Τσίπρας: Αναλαμβάνω πλήρως τις ευθύνες μου

Η συμφωνία περιέχει σκληρές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις αλλά έχει και προοπτική να ξεφύγουμε από την κρίση και τα σενάρια περί εξόδου από το ευρώ, υπογράμμισε ο πρωθυπουργός στη συνέντευξή του στην ΕΡΤ.

Η προχθεσινή νύχτα ήταν μια νύχτα κακή για την Ευρώπη, υπογράμμισε ο Αλέξης Τσίπρας. Το αποτέλεσμα της Συνόδου Κορυφής ήταν αποτέλεσμα μιας πίεσης ισχυρής προς μια χώρα, να προσεγγίσει τις επιθυμίες των πιο οικονομικά ισχυρών, σε συνθήκες χρηματοπιστωτικής ασφυξίας και εκβιασμού, και με μια μόνο πρόταση στο τραπέζι. Η εναλλακτική ήταν η άτακτη χρεοκοπία και η έξοδος από το ευρώ, υπογράμμισε ο πρωθυπουργός. 

Η διαδικασία δεν τιμά τις παραδόσεις της δημοκρατικής Ευρώπης. Δεν ήταν μια εύκολη υπόθεση. Προσπάθησα με όση δύναμη είχα να διεκδικήσω ότι καλύτερο μπορούσα, τόνισε. 

Υπάρχει προοπτική

Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι η συμφωνία περιέχει μεν σκληρές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις «αλλά δεν έχει το απόλυτο αδιέξοδο που είχα μπροστά μου όταν έπαιρνα το τελεσίγραφο. Τότε έπαιρνα μια πρόταση με σκληρές μεταρρυθμίσεις και πέντε μήνες ζωής – και μετά ξανά νέο μνημόνιο», υπογράμμισε.

Στα θετικά της συμφωνίας, σημείωσε τα 82 δισ. ευρώ, που καλύπτουν όλες τις μεσοπρόθεσμες δανειακές ανάγκες της χώρας την επόμενη τριετία και σαφή δέσμευση ότι θα υπάρξει αναδιάρθρωση χρέους από το 2022 και μετά εκτός από την de facto αναδιάρθρωση που γίνεται για το βραχυπρόθεσμο χρέος.

Επίσης, στάθηκε στα 35 δισ. που θα δοθούν εμπροσθοβαρώς για επενδύσεις, τα 25 δισ. για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Είναι ένας συνδυασμός που μπορεί να καταστήσει –θα το ξέρουμε όταν εγκριθεί η συμφωνία– ως γεγονός χωρίς επιστροφή την πιθανότητα Grexit, σημείωσε.

Παράλληλα, σημειώνει ότι δίνει μια προοπτική επαναφοράς των επενδύσεων στην Ελλάδα και εξόδου στις αγορές. 

Είχαμε σκληρή στάση από τους εταίρους, είχαμε συμφωνία δύσκολη και κακή σε ορισμένα σημεία, αλλά έχει και προοπτική να ξεφύγουμε από το Grexit, επανέλαβε.

Καμία σχέση με τα προηγούμενα μνημόνια

Μέχρι τώρα, τα 4 τελευταία χρόνια είχαμε προσαρμογή 4% το χρόνο. Η προσαρμογή που έχουμε τώρα είναι 1% το χρόνο, είναι σαφώς ηπιότερη προσαρμογή, είπε, προσθέτοντας ότι δεν μπορεί να συγκριθεί με τα προηγούμενα προγράμματα.

Η χώρα ήταν υποχρεωμένη να έχει πρωτογενές πλεόνασμα 3% και μετά το 2016 4,5%. Πλέον έχουμε υποχρέωση να φτάσουμε το 2018 στο 3%.

Δεν θα δραπετεύσω από τις ευθύνες μου

Αναλαμβάνω πλήρως τις ευθύνες μου για τα λάθη και τις παραλείψεις. Δεν θα δραπετεύσω από τις ευθύνες μου. Θα προσπαθήσω να υλοποιήσω το σχέδιό μου σε ορίζοντα τετραετίας και θα υλοποιήσω ένα πρόγραμμα ανεξάρτητα του τι πιστεύω, υπογράμμισε.

