Σκληρά μηνύματα Τσίπρα στους δανειστές

Αποφασισμένος να μην ενδώσει στις σκληρές απαιτήσεις των δανειστών, όπως αποτυπώθηκαν στο σχέδιο που του παρουσίασε ο Ζαν Κλωντ Γιούνγκερ, αλλά και αισιόδοξος (περισσότερο παρά ποτέ) για την επίτευξη της «αμοιβαίας επωφελούς» συμφωνίας εμφανίστηκε χθες στη Βουλή ο Αλέξης Τσίπρας, κατά την προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση για την πορεία της διαπραγμάτευσης.

Στέλνοντας σαφή μηνύματα τόσο προς το εξωτερικό -κυρίως εκεί- προσπάθησε να εκμαιεύσει την στήριξη των κομμάτων στη βασική διαπραγματευτική γραμμή της κυβέρνησης: το γεγονός ότι απορρίπτει ως βάση συμφωνίας την πρόταση των θεσμών όπως αυτή παρουσιάστηκε πριν από το ραντεβού με τον Ζαν Κλώντ Γιούνκερ.

Ο πρωθυπουργός υπεραμύνθηκε των μέχρι τώρα επιλογών του, πέταξε το «γάντι» στην αντιπολίτευση να πάρει θέση για το κείμενο των θεσμών και έθεσε ως προϋπόθεση για τη συμφωνία του ελληνικού προβλήματος την αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους, ώστε η χώρα να μπορέσει να προσελκύσει επενδυτές και να βγει ξανά στις αγορές.

Χρησιμοποιώντας γενικά χαμηλούς τόνους, αναγνώρισε, στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, συγκεκριμένους συμβιβασμούς της κυβέρνησης σε σχέση με τις προεκλογικές δεσμεύσεις, προσδιόρισε τους άξονες για «μια βιώσιμη και δίκαιη συμφωνία» και άσκησε έντονη κριτική κατά συγκεκριμένων μηχανισμών των πιστωτών που εμποδίζουν την σύγκλιση των δύο πλευρών.

Την ώρα που οι διαβουλεύσεις βρίσκονται στο πιο κρίσιμο σημείο τους, ο πρωθυπουργός δεν προσδιόρισε το χρόνο ολοκλήρωσης των συνομιλιών αρκούμενος να πει ότι «δεν υπάρχει χρονικό όριο στη διαπραγμάτευση. Οριο είναι η επίτευξη μιας συμφωνίας που θα είναι δίκαιη και βιώσιμη».

Η αναφορά αυτή ήδη ερμηνεύεται ως προάγγελος «παράτασης» του προγράμματος, δεδομένου ότι στο λίγο χρόνο που απομένει ως τις 30 Ιουνίου θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο να υπάρξει πλήρης συμφωνία για το θέμα του χρέους που θέτει ο ίδιος ως προαπαιτούμενο αλλά οι εταίροι δεν συμπεριέλαβαν στην πρότασή τους.

Υπό αυτό το πρίσμα βασική επιδίωξη φαίνεται πως είναι η εύρεση φόρμουλας που θα εξασφαλίζει στην χώρα την πληρωμή των υποχρεώσεων του μήνα (με βασικότερη την εξόφληση του ΔΝΤ στις 30 Ιουνίου) την κάλυψη των μεγάλων λήξεων προς την ΕΚΤ το καλοκαίρι αλλά και η εξασφάλιση κάποιας επιπλέον «ρευστότητας» για μερική αποκατάσταση της σημερινής εικόνας ασφυξίας στην αγορά.

Παράλληλα, ο πρωθυπουργός έσπευσε να διαμηνύσει στους εταίρους ότι η ρήξη θα έχει βαριές συνέπειες για όλους. Υπεραμύνθηκε ουσιαστικά της απόφασης να πακετάρει τις δόσεις του ΔΝΤ και σημείωσε με νόημα ότι πλέον «ο χρόνος πια δε λιγοστεύει μόνο για μας. Λιγοστεύει για όλους...».

Η ομιλία του κ. Τσίπρα αναμφίβολα βρήκε ευήκοα ώτα στο εσωτερικό του κόμματός του, σε συνέχεια των σχετικών διαρροών του Μεγάρου Μαξίμου, αλλά και της χθεσινής ανακοίνωσης της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ, σύμφωνα με την οποία η σημερινή κυβέρνηση δεν θα συνεχίσει την πολιτική της κυβέρνησης Σαμαρά.

Τα μηνύματα

Πάντως, τα πιο ηχηρά μηνύματά του, κατά τη χθεσινή συνεδρίαση, είχαν αποδέκτες τους δανειστές:

-Κατ' αρχήν εξασφάλισε κατά κάποιο τρόπο (έστω και αν δεν το δέχθηκε απόλυτα ο Αντώνης Σαμαράς) το «πράσινο φως» και των υπολοίπων κομμάτων ότι η πρόταση των πιστωτών δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αποτελέσει βάση για την τελική συμφωνία. «Μπορώ να συμπεράνω από το σύνολο των τοποθετήσεων ότι ορθώς προχωρούμε στη μη αποδοχή της πρότασης αυτής ως βάση συζήτησης», σημείωσε χαρακτηριστικά, έχοντας ένα επιπλέον χαρτί στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης.

