Φορολογία αυτοκινήτων: Ποιοι χάνουν, ποιοι κερδίζουν από τις αλλαγές

Από χθες, όταν αιφνίδια το υπουργείο Οικονομικών έριξε στο τραπέζι το θέμα των αλλαγών στη φορολογία αυτοκινήτων, έστω και πρόσκαιρα κέρδισε την πρώτη θέση στα δελτία ειδήσεων μετατοπίζοντας ελαφρά το ενδιαφέρον από το θέμα που μονοπωλεί την επικαιρότητα τις τελευταίες εβδομάδες: τις διαπραγματεύσεις για την επικείμενη επιδιωκόμενη συμφωνία στο Brussels Group και τις εσωτερικές αναταράξεις οι οποίες προκαλούνται στη συγκυβέρνηση.

Το υπουργείο Οικονομικών, με τις ανακοινώσεις του προέβαλε το στοιχείο της φορολογικής δικαιοσύνης στην αγορά Ι.Χ. Πράγματι, το σημερινό σύστημα τελών ταξινόμησης κρύβει τεράστιες αδικίες. Είναι εξόφθαλμα παράλογο ένα αυτοκίνητο με τιμή χονδρικής 20.000 ευρώ και 1.600 κυβικά να επιβαρύνεται με τα ίδια τέλη ταξινόμησης σε σχέση με ένα άλλο αυτοκίνητο ιδίων κυβικών, αλλά με τιμή χονδρικής 60.000 ευρώ.

Η λογική λοιπόν είναι σωστή. Τα τέλη ταξινόμησης θα πρέπει να προσδιορίζονται με βάση την τιμή και όχι με βάση τα κυβικά.

Από εκεί και πέρα όμως, όπως επισημαίνουν και παράγοντες της αγοράς, οι σχεδιαζόμενες αλλαγές δεν αποκλείεται να κρύβουν σειρά επιβαρύνσεων για εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες Ι.Χ. Κάποιοι μπορεί να κερδίσουν κάτι κατά την αγορά (φθηνότερα Ι.Χ. θα έχουν ενδεχομένως χαμηλότερα τέλη ταξινόμησης), αλλά ίσως να το χάσουν πολλαπλάσια κατά τη χρήση.

Τα μηδενικά τέλη κυκλοφορίας για τα νέα αυτοκίνητα αντιρρυπαντικής τεχνολογίας σύντομα θα αποτελέσουν παρελθόν, σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς αυτοκινήτων, διότι πολύ απλά το δημόσιο χάνει ολοένα και περισσότερα έσοδα.

Σήμερα 1 στα 4 μοντέλα Ι.Χ. της ελληνικής αγοράς, λόγω ακριβώς των ιδιαίτερα χαμηλών εκπομπών ρύπων, απαλλάσσονται από τα τέλη κυκλοφορίας και γι΄ αυτόν το λόγο βρίσκονται στις πρώτες θέσεις των προτιμήσεων των αγοραστών. Στο καινούργιο Ι.Χ. λοιπόν, το αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, το οποίο σήμερα απαλλάσσεται από τέλη κυκλοφορίας, οι επιβαρύνσεις φαίνεται να είναι προ των πυλών. Αλλιώς τα τέλη κυκλοφορίας -ο λογαριασμός εσόδων για το δημόσιο σε ετήσια βάση- θα βαίνουν διαρκώς μειούμενα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι προ κρίσης, τα ετήσια έσοδα από τέλη κυκλοφορίας είχαν αγγίξει το 1,5 δισ. ευρώ ενώ πλέον έχουν υποχωρήσει στην περιοχή του 1 δισ. ευρώ. Η αιτία δεν είναι μόνο τα ντιζελοκίνητα και τα Ι.Χ. με χαμηλούς ρύπους (υπάρχουν και βενζινοκίνητα τέτοια). Είναι και οι επιβαρύνσεις από τα τέλη χρήσης.

Από το 2009 έως σήμερα περισσότεροι από 770.000 ιδιοκτήτες Ι.Χ. έχουν καταθέσει τις πινακίδες τους, προκειμένου να γλιτώσουν τέλη κυκλοφορίας και φόρο πολυτελούς διαβίωσης.