Εξήγησα στον ελληνικό λαό για ποιους λόγους πάω σε δημοψήφισμα. Μπορείτε να με κατηγορήσετε ότι είχα αυταπάτες, όχι ότι είπα ψέματα. Είπα στο λαό ότι δεν κάνω δημοψήφισμα για να φύγουμε από το ευρώ αλλά για να έχω δύναμη για καλύτερη συμφωνία.

Είπα ότι η συμφωνία θα είναι καλύτερη αν υπάρξουν δυο χαρακτηριστικά: βάλαμε το χρηματοδοτικό πλαίσιο (μας έδιναν 18 δισ. για πέντε μήνες και νέα διαπραγμάτευση) και το πήραμε. Τώρα έχω δύσκολη συμφωνία (τα προαπαιτούμενα δεν άλλαξαν) αλλά έχω χρηματοδότηση τριετίας και προοπτική για το χρέος, υπογράμμισε ο πρωθυπουργός. 

Ο ΦΠΑ και το ασφαλιστικό 

Παραδέχτηκε ότι υπάρχει ένας παραλογισμός με τον ΦΠΑ γιατί το πρόβλημα είναι η εισπραξιμότητα. Είναι παράλογο να αυξηθεί ο ΦΠΑ στην εστίαση και τα ξενοδοχεία, σημείωσε.

Στις συντάξεις έχουμε κατάργηση πρόωρων συνταξιοδοτήσεων. Δεν είναι σωστό να έχεις ανθρώπους να βγαίνουν σε σύνταξη στα 45 χρόνια ή μητέρες 15 χρόνια νωρίτερα. «Σωστό και προοδευτικό είναι να δίνεις στις μητέρες κοινωνικές παροχές, όπως δυο χρόνια άδεια».

Το πρόβλημα του ασφαλιστικού είναι υπαρκτό. Τα μεγάλα προβλήματα είναι η ανεργία και το κόστος του PSI. 

Η επιλογή να αυξηθούν οι εισφορές για τον κλάδο υγείας είναι μια προοδευτική πολιτική γιατί πρέπει να στηριχθούν τα ταμεία. Δώσαμε μάχη να μην μειωθούν οι συντάξεις και να μην καταργηθεί το ΕΚΑΣ ως το 2020. Δεν ωραιοποιώ τίποτα, είπε, αλλά στο θέμα των συντάξεων καταφέραμε να κρατήσουμε τον πυρήνα αλώβητο.

Στο πολύ κακό κείμενο που φέραμε από τις Βρυξέλλες καταγράφεται ότι μπορεί να βρεθούν εναλλακτικές ώστε να καταργηθεί η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος.

Είναι βαρύ το δημοσιονομικό πλαίσιο αλλά υπάρχουν δυνατότητες ώστε να βρούμε πόρους από την πάταξη της φοροδιαφυγής για να στηρίξουμε ομάδες που βάλλονται περισσότερο, σημείωσε.

Δεν θα είναι μονόδρομος η λιτότητα σε λίγο καιρό

Τα διεθνή μέσα ενημέρωσης έγραψαν για πολιτικό πνιγμό, για σταύρωση. Πιστεύετε ότι αυτό θα είναι επωφελές για όσους ασκούν την πολιτική στην Ευρώπη; Η πολιτική ηγεμονία σε οικοδομήματα όπως το ευρωπαϊκό χτίζεται μέσα από το συμβιβασμό, υπογράμμισε.

Οι πέντε μήνες που περάσαμε θα είναι σταθμός. Η σκληρή προοπτική της λιτότητας σε λίγους μήνες δεν θα είναι μονόδρομος. Μπήκε ήδη ο σπόρος, τόνισε.

Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι τρεις επιλογές

Είναι προφανές ότι πολλοί δεν αισθάνονταν καλά με μια κυβέρνηση σαν τη δική μας. Είναι ευθύνη μας να κρατηθούμε και να μην κάνουμε το χατίρι σε όσους θέλουν να είμαστε παρένθεση. Μπορεί σύντομα να έχουμε και άλλες κυβερνήσεις στην Ευρώπη σαν τη δική μας.

