Ποιοι και γιατί εκτροχιάζουν τη διαπραγμάτευση

Σε παιχνίδι για γερά νεύρα εξελίσσεται η διαπραγμάτευση μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των δανειστών, που έχουν πλέον ξεκάθαρα χωριστεί σε δύο στρατόπεδα. Το παιχνίδι είναι πλέον πολιτικό -όπως άλλωστε δήλωσε κι ο ίδιος ο πρωθυπουργός- καθώς μετά και το τελευταίο Eurogroup διαφάνηκε ότι ο σκληρός πυρήνας δεν ενδιαφέρεται για την πορεία των συνομιλιών, αλλά για το πώς και πότε θα γίνει ένα επεισόδιο default, ώστε η κυβέρνηση είτε να υποχρεωθεί σε άτακτη υποχώρηση και να συμφωνήσει σε ό,τι της σερβίρουν ως πακέτο λύσης είτε να προκηρύξει εκλογές.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Euro2day.gr, το αξιοπερίεργο είναι ότι τα δύο στρατόπεδα δεν είναι ξεκάθαρα. Δηλαδή, παράγοντες της Κομισιόν, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ μπορεί να ανήκουν στο γκρουπ που σπρώχνει τη λύση και άλλοι στο γκρουπ που ήδη επεξεργάζεται τις συνέπειες του default. Η εξέλιξη αυτή περιπλέκει ακόμα περισσότερο τα πράγματα, με αποτέλεσμα κανείς -ακόμα και κορυφαίοι αξιωματούχοι- να μην μπορεί να πει με σαφήνεια πού θα γείρει η πλάστιγγα.

Όπως είχε αποκαλύψει το Euro2day.gr, το θρίλερ ξεκίνησε από την προηγούμενη εβδομάδα όταν ο Αλέξης Τσίπρας ενημέρωσε την Κομισιόν ότι δεν υπήρχαν διαθέσιμα να πληρωθεί η δόση του ΔΝΤ. Μέχρι και την τελευταία στιγμή, ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ήταν σε συνεννόηση με τον πρόεδρο της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι και αυτός με τον διοικητή της ΤτΕ Γιάννη Στουρνάρα για να βρεθεί η λύση.

Παρ' όσα ακούγονται τις τελευταίες μέρες για τον διοικητή της ΤτΕ, ο ίδιος ήταν σε συχνή επικοινωνία με κυβερνητικά στελέχη, ενώ, όπως μαθαίνουμε από στέλεχος της ΕΚΤ, ο κ. Στουρνάρας υπερασπίζεται την κυβερνητική γραμμή εντός του Συμβουλίου των Κεντρικών Τραπεζιτών.

Σύμφωνα με διασταυρωμένες πηγές του Euro2day.gr, τη Δευτέρα το πρωί, πριν από τη συνεδρίαση του Eurogroup, ο Γιούνκερ και ο Ντράγκι είχαν κλειστή διμερή συνάντηση στην οποία συζητήθηκε το μέλλον της Ελλάδας.

Εκεί όπως μαθαίνουμε, ο πρόεδρος της ΕΚΤ συντάχθηκε με την άποψη ότι ένα default πρέπει να αποφευχθεί και άφησε να εννοηθεί ότι τόσο ο ίδιος, όσο και το Εκτελεστικό Μέλος του Δ.Σ. της ΕΚΤ, Μπενουά Κερέ, πιστεύουν ότι πρέπει να ακολουθηθεί η συμβιβαστική λύση που προτείνει η Κομισιόν, δηλαδή συμφωνία step by step, υιοθέτηση και ρευστότητα τμηματικά.

Από την άλλη, μεγαλώνει το γκρουπ των κεντρικών τραπεζιτών που θέλουν αύξηση του κουρέματος στις 20 Μαΐου και εάν υπάρξει η απαιτούμενη πλειοψηφία δύσκολα ο κ. Ντράγκι θα καταφέρει να πείσει ότι για πολιτικούς λόγους η ΕΚΤ πρέπει να περιμένει ακόμα λίγο.

Η διμερής συνάντηση έγινε ύστερα τετραμερής καθώς προστέθηκαν ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ και ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ. Επισήμως οι τέσσερις συζήτησαν για το four presidents report που ετοιμάζουν για τη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου. Ανεπισήμως συζητήθηκε ξανά και η Ελλάδα. Ενώ ο κ. Τουσκ παρέμεινε αμέτοχος, διαφάνηκε ότι ο κ. Ντάισελμπλουμ άρχισε να συντάσσεται με τη μετριοπαθή στάση της Κομισιόν, όπως άλλωστε δήλωσε και στη συνέντευξη τύπου τη Δευτέρα το βράδυ.

Αμέσως μετά, ο μηχανισμός του Πολ Τόμσεν -που ήταν παρών στην συνεδρίαση του Eurogroup αλλά και στη συνέντευξη τύπου με το κ. Γκογιάλ(!)- και του Β. Σόιμπλε άρχισε να αποδομεί όχι μόνο το κοινό ανακοινωθέν, αλλά και τη γραμμή για συμφωνία step by step συνδεδεμένη με μερική ρευστότητα.

Οι δύο γραμμές έχουν πλέον δείξει ξεκάθαρα τις προθέσεις τους με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η πρόβλεψη για το τι θα γίνει στο τέλος Μαΐου.

