Μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης το 3ο Μνημόνιο

Η επικείμενη διαπραγμάτευση για το νέο δάνειο μέσω του ΕΣΜ εμπεριέχει πολλούς κινδύνους που προέρχονται όχι μόνο μέσα από τη χώρα αλλά κι εκτός αυτής.

Κορυφαία πηγή της Κομισιόν εκφράζει φόβους ότι η κούραση (fatigue) των αρχηγών κρατών και των επικεφαλής των θεσμών με το ελληνικό θέμα, μετά τις μαραθώνιες διαβουλεύσεις των τελευταίων μηνών, θα μεταφραστεί σε εξουσιοδότηση στους τεχνοκράτες των κλιμακίων της Κομισιόν, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ να κλείσουν το δάνειο.

Εξέλιξη που έχει θετικά αλλά και αρνητικά στοιχεία. Και αυτό γιατί, όπως εξηγεί η ίδια πηγή, οι διαπραγματευτές δεν είναι άλλοι από τους παλιούς γνώριμους της επικεφαλής της τρόικας με τη συμμετοχή και νέων -πλην άπειρων- στελεχών.

Οι διαπραγματευτές έχουν εντολή να διαχειριστούν τις συνομιλίες με την ελληνική πλευρά και να παραδώσουν τη συμφωνία έτοιμη. Ομως η πείρα των τελευταίων μηνών, πριν ακόμα καν αλλάξει η κυβέρνηση, έδειχνε ότι κάποιοι εξ αυτών άρχιζαν να δείχνουν έντονα αλαζονικές τάσεις και να παρουσιάζουν απαιτήσεις που δεν ήταν ανάλογες της θέσης τους, ούτε των αναγκών της ελληνικής οικονομίας. Πρόκειται για φαινόμενο που έφερε πολλές φορές εκτός εαυτού αρκετούς από τους υπουργούς της Νέας Δημοκρατίας.

Το γεγονός ότι το ελληνικό θέμα αποπολιτικοποιείται και μπαίνει σε τεχνοκρατικό επίπεδο θα φέρει για ακόμα μια φορά στο προσκήνιο τις επιρροές του Πολ Τόμσεν που πλέον είναι εμφανείς. Κανείς στην ΕΕ δεν έχει πια αμφιβολία ότι τα μπλοκαρίσματα της τελευταίας στιγμής εκ μέρους της κ. Λαγκάρντ είχαν τη σφραγίδα Τόμσεν. Υπήρχαν δε αξιωματούχοι που ανέφεραν στην ίδια ότι ο Π. Τόμσεν ήταν αντιπαραγωγικός στις συνομιλίες για το ελληνικό θέμα, όμως η φιλόδοξη επικεφαλής του ΔΝΤ παρέμεινε μέχρι τέλος πιστή στο δόγμα των σκληροπυρηνικών του Ταμείου, έχοντας βεβαίως στραμμένο το βλέμμα της στην επανεκλογή της.

Είναι πλέον κοινό μυστικό στους διαδρόμους των Βρυξελλών ότι ο Π. Τόμσεν ήθελε να οδηγήσει την κατάσταση στα άκρα και να επιβάλει τις απόψεις του. Η λογική και η στάση του Γιάνη Βαρουφάκη (όπως και του Β. Σόιμπλε άλλωστε) βοηθούσε στα σχέδιά του περί ρήξης.

Το πρόβλημα δεν εξαντλείται στο στέλεχος του ΔΝΤ, καθώς σκληρή στάση αποδίδεται και στον Ντέκλαν Κοστέλο της Κομισιόν, που στις τελευταίες του κινήσεις (πριν από τις εκλογές) δεν ακολουθούσε πάντοτε τη γραμμή που έπαιρνε από τους προϊσταμένους του.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως η αλλαγή κυβέρνησης στη χώρα και η επιμονή Τσίπρα να αλλάξει ο τρόπος της αξιολόγησης, αρχικά είχε γίνει δεκτή με ανακούφιση από μετριοπαθείς κύκλους που έβλεπαν την παλαιά φρουρά της τρόικας να λαμβάνει υπερεξουσίες. Οι λανθασμένοι χειρισμοί όμως τους τελευταίους μήνες και η καταλυτικά αρνητική συμβολή του κ. Βαρουφάκη στα Eurogroup έφεραν τα πράγματα σε αδιέξοδο και πίσω στα χέρια της τρόικας.

Ετοιμοι να επέμβουν

Ο αξιωματούχος που μίλησε στο Euro2day.gr, ανέφερε ότι ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ έχει στρέψει την προσοχή του σε άλλα θέματα, όπως το επενδυτικό του πρόγραμμα και δεν αναμένεται να παρακολουθήσει στενά τις διαπραγματεύσεις για το νέο δάνειο παρά μόνο όταν είναι στο τελικό τους στάδιο ή εάν υπάρξει εμπλοκή.

