Στην κόψη του ξυραφιού οι σχέσεις ΕΕ-ΔΝΤ

Η έκθεση του ΔΝΤ για το ελληνικό χρέος, που δόθηκε στην δημοσιότητα χθες, τέσσερις μέρες πριν από την διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, έχει τη σημασία της και ας επισκιάζεται από την ένταση των πολιτικών εξελίξεων στη χώρα μας..

Το Ταμείο εγκαταλείπει με τον πιο πανηγυρικό τον συμβιβασμό που επιτεύχθηκε μεταξύ της Κριστίν Λαγκάρντ και της ΕΕ τις περασμένες εβδομάδες, σύμφωνα με τον οποίο το ΔΝΤ έκανε υποχωρήσεις και αποδέχθηκε να συζητήσει για την βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους μετά την λήξη της πεντάμηνης παράτασης, ώστε να μην φέρει σε δύσκολη θέση την ΕΕ και δη την Γερμανία. Ως αντάλλαγμα το ΔΝΤ πήρε τις σκληρότερες θέσεις στο ασφαλιστικό και τα εργασιακά, αλλά και τον ΦΠΑ. Κάπως έτσι εγκαταλείφθηκαν σε μια νύχτα οι συμβιβαστικές προσπάθειες της Κομισιόν και η ελληνική πρόταση από καλή «βάση» για συζήτηση, κατέληξε στα αζήτητα.

Το Euro2day είχε γράψει ότι τόσο το Eurogroup του Σαββάτου, κατά την διάρκεια του οποίου ζητήθηκε από τον Γιάννη Βαρουφάκη να αποχωρήσει από την αίθουσα, όσο και οι Γιούνκερ, Λαγκάρντ και Ντράγκι και οι αρχηγοί κρατών της ΕΕ, είχαν αποφασίσει ότι δεν θα γινόταν καμία διαπραγμάτευση πριν από το δημοψήφισμα, και ας διαρρεόταν ότι η πόρτα ήταν ακόμα ανοικτή.

Το ρεπορτάζ επιβεβαιώθηκε όσο οι μέρες περνούσαν και παρά τα έκτακτα Eurogroup, η Γερμανίδα Καγκελάριος Αγγελα Μέρκελ το ανακοίνωσε τελικά ενώπιων της βουλής της τη Τετάρτη. Από τις 27 Ιουνίου δηλαδή, οι πιστωτές είχαν λάβει την απόφαση να κατεβάσουν τα ρολά της διαπραγμάτευσης.

Όμως, σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες του Euro2day.gr, τα στελέχη του EuroWorking Group, σε συνεργασία με τη Κομισιόν και τον ESM, είχαν αρχίσει ήδη από τότε να επεξεργάζονται την νέα συμφωνία - πρόγραμμα για την Ελλάδα την οποία και ήδη παρουσίασαν στου υπουργούς οικονομικών της Ευρωζώνης.
Η συμφωνία, κάνει λόγο για μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα και χρηματοδότηση με όρους ενός νέου bail-out αντί για ολιγόμηνη παράταση.

Βεβαίως η συντριπτική πλειοψηφία των εταίρων θέτει ως προϋπόθεση το «Ναι» στο δημοψήφισμα για να ξεκινήσει η εφαρμογή του σχεδίου. Όμως κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά ότι ένα «Όχι» θα μπλοκάρει κατ' ευθείαν τις διαπραγματεύσεις καθώς, όπως μαθαίνουμε, οι μετριοπαθείς φωνές εντός Ευρωζώνης κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου περί μη αναστρέψιμης κατάστασης για την Ελλάδα, αλλά και των μεσοπρόθεσμων απειλών για την ευρωζώνη.

Σε αυτό το κλίμα, η δημοσίευση της έκθεσης του ΔΝΤ έχει ανακατέψει τη τράπουλα και προκάλεσε έντονο εκνευρισμό στα κέντρα των αποφάσεων της ΕΕ και ιδιαίτερα στο Βερολίνο παρά το γεγονός ότι η ίδια η κ. Λαγκάρντ επισήμως κρατάει αποστάσεις αφού η έκθεση, όπως σημειώνει, δεν έχει την έγκριση του ΔΣ του Ταμείου.

Με αυτή τη δημοσίευση ωστόσο η κ. Λαγκάρντ δείχνει ότι όχι μόνο δεν ισχύει πλέον η συμφωνία μεταξύ του ΔΝΤ και της ΕΕ για το χρέος της χώρας μας αλλά πάει και ένα βήμα πάρα πέρα.