Ο πρωθυπουργός ξεκαθάρισε ότι "θα κάνω ότι μπορώ για να κρατήσω την κοινοβουλευτική μας ομάδα ενιαία, αλλά πρέπει όλοι να καταλάβουν τι υπηρετούν: το σχέδιο παραμονής ή όσους πιστεύουν ότι πρέπει να είμαστε παρένθεση;"

Πρέπει να ξέρεις τις επιλογές σου. Εγώ δεν θα πω ότι αυτό είναι success story. Κάναμε ότι μπορούσαμε αλλά θέλω ορθολογικά να δούμε τις επιλογές μας: να μας πουν ποια ήταν η αριστερή πολιτική.

Υπάρχουν διάφορες απόψεις: Η μια επιλογή ήταν αυτή που έκανα, που πιστεύω ότι θα έκανε ο καθένας με κριτήριο το συμφέρον της χώρας και των λαϊκών τάξεων.

Αλλή επιλογή ήταν η άτακτη χρεοκοπία. Πήγα παντού: Σε Κίνα σε Ρωσία. Κανένας δεν μου είπε 'πάρε αυτή την επιλογή'. Που θα βρίσκονταν συναλλαγματικά αποθέματα για να στηριχθεί ένα νέο νόμισμα;, διερωτήθηκε ο πρωθυπουργός. Αν φεύγαμε από το ευρώ όσοι έβγαλαν τα λεφτά στο εξωτερικό θα αγόραζαν τη μισή Ελλάδα. Είναι αυτό αριστερή επιλογή;, σημείωσε.

Τρίτη επιλογή ήταν η συναινετική έξοδος από το ευρώ. Η μεγαλύτερη διάψευση για μένα ήταν όταν συνειδητοποίησα ότι αυτό που φάνταζε ως εναλλακτική ήταν το σχέδιο Σόιμπλε. Το μήνυμα μου το μετέφερε ο Γιάνης Βαρουφάκης. Όταν συνειδητοποίησα ότι αυτό είναι το σχέδιο, επικοινώνησα με τη Μέρκελ και της το είπα. Μου είπε ότι αυτό δεν είναι δικό της σχέδιο.

Ωστόσο, στη Σύνοδο Κορυφής μου είπαν ότι αν δεν υπάρξει συμφωνία, θα συζητήσουμε συναινετική έξοδο και ανθρωπιστική βοήθεια και αναδιάρθρωση χρέους. Θα πήγαινες σε εθνικό νόμισμα με δική τους χρηματοδότηση αλλά και άλλο μνημόνιο, υπογράμμισε.

Το σχέδιο Grexit

Εχοντας την εικόνα ότι κάποιοι κάνουν σχέδια για Grexit, ζήτησα μελέτη για να ξέρω τις επιπτώσεις. Ζήτησα σχετική μελέτη και όταν τη διάβασα, πείστηκα ότι δεν είναι λύση. Δεν ήταν ποτέ ο στόχος μου.

Η κυβέρνηση και τα εσωκομματικά

Βρισκόμαστε σε μη φυσιολογικές συνθήκες. Δεν μπορώ να αναγκάσω κανένα να κάνει κάτι που δεν θέλει. Δεν θα επιτρέψω σε κανένα να θέσει ζήτημα αν η επιλογή μου σέβεται τις αξίες της αριστεράς και του λαού. Ασφάλεια ιδεολογικής καθαρότητας σε στιγμές κρίσης δεν υπάρχει. Πρέπει όλοι να αναλάβουν τις ευθύνες τους.

Δεν είναι στην κουλτούρα μου οι διαγραφές. Είναι η συζήτηση και τα κοινοτικά όργανα. Δεν διαγράφει ο πρόεδρος αλλά τα κομματικά όργανα.

Δεν έχει τελειώσει ακόμα τίποτα. Πρόγραμμα γέφυρα δεν έχει πάρει ακόμα η κυβέρνηση. Κάποιοι προσπαθούν να το εμποδίσουν. Αρα σας λέω ότι αυτό που προέχει είναι με όποιο τρόπο να φτάσουμε μέχρι την εξασφάλιση του προγράμματος. Μετά θα έχουμε χρόνο και να κάνουμε εσωκομματικές διεργασίες αλλά και να συγκρουστούμε με την αντιπολίτευση γιατί υπάρχουν οι διαφορές.