-Είχε προηγηθεί σκληρή κριτική στις «παράλογες και εκβιαστικές» απαιτήσεις των δανειστών και στην «οπισθοχώρηση» σε σχέση με τον κοινό τόπο που είχε βρεθεί στο Brussels Group. «Δεν μπορούσα να φανταστώ ότι οι πολιτικοί και όχι οι τεχνοκράτες δεν μπορούσαν να καταλάβουν ότι μετά από πέντε χρόνια σκληρής λιτότητας δε θα βρισκόταν ούτε ένας βουλευτής που να μπορεί να ψηφίσει κατάργηση του ΕΚΑΣ ή την αύξηση δέκα μονάδων στο ΦΠΑ», σημείωσε.

-Βασική προϋπόθεση για την τελική συμφωνία, διαμήνυσε ο κ. Τσίπρας, είναι η μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων και η ρύθμιση του χρέους. «Η λύση δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς να διευθετηθεί το θέμα τους χρέους. Για να τελεσφορήσει το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων», τόνισε, «απαιτείται να ρυθμιστεί το χρέος, όχι απλά με μια δήλωση σαν αυτή του Eurogroup το Νοέμβριο του 2012».

- Ο πρωθυπουργός πήγε και ένα βήμα παραπέρα στο μπρα ντε φέρ με τους δανειστές στο σκέλος των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Εκανε γνωστό ότι σε διαβούλευση με τον ILO, τον διεθνή οργανισμό εργασίας, η κυβέρνηση θα παρουσιάσει τις επόμενες μέρες την τελική πρόταση, η οποία στη συνέχεια θα έρθει για να ψηφιστεί από το «κυρίαρχο ελληνικό κοινοβούλιο», δείχνοντας αποφασισμένος να προχωρήσει ακόμα και «μονομερώς».

-Εντύπωση προκάλεσε το γεγονός ότι παρά το μπαράζ δηλώσεων κυβερνητικών στελεχών για άμεση προσφυγή στις κάλπες αλλά και την πίεση που ασκήθηκε από τους αρχηγούς (ο Ευάγγελος Βενιζέλος επανειλημμένα αναρωτήθηκε αν υπάρχει δεδηλωμένη στην κυβέρνηση για να ψηφίσει την συμφωνία), ο κ. Τσίπρας δεν αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο εκλογών, εφόσον οι δανειστές επιμείνουν στα αιτήματά τους. Η μόνη έμμεση σχετική αιχμή έγινε στην πρώτη ομιλία του όταν ανέφερε: «Αν δουλεύουν όλοι, τόσο στην Ελλάδα – κυρίως όμως στην Ευρώπη, για να ταπεινώσουν ή να υποτάξουν έναν ολόκληρο λαό, να ξέρουν ότι θα έχουν τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα. Και αυτό δεν είναι απειλή, αλλά απλή διαπίστωση».

Ο Πάνος Καμμένος αντίθετα κλείνοντας την ομιλία του προκάλεσε την αντιπολίτευση: αν πιστεύετε ότι δεν υπάρχει δεδηλωμένη, είπε, καταθέστε πρόταση μομφής ενώ ολοκλήρωσε την ομιλία του με ένα χρησμό: μην πιέζετε για εκλογές γιατί ενίοτε τα αιτήματα γίνονται δεκτά...

Η αντιπολίτευση

Την ίδια ώρα οι αρχηγοί των κομμάτων της αντιπολίτευσης, σε σαφώς πιο υψηλούς τόνους από τον πρωθυπουργό, άσκησαν έντονη κριτική στην κυβέρνηση για την εφαρμοζόμενη πολιτική, συμφώνησαν πάντως ότι η πρόταση των θεσμών δεν μπορεί να αποτελέσει βάση διαπραγμάτευσης.

Ο Αντώνης Σαμαράς κάλεσε τον πρωθυπουργό να μην γίνει ο «μοιραίος άνθρωπος της Ελλάδας», επανέλαβε την ανάγκη συνεννόησης με τρεις όρους που θα πρέπει να δεχθεί ο κ. Τσίπρας, από τον οποίο διαφορετικά ζήτησε να φέρει τη συμφωνία «και θα σας πούμε αν τη στηρίζουμε».

Ο επικεφαλής του Ποταμιού Σταύρος Θεοδωράκης ξεκαθάρισε ότι το κόμμα του θα στηρίξει μια συμφωνία που θα έχει την υπογραφή της κυβέρνησης και των εταίρων, ωστόσο τόνισε ότι δεν δίνει λευκή επιταγή στον πρωθυπουργό τον οποίο στοχοποίησε πιο έντονα από κάθε άλλη φορά.

Στην τελευταία του ίσως ομιλία ως αρχηγός του ΠΑΣΟΚ αφού σε μία εβδομάδα εκλέγεται ο διάδοχός του, ο Ευάγγελος Βενιζέλος εγκάλεσε την κυβέρνηση για την απουσία σχεδίου και έλλειψη στρατηγικής, εκτιμώντας παράλληλα πως το τρίτο μνημόνιο είναι προ των πυλών.

Τέλος, ο γ.γ. του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας και ο γ.γ. της Χρυσής Αυγής Νίκος Μιχαλολιάκος επιτέθηκαν με σφοδρότητα στον πρωθυπουργό και μίλησαν ανοιχτά περί ρήξης με τους πιστωτές.