Τράπεζες: Πότε και πως ενεργοποιείται το bail-in

Έχει χυθεί αρκετό μελάνι, αλλά η ενεργοποίηση του περίφημου bail in, της αναδιάρθρωσης παθητικού, δηλαδή, παραμένει δυσδιάκριτη.

Η αναδιάρθρωση παθητικού (bail in) αποτελεί ένα νέο εργαλείο που εισάγει η κοινοτική οδηγία BRRD για την ανακεφαλαιοποίηση και εξυγίανση τραπεζών και εταιρειών παροχής επενδυτικών υπηρεσιών.

Για να ενεργοποιηθεί, όμως, πρέπει η ΕΚΤ να κρίνει με βάση τα αποτελέσματα του stress test, ότι κάποια ή κάποιες τράπεζες πρέπει να οδηγηθούν σε εξυγίανση ή εκκαθάριση.

Υπενθυμίζεται ότι η εξυγίανση είναι εντελώς διαφορετικό στάδιο από τα μέτρα πρόωρης εξυγίανσης.

Στα μέτρα πρόωρης εξυγίανσης ενεργοποιούνται τα σχέδια ανάκαμψης (recovery plans) που εφαρμόζονται υπό την άμεση επίβλεψη του επόπτη και αφορούν αναδιάρθρωση ενεργητικού (πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων).

Στην περίπτωση που μια τράπεζα οδηγηθεί σε εξυγίανση ενεργοποιούνται τα σχέδια εξυγίανσης (living wills) που μέχρι το τέλος του έτους είναι ευθύνη της Επιτροπής Μέτρων Εξυγίανσης της Τραπέζης της Ελλάδος.

Τα σχέδια εξυγίανσης προβλέπουν μεταξύ άλλων και την αναδιάρθρωση παθητικού (bail in) με κούρεμα ή και διαγραφή υβριδικών τίτλων, ομολόγων μειωμένης εξασφάλισης και τέλος των ομολόγων κύριας εξασφάλισης.

Για να κριθεί , όμως, ότι μια τράπεζα χρειάζεται εξυγίανση, πρέπει να πληρούνται, σωρευτικά, οι εξής τρεις προϋποθέσεις:

- Να τελεί κατά την κρίση του επόπτη η τράπεζα σε κατάσταση αφερεγγυότητας ή επαπειλούμενης αφερεγγυότητας.

- Να μην προσδοκάται εύλογα ότι εναλλακτικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένης και της άντλησης κεφαλαίων από την αγορά, θα αποτρέψουν την αφερεγγυότητά της τράπεζας εντός εύλογου χρονικού διαστήματος

- Η εξυγίανση να είναι αναγκαία για λόγους δημοσίου συμφέροντος

Τα εργαλεία εξυγίανσης

Στα προϋπάρχοντα εργαλεία της εντολής μεταβίβασης περιουσιακών στοιχείων (sale of business), που επιβλήθηκε στην περίπτωση της ΑΤΕ, ή της δημιουργίας μεταβατικού ιδρύματος (πχ νέο Τ.Τ, νέα Proton) προστίθενται η αναδιάρθρωση παθητικού (bail in) και ο διαχωρισμός περιουσιακών στοιχείων ( asset separation) που οδηγεί στο διαχωρισμό των υγιών στοιχείων ενεργητικού και εκκαθάριση της τράπεζας (bad bank).

Η αλλαγή που επέρχεται είναι ότι όταν εφαρμόζονται τα δύο τελευταία εργαλεία η τράπεζα αντιμετωπίζεται ως λειτουργούσα και όχι ότι δεν πληροί το going concern, όπως προέβλεπε το προηγούμενο θεσμικό πλαίσιο. Η άδεια λειτουργίας της ανακαλείται μετά τη μεταβίβαση των περιουσιακών της στοιχείων.

Όπως έχει γράψει το Euro2day.gr η κυβέρνηση θα πρέπει να επικαιροποιήσει τον ιδρυτικό νόμο του ΤΧΣ, ο οποίος μεταξύ άλλων ρυθμίζει και το πώς ανακεφαλαιοποιούνται τράπεζες με τη συμμετοχή του ή με παροχή εγγύησης κάλυψης των ΑΜΚ, ευθυγραμμίζοντάς τον με την κοινοτική οδηγία BRRD.

Ως εκ τούτου το πλαίσιο για το bail in θα είναι αυτό που περιγράφει σε γενικές γραμμές η οδηγία με μικρές αλλαγές, όπως για παράδειγμα η διαφοροποίηση των ομολόγων κύριας εξασφάλισης από τις καταθέσεις καθώς με το υφιστάμενο καθεστώς τυγχάνουν ίσης αντιμετώπισης (pari passu).