Οι εκλογές

Ερωτηθείς αν μετά το πρόγραμμα θα πάει σε εκλογές είπε ότι δεν είναι άνθρωπος που δεν αναλαμβάνει τις ευθύνες ή που θα δραπετεύσει. 

Το αν θα πάμε σε εκλογές μετά την συμφωνία είπε ότι αυτό θα εξαρτηθεί από το εάν θα υπάρχει τότε κυβερνητική πλειοψηφία. Αυτή τη στιγμή το μόνο που σκέφτομαι είναι η συμφωνία.

Εξαιρετικός οικονομολόγος ο Βαρουφάκης, έκανε λάθη 

Δεν τον ήθελαν τον Βαρουφάκη. Είχαν απέναντί τους οικονομολόγο που ήξερε καλύτερα οικονομικά από αυτούς, σημείωσε ο κ. Τσίπρας

Τόνισε ότι στη διαπραγμάτευση έγιναν και λάθη. Δεν θα φορτώσω τα λάθη στο Βαρουφάκη. Εγώ είμαι ο πρωθυπουργός της χώρας. Ο καθένας δεν κάνει για όλα. Ενας οικονομολόγος δεν σημαίνει ότι κάνει και για πολιτικός. Η πολιτική έχει κι άλλα, να μπορεί να συγκρατείται κανείς.

Σημείωσε ότι ήταν συναινετική η απόφαση αποχώρησης.

Σε ερώτηση για την απουσία από τη Βουλή την Παρασκευή, τόνισε ότι ο άνθρωπος αυτός, όπως και όλοι μας, αναλαμβάνει τις ευθύνες του. Είναι προσωπική του ευθύνη το ότι επέλεξε να μην είναι στη Βουλή. Ολοι μας – και εγώ και όλοι μας – κρινόμαστε.

Δεν έχω χαλάσει τη φιλία, τόνισε, σημειώνοντας ότι μιλά ακόμη μαζί του στο τηλέφωνο. Εξαιρετικός οικονομολόγος και εξαιρετικά ευφυής και αυτό δεν αλλάζει με το ότι έκανε λάθη στη διαπραγμάτευση.

Αν νομίζετε ότι η στάση των εταίρων επηρεάστηκε καθοριστικά από την παρουσία ενός προσώπου στο Eurogroup... Εδώ υπήρχε ολόκληρο πολιτικό σχέδιο, υπογράμμισε.

Το Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων

Η πρόταση Σόιμπλε ήταν το ταμείο να έχει έδρα στο Λουξεμβούργο και 50 δισ. δημόσια περιουσία την οποία θα εκποιήσει. Στη συμφωνία αναφέρεται ότι το ταμείο θα είναι εδώ με διοίκηση ελληνική και στο οποίο σε βάθος 30 χρόνων θα περάσουν 25 δισ. από τις τράπεζες, από την επανάκτηση των μετοχών από τους ιδιώτες.

Ουσιαστικά, υπογράμμισε, τα assets του δημοσίου είναι 25 δισ. και από αυτά, τα 12,5 θα επιστρέψουν για να ενισχύσουν την οικονομία και τα 12,5 δισ. θα δοθούν για το χρέος.

Το ΔΝΤ

Η παραμονή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα ήταν προαπαιτούμενο που έθεταν Γερμανία, Ολλανδία και άλλες χώρες για να περάσουν από τα κοινοβούλιά τους το νέο δάνειο.

Σε όλη τη διαπραγμάτευση η βασική τους θέση ήταν όχι φρεσκο χρήμα, όχι κούρεμα χρέους. Τελικά δίνουν 82 δισ. και υπάρχει η αναδιάρθρωση.

Τελειώνει η δανειοδοτική δυσκολία για τα επόμενα χρόνια, σημείωσε. Ξεκινά ένα βουνό από το 2022 και μετά αλλά έχουμε δέσμευση ότι θα μετακινηθούν σε βάθος από το φθινόπωρο.