Τι συμφώνησαν Τσίπρας - Γιούνκερ

Στις μακρές τηλεφωνικές επαφές που είχε ο Έλληνας πρωθυπουργός με τον πρόεδρο της Κομισιόν τις τελευταίες μέρες, υπήρξε σύγκλιση απόψεων ακόμα και για το θέμα της συλλογικής σύμβασης, με τον κ. Γιούνκερ να βρίσκει μια φόρμουλα εφαρμογής του στο δεύτερο εξάμηνο (μαζί με άλλες αποφάσεις της κυβέρνησης).

Για τον ίδιο, το θέμα θεωρείται... σχιζοφρενικό καθώς, όπως μας μετέφερε συνεργάτης του «δεν είναι δυνατόν η Κομισιόν να πιέζει τις χώρες της Ε.Ε. για την έναρξη διαλόγου με τους κοινωνικούς εταίρους και στην Ελλάδα να το απαγορεύει».

Βρέθηκε όπως μαθαίνουμε και η χρυσή τομή για το ασφαλιστικό -ποια μέτρα τώρα και ποια μετά- καθώς και για τον ΦΠΑ που φαίνεται να κλείνει κοντά στο 17%. Παράλληλα, το αναλυτικό πλάνο που παρουσίασε ο πρωθυπουργός για τις ιδιωτικοποιήσεις βρίσκει σύμφωνο τον κ. Γιούνκερ.

Όπως έχουμε γράψει, υπέρ μιας λύσης φέρονται να είναι και η καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ και ο Γάλλος Πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ.

Κατά τους μετριοπαθείς κύκλους της Ε.Ε., η κυβέρνηση έχει ήδη υποχωρήσει σε πολλά σημεία, και πιο ακανθώδες παραμένει το δημοσιονομικό και το εάν θα απαιτηθούν τώρα νέα μέτρα ή τον Σεπτέμβριο, με την κατάρτιση του προϋπολογισμού του 2016 και την αναθεώρηση του 2015.

Οι κ. Τόμσεν και Σόιμπλε όμως όχι μόνο έχουν πατήσει στο θέμα του ασφαλιστικού και του δημοσιονομικού, αλλά επιπλέον θεωρούν ότι η Ελλάδα θα μπει σε κατάσταση default στο τέλος Μαΐου αφού δύσκολα -κατ' αυτούς- θα καταφέρει να μαζέψει χρήματα για τους μισθούς και τις συντάξεις. Ακόμα και τότε να μαζευτεί το ποσό, μετά είναι game over για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ όπως ακούστηκε να λέει ο κ. Τόμσεν σε δημοσιογράφο μετά το τέλος της συνέντευξης τύπου του Eurogroup.

Ο αξιωματούχος του ΔΝΤ πάντως επιμένει στη γραμμή του κουρέματος του χρέους καθώς γνωρίζει ότι κάτι τέτοιο απορρίπτεται από την Ευρώπη.

Κορυφαίος παράγοντας της Ε.Ε. χαρακτήρισε τον Π. Τόμσεν εμμονικό με την Ελλάδα, ενώ, όπως έχουμε ήδη γράψει, αρκετοί στο ΔΝΤ θεωρούν ότι είναι ο λάθος άνθρωπος για να διαχειριστεί το θέμα των διαπραγματεύσεων.

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι ορισμένοι αξιωματούχοι φθάνουν στα όρια του ρεβανσισμού και ακούγεται ότι το σχέδιο που εκπονεί η σκληροπυρηνική πλευρά, και αναμένεται να παρουσιαστεί τον Ιούνιο εάν μέχρι τότε δεν υπάρξει συμφωνία, θα είναι τόσο σκληρό που δύσκολα θα το δεχόταν οποιαδήποτε κυβέρνηση.

Τα σενάρια που βλέπουν τη δημοσιότητα για σχεδιασμούς παράλληλου νομίσματος, κάθε άλλο παρά παρατραβηγμένα είναι.

Τόσο ο ESM όσο και το ΔΝΤ και η ΕΚΤ έχουν εκπονήσει τέτοια σχέδια όμως το κλειδί βρίσκεται αλλού: εάν για παράδειγμα η Αθήνα δεν αποπληρώσει την επόμενη δόση του ΔΝΤ, δεν είναι αυτόματα χώρα σε default. Νομικά χρειάζεται ένας περίπου μήνας. Μένει στη διακριτική ευχέρεια των άλλων δανειστών, του ESM και της ΕΚΤ, εάν θα ζητήσουν την πρόωρη αποπληρωμή των δανείων τους ή θα δώσουν στη χώρα τον μήνα χάριτος.

Μένει να δούμε ποια πλευρά θα καταφέρει τελικά να επιβάλει τη γνώμη της καθώς το παιχνίδι έχει πλέον φύγει από τα χέρια της Αθήνας.

Υπό αυτές πάντως τις συνθήκες, μάλλον δεν είναι τυχαίο ότι χθες κυκλοφόρησε ένα περίεργο non paper από την κυβέρνηση στο οποίο αναφέρει ότι «κάποιοι έχουν σχέδιο να διαιρέσουν την Ευρώπη. Είναι μια στρατηγική απόφαση για την Ευρώπη που δεν έχει να κάνει με την οικονομική βιωσιμότητα των χωρών-μελών, αλλά με το όραμα για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

«Ευτυχώς στον αντίποδα οι δυνάμεις που αντιστρατεύονται τα σχέδια διάσπασης δεν είναι μειοψηφικές», καταλήγει.