρτοφυλάκιο το διεκδίκησε ο κ. Καμμένος για το κόμμα του, ωστόσο η Κουμουνδούρου έκρινε ότι δεν θα μπορούσαν να ανατεθούν στους ΑΝΕΛ «και οι ένστολοι και οι ένοπλοι».
Η Σία Αναγνωστοπούλου βρέθηκε υφυπουργός Παιδείας από αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών για θέματα ευρωπαϊκών υποθέσεων. Οι «κακές γλώσσες» αποδίδουν τη μετακίνηση στην προτίμηση του ΥΠΕΞ Νίκου Κοτζιά στον πρώην αναπληρωτή ΥΠΟΙΚ Δημήτρη Μάρδα.
Ναι από Δρίτσα - όχι από Γαβριήλ
Οι δυσλειτουργίες στο προηγούμενο σχήμα οδήγησαν στην κατάτμηση των υπουργείων-μαμούθ. Ετσι, ο Πάνος Σκουρλέτης κράτησε το Ενέργειας-Περιβάλλοντος και ο Χρήστος Σπίρτζης το Υποδομών.
Παρότι ο Θοδωρής Δρίτσας έχει ενστάσεις με την αποκρατικοποίηση του ΟΛΠ, ο πρωθυπουργός τον διατήρησε στη θέση του (Ναυτιλίας). Η κίνηση ερμηνεύεται ότι είναι αποτέλεσμα «πολιτικής συμφωνίας» με την ομάδα των «53», την οποία εκπροσωπούν ατύπως οι κύριοι Τσακαλώτος και Δρίτσας. (Το... τρίτο επώνυμο στέλεχος, ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης, προτίμησε τελικά να μείνει εκτός κυβέρνησης).
Μουζάλας αντί Τασίας
Η επιθυμία του κ. Τσίπρα για εξωκοινοβουλευτικούς υπουργούς περιορίστηκε -πλην του κ. Παπαγγελόπουλου- στον υπουργό Μεταναστευτικής πολιτικής Γιάννη Μουζάλα, τον οποίον άλλωστε είχε προτείνει για την ίδια θέση στην υπηρεσιακή κυβέρνηση.
Η απομάκρυνση της Τασίας Χριστοδουλοπούλου, λόγω αναποτελεσματικότητας, θεωρείτο δεδομένη από την προεκλογική περίοδο, παρότι ο κ. Τσίπρας κάλυψε την πρώην υπουργό του για την προσπάθειά της.
Φίλης και Πελεγρίνης
Ο Νίκος Φίλης αναβαθμίστηκε σε υπουργό Παιδείας (από κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος), προκειμένου να διορθώσει τις αστοχίες του προκατόχου του Αριστείδη Μπαλτά, ο οποίος, πάντως, ανέλαβε υπουργός Πολιτισμού.
Στο Παιδείας η μεγάλη έκπληξη ακούει στο όνομα... Θεοδόσης Πελεγρίνης, ο οποίος, ως πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, κατηγορήθηκε για «ανοχή στους καταληψίες» -αλλά και για το υποκριτικό του ταλέντο σε θεατρικές παραστάσεις.
Τις θέσεις τους διατήρησαν οι υπουργοί Επικρατείας Νίκος Παππάς και Αλέκος Φλαμπουράρης, καθώς και ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Τέρενς Κουικ. Κυβερνητική εκπρόσωπος παραμένει η Ολγα Γεροβασίλη.
Οι ΑΝΕΛ έγιναν πέντε
Τα στελέχη των ΑΝΕΛ στο νέο υπουργικό συμβούλιο μειώθηκαν κατά έναν. Εμφανίστηκε ο Δημήτρης Καμμένος, ενώ όσοι μετείχαν στο προηγούμενο σχήμα (Πάνος Καμμένος, Ελενα Κουντουρά, Μαρία Κόλλια Τσαρουχά, Τέρενς Κουίκ) παρέμειναν στους ίδιους ρόλους. Και δεν υπουργοποιήθηκε ο Χρήστος Ζώης, τον οποίον προωθούσε για το Ναυτιλίας ο κ. Καμμένος.