ΦΠΑ: Ποιοι κερδίζουν, ποιοι χάνουν από τους νέους συντελεστές

O κύβος ερρίφθη τουλάχιστον για την ελληνική πλευρά. Αν συμφωνήσουν και οι εταίροι, από την 1η Οκτωβρίου οι ισχύοντες συντελεστές ΦΠΑ πάνε περίπατο, όπως και οι εξαιρέσεις, και καθιερώνεται ενιαίος συντελεστής 15%, για όσους πληρώνουν με πλαστικό χρήμα.

Η πρόταση η οποία συζητείται στο Brussels Group, σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών Γ. Βαρουφάκη (την περιέγραψε χθες τα μεσάνυχτα στο Star), προβλέπει την καθιέρωση ενός ενιαίου συντελεστή 15% για όλα, με έναν ακόμα μειωμένο συντελεστή 6,5% μόνο για τρόφιμα, φάρμακα, βιβλία και εφημερίδες.

Οι συντελεστές αυτοί θα ισχύουν μόνο για όσους πληρώνουν με πλαστικό χρήμα, ανεξαρτήτως ύψους συναλλαγής. Το χρήμα σε φυσική μορφή θα φέρνει αυτόματη αύξηση των συγκεκριμένων συντελεστών στο 18% και στο 9,5% αντίστοιχα.

Στο σενάριο αυτό, οι τιμές των τροφίμων μειώνονται σε κάθε περίπτωση όπως και των προϊόντων στα οποία επιβάλλεται σήμερα ο κανονικός συντελεστής 23% (καινούργια ακίνητα, αυτοκίνητα, λογαριασμοί τηλεφώνου), ενώ επιβαρύνσεις σε κάθε περίπτωση προκύπτουν για τις τιμές των ξενοδοχείων. Ο συντελεστής από το 6,5% σήμερα, ανεβαίνει στο 15%. Σε αυτό το ποσοστό θα κινείται, σύμφωνα πάντα με τον Γ. Βαρουφάκη και ο φόρος στους λογαριασμούς της ΔΕΗ ανεξαρτήτως τρόπου πληρωμής, καθώς εκεί δεν υπάρχει φοροδιαφυγή.

Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών, το κίνητρο με τον χαμηλότερο ΦΠΑ θα αφορά τόσο χρεωστικές όσο και πιστωτικές κάρτες, ενώ μάλιστα, όπως ανέφερε, εξετάζεται το ενδεχόμενο φορολόγησης της χρήσης πιστωτικής κάρτας, προκειμένου να χρησιμοποιούνται περισσότερο οι χρεωστικές. Επιπλέον, είπε ότι προωθείται σχέδιο για την αυτόματη παρακράτηση του ΦΠΑ από τις τράπεζες και την άμεση απόδοσή του στο Δημόσιο, ώστε να αυξηθεί η εισπραξιμότητα.

Τι γίνεται με τις εξαιρέσεις

Στο σενάριο που περιέγραψε ο υπουργός, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι εξαιρέσεις οι οποίες ισχύουν σήμερα στον ΦΠΑ καταργούνται μεμιάς.

Οι αλλαγές στον ΦΠΑ θα πρέπει να φέρουν λεφτά στο ταμείο και με αυτό το κριτήριο κάθε μία από τις περίπου δέκα φοροαπαλλαγές, οι οποίες ισχύουν σήμερα και στοιχίζουν 969.732.056 ευρώ, μπαίνουν στη ζυγαριά.

Για να μην κοροϊδευόμαστε, η διαπραγμάτευση δεν αφορά τη φοροαπαλλαγή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια Δικτύων και Πληροφοριών ή την αντίστοιχη των διπλωματικών αποστολών. Το παιχνίδι παίζεται στα νησιά και στον υπερμειωμένο συντελεστή 6,5%, που στοιχίζει αθροιστικά 874 εκατ. ευρώ.

Για τα νησιά, ο υπουργός Οικονομικών ήταν ξεκάθαρος. Καταργούνται οι εκπτώσεις 30% και στους μόνιμους κατοίκους τους (μένει να φανεί αν θα είναι για όλα τα νησιά ή μόνο για τα μη κοσμικά, όπως είναι μάλλον πιο λογικό), κι ακόμα θα επιστρέφεται σε όσους κρατούν τις αποδείξεις η διαφορά (η επιβάρυνση) από τις αλλαγές στους συντελεστές.

Τα στοιχεία με βάση τα οποία έτρεξαν τα διάφορα σενάρια συντελεστών στους κόλπους της κυβέρνησης δείχνουν ότι μία από τις πιο ακριβές εξαιρέσεις είναι αυτή η οποία προβλέπει μείωση 30% στους συντελεστές οι οποίοι επιβάλλονται στα νησιά του Αιγαίου. Κοστίζει σε ετήσια βάση απώλεια εσόδων 346 εκατ. ευρώ. Η κατάργηση της εξαίρεσης απομακρύνει το σενάριο επιβολής φόρου διανυκτέρευσης.