Σε ερώτηση τι μπορεί να θεωρηθεί εμπλοκή, ο ίδιος ανέφερε ότι οι μετριοπαθείς κύκλοι σε Βρυξέλλες, Φρανκφούρτη και Βερολίνο γνωρίζουν καλά ότι εκτός από τον Π. Τόμσεν και ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δεν έχει εγκαταλείψει τις προσπάθειες να προκαλέσει Grexit και δεν αποκλείεται να προσπαθήσει να εμπλακεί -για ακόμα μια φορά- εμμέσως πλην σαφώς στις τεχνοκρατικές συζητήσεις για το δάνειο.

Εχοντας ως σύμμαχο - ο καθένας για τους λόγους του βέβαια- τον Π. Τόμσεν, ενδέχεται να αξιοποιήσει τις αναθεωρήσεις των ελληνικών στοιχείων ώστε να ασκήσει πίεση σε τέτοιο βαθμό που να αναγκάσει σε σκλήρυνση των μέτρων που θα χρειαστούν για το νέο δάνειο. Με άλλα λόγια, ο Β. Σόμπλε θα ήθελε να επιβάλει μια σκληρή συμφωνία με όρους που δύσκολα θα περνούσαν από την ελληνική βουλή με πρόσχημα τη δύσκολη δημοσιονομική κατάσταση στη χώρα μας, με στόχο να οδηγήσει τα πράγματα στα άκρα.

Σε σχετική ερώτηση του Euro2day.gr, τι θα γίνει σε αυτή την περίπτωση, η απάντηση του κορυφαίου παράγοντα ήταν η εξής: «Γνωρίζουμε πολύ καλά τις βλέψεις των σκληροπυρηνικών και δεν θα αφήσουμε τα πράγματα να φθάσουν μέχρι εκεί. Εάν υπάρξει εμπλοκή στις διαπραγματεύσεις τότε θα υπάρξει και παρέμβαση από κορυφαίο επίπεδο».

«Θέλουμε ομαλή μετάβαση από το bridge loan στο νέο δάνειο και κατάληξη σε συμφωνία μέχρι το τέλος Αυγούστου» ανέφερε.

Βεβαίως, η πηγή δεν απέκλεισε την εμπλοκή και άλλων σκληροπυρηνικών κύκλων εντός της ΕΕ και του ΔΝΤ που ατύπως συμμαχούν εκμεταλευόμενοι και τις εξελίξεις εντός Ελλάδας και δη στο ΣΥΡΙΖΑ όπου στελέχη της Αριστερής Πλατφόρμας συνεχίζουν να μιλούν για Grexit και ο κ. Βαρουφάκης προσπαθεί με κάθε τρόπο να θολώσει τα νερά για το πώς πραγματικά «διαπραγματευόταν» εντός του Eurogroup. Χαρακτηριστική ήταν η συνέντευξή του στο CNN όπου περίπου ομολόγησε ότι οδηγούσε τα πράγματα βάσει σχεδίου σε capital controls, μετά σε IOUs και στο τέλος στη δραχμή.

Ηδη το euractiv αποκάλυψε ότι ο Β. Σόιμπλε σχεδίαζε να δώσει στη χώρα μας 50 δισεκατομμύρια ευρώ για να βγει από την ευρωζώνη, βλέποντας στο πρόσωπο του κ. Βαρουφάκη τον καλύτερο του σύμμαχο, αφού ο Γερμανός υπουργός είχε διαβλέψει ότι ο πρώην υπουργός Οικονομικών οδηγούσε την κατάσταση σε ρήξη, με ή χωρίς την έγκριση του Ελληνα πρωθυπουργού.

Η παραπληροφόρηση και η στάση Τσίπρα

Διάφορες πηγές της ευρωζώνης που έλαβαν μέρος στη Σύνοδο Κορυφής της 12ης Ιουλίου ανέφεραν στο Euro2day.gr ότι σύσσωμη η ηγεσία του ευρώ, της Κομισιόν, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ ήταν σίγουρη ότι ο πρωθυπουργός θα προσερχόταν με εναλλακτική τη ρήξη και την έξοδο της χώρας από το ευρώ.

Ορισμένες μάλιστα πηγές μεταφέρουν την πληροφορία ότι αυτό φρόντισαν να μεταφερθεί στις Βρυξέλλες ελληνικοί κύκλοι, και δεν αναφερόμαστε στην αξιωματική αντιπολίτευση, που βρέθηκε εκείνες τις ημέρες στη βελγική πρωτεύουσα. Το πρόσχημα των επαφών ήταν η καμπάνια για επίλυση του προβλήματος και η προβολή των ελληνικών θέσεων, όμως πίσω από τις κλειστές πόρτες, οι εν λόγω κύκλοι δεν έκαναν τίποτε άλλο από το να προπαγανδίζουν και να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους, λέγοντας ότι είναι στη γραμμή των δανειστών.