Στα παλιά, από την άλλη πλευρά, έρχονται επιβαρύνσεις. Το υπουργείο Οικονομικών προανήγγειλε την επιβολή πράσινου τέλους για τα αυτοκίνητα άνω των 20ετών, οι κάτοχοι των οποίων προφανώς τα συντηρούν διότι δεν έχουν τη δυνατότητα να τα αντικαταστήσουν. Περιβαλλοντικά το μέτρο είναι σωστό, κοινωνικά, στη δεδομένη συγκυρία, ενδεχομένως να είναι δυσβάσταχτο.

Τι αλλάζει

Με βάση όσα ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών, προ των πυλών βρίσκονται οι εξής αλλαγές:

1. Κατάργηση του κριτηρίου του κυβισμού των οχημάτων ως βάση της φορολόγησής τους. Αντί γι' αυτό προτείνεται υπολογισμός της φορολογίας στη βάση της λιανικής τιμής (προ φόρων), με προοδευτική αναπροσαρμογή των συντελεστών του τέλους ταξινόμησης. Σήμερα, τα τέλη ταξινόμησης κλιμακώνονται από 5% έως και 50% επί της φορολογητέας αξίας του οχήματος (χονδρική συν έξοδα ασφάλισης συν κόστος μεταφορικών στη χώρα) και συνδέονται με τον κυβισμό. Με το νέο σύστημα, η τιμή θα είναι αυτή η οποία θα προσδιορίζει τα τέλη ταξινόμησης. Το ισοζύγιο επιβαρύνσεων – ελαφρύνσεων είναι αδύνατον να προσδιοριστεί σήμερα καθώς δεν είναι γνωστοί οι νέοι συντελεστές.

2. Θέσπιση αντικινήτρων στην κυκλοφορία παλαιών και ρυπογόνων οχημάτων (π.χ. για οχήματα άνω της 20ετίας) με ένα τέλος περιβάλλοντος.

3. «Αντικατάσταση του συστήματος απόσυρσης από ένα δικαιότερο σύστημα φορολόγησης το οποίο θα επιδοτεί τα οχήματα χαμηλής τιμής αγοράς». Η ανακοίνωση του υπουργείου δείχνει το τέλος της απόσυρσης όχι μόνο για τα ακριβά Ι.Χ. αλλά για όλα. Τα οχήματα χαμηλής τιμής θα επιδοτούνται «μέσα από ένα δικαιότερο σύστημα φορολόγησης».

4. Προσαρμογή των τεκμηρίων διαβίωσης σχετικά με τα αυτοκίνητα. Θεωρητικά, τα τεκμήρια θα καταργούνταν με την ενεργοποίηση του ηλεκτρονικού περιουσιολογίου. Αυτό είχε προαναγγείλει τόσο η προηγούμενη κυβέρνηση όσο και η καινούρια. Όπως προκύπτει από τις ανακοινώσεις, τα τεκμήρια για τα Ι.Χ. απλώς θα αλλάξουν. Οι αλλαγές αυτές θα επηρεάσουν και το φόρο πολυτελούς διαβίωσης ο οποίος ισχύει σήμερα για Ι.Χ. άνω των 1.929 κυβικών και μάλιστα συζητείται ενδεχόμενη αύξησή του στο Brussels Group. Ο φόρος πολυτελούς διαβίωσης είναι επίσης άδικος. Όλα τα αυτοκίνητα 1.929 κυβικών και πάνω δεν είναι ίδια. Άλλα είναι πράγματι πολυτελή, άλλα είναι απλώς... οικογενειακά με σχετικά χαμηλή αξία και καμία σχέση με πολυτελή διαβίωση.

5. Αλλαγή του τρόπου ελέγχου ανασφάλιστων και ανέλεγκτων από ΚΤΕΟ οχημάτων (π.χ. με ηλεκτρονική διασταύρωση των στοιχείων τους). Οι διασταυρώσεις αυτές περιλαμβάνονταν ακόμα και στις μνημονιακές υποχρεώσεις τα προηγούμενα χρόνια και είναι απορίας άξιο γιατί δεν έχουν γίνει ακόμα. Δεν υπάρχει κανένας αντίλογος στην εφαρμογή αυτού του μέτρου.

6. Καταβολή ΦΠΑ, έλεγχος στοιχείων και υπαγωγή στις διατάξεις της σχετικής φορολογίας των μεταχειρισμένων αυτοκινήτων τα οποία προέρχονται από χώρες του εξωτερικού.