Τα νησιά, μπροστά στον υπερμειωμένο συντελεστή, κοστίζουν φθηνά. Η πλέον ακριβή εξαίρεση αφορά τη «χρέωση» με υπερμειωμένο συντελεστή ΦΠΑ 6,5% σε βιβλία, εφημερίδες, περιοδικά, φάρμακα και εμβόλια για την ιατρική φροντίδα του ανθρώπου, ξενοδοχεία και εισιτήρια θεάτρων. Αν αυτή η λίστα προϊόντων και υπηρεσιών πήγαινε στον κανονικό συντελεστή (σήμερα 23%) τα δημόσια έσοδα θα αυξάνονταν κατά 528 εκατ. ευρώ. Για την ακρίβεια, τόσα χάνονται σε ετήσια βάση από την ύπαρξη του υπερμειωμένου συντελεστή, διότι η εμπειρία έχει δείξει ότι όσα χάνονται από την εξαίρεση δεν σημαίνει πως εισπράττονται κιόλας όταν αυξάνεται ο φόρος.

Αυτό ακριβώς το στοιχείο προκαλεί προβληματισμό για το κατά πόσον θα περάσει τις εξετάσεις των θεσμών το σενάριο του ενιαίου 15% (18% με φυσικό χρήμα) συντελεστή και 6,5% (9,5%) των εξαιρέσεων. Βάζοντας τα τρόφιμα στον χαμηλό συντελεστή - βγάζοντας όμως τα ξενοδοχεία, αναμένεται με ενδιαφέρον το στοιχείο της δημοσιονομικής απόδοσης. Αν το ένα ισοφαρίζει το άλλο και το ζητούμενο είναι η αύξηση των εσόδων, τότε μάλλον οι εταίροι θα ζητήσουν υψηλότερους συντελεστές…

Oι άλλες εξαιρέσεις

Μπορεί οι δύο πιο ακριβές εξαιρέσεις να αφορούν τα νησιά και τον υπερμειωμένο συντελεστή, αν κλείσει όμως το σενάριο του ενιαίου ΦΠΑ, θεωρείται δεδομένο ότι θα φύγουν όλες οι εξαιρέσεις όχι τόσο για λόγους καθαρής απώλειας εσόδων αλλά εξαιτίας του διοικητικού βάρους που προκαλούν στο σύστημα.

Ο κατάλογος του υπουργείου Οικονομικών δείχνει πόσα έσοδα χάνει το Δημόσιο από κάθε εξαίρεση αλλά και ποιες είναι ακριβώς αυτές οι περιβόητες εξαιρέσεις. Συγκεκριμένα, το Δημόσιο χάνει:

•21,7 εκατ. ευρώ από την απαλλαγή των υπηρεσιών των ΕΛΤΑ από ΦΠΑ.

• 17,5 εκατ. ευρώ από την απαλλαγή των πράξεων των εθνικών δικτύων ραδιοφωνίας και τηλεόρασης (εκτός εμπορικών πράξεων).

• 478.151 ευρώ από την απαλλαγή που προβλέπεται για την Τράπεζα του Ευξείνου Πόντου.

• 530.895 ευρώ από την απαλλαγή του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης.

• 283.270 ευρώ από την απαλλαγή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια Δικτύων και Πληροφοριών.

• 4,253 εκατ. ευρώ από τις απαλλαγές που προβλέπονται στο πλαίσιο διεθνών σχέσεων (διπλωματικές αποστολές, διεθνείς οργανισμοί) και επιπλέον 1,717 εκατ. ευρώ από παρόμοιες απαλλαγές «κατά την εισαγωγή στο πλαίσιο διεθνών σχέσεων για διπλωματικές αποστολές και διεθνείς οργανισμούς».

• 46,323 εκατ. ευρώ από την απαλλαγή από ΦΠΑ κατά την εισαγωγή για προϊόντα του Δημοσίου και των ΟΤΑ.

• 226.558 ευρώ από την απαλλαγή κατά την εισαγωγή πολιτιστικών συνεδρίων, εκδηλώσεων και εκθέσεων.

• Κάτι παραπάνω από 1 εκατ. ευρώ από «ειδικές προσωπικές απαλλαγές», κατά την εισαγωγή πάντα, αλλά και για εισαγόμενα είδη πρώτης ανάγκης, για την πραγματοποίηση φιλανθρωπικών και κοινωφελών σκοπών, μαζί με την απαλλαγή κατά την εισαγωγή για επενδυτικό χρυσό.