Επι της ουσίας λέει ότι για να δεχθεί να συμμετέχει σε μελλοντικό πρόγραμμα (κάτι το οποίο θέλει η Γερμανία) πρέπει να γίνουν δεκτοί οι δικοί της σκληρότατοι όροι.

Η κ. Λαγκάρντ δείχνει πλέον ξεκάθαρα στην κ. Μέρκελ ότι δεν μπορεί να ζητεί την συμμετοχή του Ταμείου και ταυτοχρόνως να αποφεύγει τη συζήτηση για το χρέος.

Η έκθεση του ΔΝΤ είναι σαφέστατα η σκληρότερη που έχει γράψει μέχρι τώρα και βεβαίως έχει πολιτική χροιά.

Σηκώνει το γάντι και αναφέρεται στην αναποφασιστικότητα της ΕΕ να λειτουργήσει αποτελεσματικά και ξαναβάζει στο τραπέζι ακόμα και το κούρεμα των δανείων που έχουν δώσει τα κράτη μέλη της ΕΕ στην Ελλάδα. Κάτι τέτοιο έχει απορριφθεί κατηγορηματικά από την ΕΕ και δη από το Βερολίνο, όμως η έκθεση του ΔΝΤ καταγράφει ποσά που μόνο ίλιγγο μπορούν να προκαλέσουν στους ευρωπαίους.

Αναφέρει συγκεκριμένα:

1. Ότι οι δανειακές ανάγκες της Ελλάδας από τον Οκτώβριο του 2015 μέχρι τον Δεκέμβριο του 2018 και εάν το πρόγραμμα εφαρμοστεί κανονικά φθάνουν τα 52 δισεκατομμύρια ευρώ (ποσό που είναι ουσιαστικά υψηλότερο αφού η έκθεση συντάχθηκε πριν τα capital controls).

2. Τα 36 δισ. από τα 52 είναι η συνεισφορά της ΕΕ στην χρηματοδότηση και τα 16 είναι από το τρέχον πρόγραμμα του ΔΝΤ που τώρα είναι σε arrears.

3. Οι δανειακές ανάγκες της χώρας από τον Ιούνιο του 2015 μέχρι τον Δεκέμβριο του 2018 τώρα που δεν υπάρχει πρόγραμμα της ΕΕ και αυτό του ΔΝΤ βρίσκεται σε καθυστέρηση ξεπερνούν τα 60 δισεκατομμύρια ευρώ!

Το ΔΝΤ λέει ξεκάθαρα ότι η Ευρώπη οφείλει να δώσει περισσότερα χρήματα στην Ελλάδα γνωρίζοντας πολύ καλά ότι οι κυβερνήσεις αδυνατούν να περάσουν από τα κοινοβούλια τους φρέσκο χρήμα για τη χώρα μας.

Προσδιορίζει δε τις δανειακές ανάγκες της χώρας μας, χρησιμοποιώντας τη συμφωνία που βρισκόταν στο τραπέζι πριν διακοπούν οι διαπραγματεύσεις, λέγοντας εν ολίγοις ότι τα χαμηλά πρωτογενή πλεονάσματα και η ελαστικότητα στις μεταρρυθμίσεις πρέπει να αντισταθμιστούν με επιπλέον χρηματοδότηση από την ΕΕ.

Και σαν να μην έφτανε αυτό, η έκθεση προχωράει ένα βήμα πάρα πέρα και αναφέρει ξεκάθαρα ότι ακόμα και εάν βρεθεί η αναγκαία χρηματοδότηση από την ΕΕ, ακόμα και εάν το πρόγραμμα επιστρέψει στην ομαλότητα και εφαρμοστεί πλήρως και στην ώρα του, ακόμα και εάν η ΕΕ δώσει άλλα 20 χρόνια (αντί για δέκα) ως περίοδο χάριτος στα υπάρχοντα δάνεια και τα επιμηκύνει στα 40 χρόνια (αντί για 20), ακόμα και τότε τα ρίσκα για την βιωσιμότητα του χρέους είναι υπαρκτά.

Με άλλα λόγια το ΔΝΤ τινάζει στον αέρα οποιαδήποτε συμφωνία είχε επιτευχθεί μέχρι σήμερα και τραβάει τόσο πολύ το σχοινί που δείχνει ότι επιθυμεί να μην αφήσει κανένα περιθώριο ελιγμών από πλευράς ΕΕ.