Η περιγραφή και η ενημέρωση ότι ο κ. Τσίπρας είχε ήδη αρχίσει να... τυπώνει δραχμές(!) ήταν τόσο πειστική που έκανε ακόμα και παραδοσιακούς φίλους της χώρας να απομακρυνθούν από αυτόν και να σιωπήσουν στις κεκλεισμένων των θυρών συναντήσεις που λάμβαναν χώρα για να συζητηθεί το ελληνικό θέμα.

Ο κ. Τσίπρας με τη στάση του στη Σύνοδο Κορυφής εξέπληξε τους περισσότερους, γιατί κατέρριψε όχι μόνο τις πληροφορίες των εκ των έσω πολιτικών (που παρεμπιπτόντως ζήτησαν τη στήριξη των εταίρων για να λάβουν κάποια στιγμή ανώτατα αξιώματα ως αντάλλαγμα το 'Ναι σε όλα') αλλά και τα σχέδια των σκληροπυρηνικών που ήθελαν το Grexit.

Αρκετοί τον χαρακτήρισαν ηγέτη, που έβαλε έστω και την τελευταία στιγμή το συμφέρον της χώρας πάνω από τα πιστεύω του ιδίου και του κόμματος. Μέχρι τη Σύνοδο όλοι πίστευαν το αντίθετο. Η στάση αυτή ξένισε πολλούς. Και εντός και εκτός.

Τα ισοδύναμα

Αναμένοντας το «μέλλον Τσίπρα» αρκετοί στις Βρυξέλλες παρακολουθούν και τις εξελίξεις στη Νέα Δημοκρατία. Ο Ευάγγελος Μεϊμαράκης είχε την πρώτη επαφή με στενό κύκλο του ΕΛΚ στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής της 12ης Ιουλίου. Μάλιστα αρχές της εβδομάδας μίλησε και με αξιωματούχους της Κομισιόν και έδειξε τις προθέσεις του για αλλαγή των μέτρων που αφορούν τους αγρότες με άλλα ισοδύναμα.

Στις Βρυξέλλες αντιλαμβάνονται ότι πολύ δύσκολα (πλην του Ποταμιού) τα μεγάλα κόμματα της Ελλάδας θα δεχθούν ένα καθ' όλα υφεσιακό πακέτο χωρίς αλλαγές. Ηδη ακούγονται οι πρώτες εκτιμήσεις πίσω από τις κλειστές πόρτες ότι η κατάσταση που έφτασε στα άκρα δεν έκανε ζημιά μόνο στην ελληνική κυβέρνηση και την οικονομία. Εχει αφήσει τις ρωγμές της σε ολόκληρο το ευρωοικοδόμημα.

Οι δηλώσεις του κ. Μεϊμαράκη, πάντως, το βράδυ της Δευτέρας στην ΕΡΤ ότι η τρόικα έριξε την κυβέρνηση Σαμαρά γιατί ήδη συνομιλούσε με τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Αλέξη Τσίπρα είναι λανθασμένη εκτίμηση.

Υπενθυμίζουμε ένα απόρρητο έγγραφο που έβγαλε στη δημοσιότητα το Euro2day.gr τον περασμένο Οκτώβριο φανέρωνε ξεκάθαρα ότι οι «φίλοι» εταίροι ήθελαν να επιβάλουν ένα τρίτο πακέτο στήριξης στην Ελλάδα με αυστηρή εποπτεία μέσω της πιστωτικής γραμμής του ΕΣΜ CCCL+ και σε καμία περίπτωση δεν ήθελαν να αφήσουν τον κ. Σαμαρά να κάνει πράξη την πρόωρη απεμπλοκή από το ΔΝΤ στο τέλος του 2014.

Παρά το γεγονός, υποτίθεται, πως η οικονομία είχε αρχίσει να παίρνει τα πάνω της, όταν είχαμε αρχίσει να επιστρέφουμε στις αγορές και τα νούμερα επέτρεπαν στον κ. Σαμαρά να ζητάει το τέλος των bail-out, οι ίδιοι οι εταίροι δεν του έδωσαν το «τυράκι» που ήθελε, τη χαλάρωση των μέτρων στο συνταξιοδοτικό.

Δεν ήταν λοιπόν οι συζητήσεις των εταίρων με τον ΣΥΡΙΖΑ που έριξαν την κυβέρνηση Σαμαρά. Ηταν οι εταίροι που εξαρχής ήθελαν και θέλουν την αυστηρή εποπτεία και την ολοκλήρωση της εσωτερικής υποτίμησης μέσω ενός τρίτου πακέτου που συζητείτο από το περασμένο καλοκαίρι πίσω από τις κλειστές πόρτες ώστε να μην αφεθεί η Ελλάδα να λαμβάνει μόνη της αποφάσεις για το μέλλον της.

Με άλλα λόγια, είτε δεξιά είτε αριστερή κυβέρνηση, η πρόθεση των εταίρων ήταν ίδια. Η μέθοδος επιβολής άλλαξε.