Το μήνυμα στις αγορές είναι ότι η Ελλάδα δεν θα έχει πια πρόβλημα χρέους.

Όχι σε κούρεμα

Ερωτηθείς εάν τα 25 δισ. διασφαλίζουν ώστε να μην υπάρχει κούρεμα καταθέσεων, τόνισε ότι ήταν ένας από τους όρους. Σημείωσε ότι τα 25 δισ. είναι υπεραρκετά. «Εγώ πιστεύω ότι οι τράπεζες θα χρειαστούν 10-15 δισ. ευρώ. Είναι αρκετά και για μια εξυγίανση στο μέλλον, με τα κόκκινα δάνεια. Εξασφαλίζεται η σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος».

Εκτίμησε ότι σε έναν μήνα θα έχουμε συμφωνία. Ωστόσο, σημείωσε, οι τράπεζες θα χρειαστούν χρόνο, με αρχή όταν αυξηθεί ο ΕLA, την αύξηση του ποσού που σηκώνει κανείς από ΑΤΜ. Όταν υπάρχει ένα σοκ εμπιστοσύνης, δεν μπορουν να ανοίξουν αυτόματα οι τράπεζες, τόνισε.

Για τη Ζωή Κωνσταντοπούλου

Ακούγονται και γράφονται πολλά. Σέβομαι τη θέση και τη στάση που επιλέγει κάθε βουλευτής. Η σχέση μου και η συμπάθειά μου δεν αλλάζει. Από εκεί και πέρα, ο καθένας έχοντας μια θέση ευθύνης αποφασίζει πώς θα κινηθεί.

Ερωτηθείς αν θα προεδρεύσει αύριο, είπε ότι φαντάζεται πως ναι, εκτός αν δεν θέλει.

Η στήριξη στη Σύνοδο και το κείμενο του Eurogroup

Ήλθαν να κουνήσουν το δάχτυλο σε εκλεγμένο πρωθυπουργό. Υπήρξαν φωνές ουσιαστικής στήριξης, η Γαλλία, η Ιταλία, η Κύπρος, η Αυστρία. Δεν αισθάνθηκα μόνος. Οφείλω να ομολογήσω ότι η σκληρή διαπραγμάτευση ξεκίνησε από το πολύ κακό κείμενο του Eurogroup. Αν ειχα να κερδίσω 20 σημεία, κέρδισα τα 14-15.

Δεν μπορώ να αποκλείσω το Grexit

Δεν μπορώ να πω τίποτα με βεβαιότητα πριν υπογραφτεί η νέα σύμβαση, σημείωσε ο πρωθυπουργός σε ερώτηση για το αν αποκλείει το Grexit. Δεν είναι θέμα ατυχήματος, είναι θέμα σχεδίου που υπάρχει σε κάποια συμφέροντα. Μετά από το τραυματικό σοκ, πρέπει με ηρεμία να τα συζητήσουμε όλα από την αρχή.

Εξαιρετική η σχέση με Καμμένο

Σε ερώτηση για το αν θα υπάρξει ανασχηματισμός, ο πρωθυπουργός δεν θέλησε να απαντήσει.

Αναφορικά με τις σχέσεις του με τον επικεφαλής των ΑΝΕΛ, τόνισε ότι «Είναι εξαιρετική η σχέση μου με τον Πάνο Καμμένο, παρά τις διαφορετικές πολιτικές αφετηρίες αλλά έχουμε σφυρηλατήσει πολύ στενή σχέση».

Όχι σε κυβέρνηση εθνικού σκοπού

Το κρίσιμο διάστημα μέχρι την υλοποίηση της συμφωνίας δεν πρέπει να ανοίξουμε άλλα ζητήματα αλλαγής του status quo που υπάρχει σήμερα, σημείωσε σε ερώτηση για το αν θα έπρεπε να προχωρήσουμε σε κυβέρνηση εθνικού σκοπού.

Παντός καιρού δεν είναι κανείς, αλλά ένας καπετάνιος στη φουρτούνα, το χειρότερο που έχει να κάνει είναι να εγκαταλείψει το τιμόνι.