Η κόντρα μεταξύ της ΕΕ και του ΔΝΤ ενδέχεται να φανεί αμέσως μόλις έρθει η ώρα να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις Αθήνας - δανειστών με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.

Είναι πλέον πιθανό ότι η Ευρώπη θα κληθεί σύντομα να επιλέξει ανάμεσα στο εάν θα υποστεί κούρεμα του χρέους ή κατ' ελάχιστον αναδιάρθρωση στις λήξεις των δανείων της, με ταυτόχρονη επιβολή πολύ σκληρών και δημοσιονομικών όρων στην Ελλάδα, ώστε να παραμείνει το ΔΝΤ στο πρόγραμμα, ή θα επιλέξει έναν άλλο δρόμο, πιο «ευρωπαϊκό», μέσω αποκλειστικής δανειοδότησης της Ελλάδας, από εδώ και εμπρός, από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης.

Το κλειδί της απόφασης ανήκει στο Βερολίνο. Όμως όποια επιλογή και να αποφασιστεί από τις δύο, θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ίδια την Καγκελάριο Αγγελα Μέρκελ που τόσο καιρό προσπαθούσε να αποφύγει ακριβώς αυτό: Μια απόφαση για το ελληνικό χρέος και περαιτέρω χρηματοδότηση. Η πρώτη αντίδραση από το Βερολίνο ήταν «χλιαρή», με τον εκπρόσωπο της Καγκελαρίας να δηλώνει ότι η βιωσιμότητα μπορεί να εξασφαλιστεί και μέσω μεταρρυθμίσεων.

Η μη επίτευξη συμφωνίας λοιπόν δεν βαραίνει μόνο τη χώρας μας, αλλά αναμένεται να κτυπήσει συντόμως και την πόρτα της ίδιας της Ευρώπης.

Reuters: Η ΕΕ δεν ήθελε να δημοσιοποιηθεί η έρευνα

Τις παραπάνω πληροφορίες έρχεται να επιβεβαιώσει και ρεπορτάζ του MNI αλλά και του Reuters το οποίο υποστηρίζει ότι στις Βρυξέλλες δεν ήθελαν να προχωρήσει το ΔΝΤ στη δημοσιοποίηση της έκθεσης. Το Reuters, επικαλούμενο πηγές με γνώση των γεγονότων, υποστηρίζει ότι σε συνάντηση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΔΝΤ την Τετάρτη, ευρωπαϊκά μέλη του Ταμείου διαφώνησαν με την χρονική στιγμή της δημοσίευσης. Δεν έγινε ψηφοφορία, αλλά οι Ευρωπαίοι ήταν πολύ λιγότεροι και οι ΗΠΑ ήταν υπέρ της δημοσίευσης, σημείωσαν οι πηγές.

«Δεν ήταν μια εύκολη απόφαση» δήλωσε πηγή του ΔΝΤ που συμμετείχε στην συζήτηση για το αν έπρεπε να δημοσιευτεί το έγγραφο. «Δεν ζούμε σε κάποιο γυάλινο πύργο. Αλλά η Ε.Ε. πρέπει να καταλάβει ότι δεν μπορεί να αποφασιστούν όλα με βάση τις δικές της επιθυμίες».

Το Συμβούλιο του Ταμείου εξέτασε όλα τα επιχειρήματα, συμπεριλαμβανομένου του κινδύνου να υπάρξει πολιτική εκμετάλλευση του εγγράφου, αλλά η επικρατέστερη άποψη ήταν πως πρέπει να παρουσιαστούν όλα τα στοιχεία πριν από το δημοψήφισμα. «Τα δεδομένα είναι επίμονα. Δεν πρέπει να κρύψεις τα δεδομένα γιατί μπορούν να γίνουν προϊόν εκμετάλλευσης», υποστήριξαν.

Στις Βρυξέλλες, ο τρόπος που παρουσίασε το ΔΝΤ τα ευρήματα για το ελληνικό χρέος αντιμετωπίστηκε ως παραπλανητικός και συγκεχυμένος.

Διπλωμάτες υποστήριξαν ότι η έκθεση είναι ένα μήνυμα του ΔΝΤ ότι θα συμμετάσχει σε οποιοδήποτε μελλοντικό πρόγραμμα μόνο αν οι Ευρωπαίοι αποδέχονταν ελάφρυνση χρέους.