Ασφαλιστικό: Οι πρόωρες συντάξεις κρίνουν τη συμφωνία

Τρόπους ώστε η κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων να τεθεί εντός της κόκκινης γραμμής που χαράσσει η ελληνική κυβέρνηση αναζητά το Μαξίμου, καθώς εκτιμάται ότι πρόκειται για ένα από τα λίγα θέματα της «ασφαλιστικής ατζέντας» στα οποία διαφαίνονται σημάδια προόδου στις διαπραγματεύσεις.

Τα υπόλοιπα, με αιχμή τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος, παραμένουν σημεία τριβής μεταξύ των δύο πλευρών, ενώ μόνιμη διαφωνία καταγράφεται στα εργασιακά.

Τα καυτά θέματα του ασφαλιστικού

1. Πρόωρες συνταξιοδοτήσεις. Οι θεσμοί ζητούν την κατάργηση των ενδιάμεσων ορίων, ώστε σύντομα, από το 2015, να κλείσει κάθε πόρτα εξόδου για συνταξιοδότηση πριν από τα 62 για μειωμένη και τα 67 για πλήρη. Το υπουργείο Εργασίας δηλώνει σε όλους τους τόνους ότι θα σεβαστεί θεμελιωμένα αλλά και ώριμα δικαιώματα.

Μάλιστα, στις Βρυξέλλες, οι εκπρόσωποι του υπουργείου Εργασίας που συμμετείχαν στο Brussels Group κατέθεσαν αποφάσεις δικαστηρίων που έκριναν αντισυνταγματικές τις διατάξεις που καταργούσαν θεμελιωμένα ασφαλιστικά δικαιώματα, και μάλιστα όχι μόνο ελληνικών δικαστηρίων αλλά και άλλων ευρωπαϊκών.

Στο τραπέζι των συζητήσεων έχει πέσει η πρόταση για αυξήσεις ορίων ηλικίας από το 2020 έως το 2025. Οι δανειστές ζητούν τουλάχιστον από το 2016 – 2017.

Στο κάδρο μπαίνουν ασφαλισμένοι, οι οποίοι κάνοντας χρήση των διατάξεων που ισχύουν, μπορούν να συνταξιοδοτηθούν πριν από τη συμπλήρωση του 62ου έτους ηλικίας. Πρόκειται για περίπου 250.000 άτομα.

Από το πού θα μπει τελικά η κόκκινη κυβερνητική γραμμή θα εξαρτηθεί και ο τελικός αριθμός αυτών που θα δουν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησής τους να αυξάνοντα σταδιακά. Οι αλλαγές αφορούν όσους κατοχύρωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2012, καθώς από το 2013 ισχύουν ήδη αυξημένα όρια ηλικίας.

Τα θεμελιωμένα δικαιώματα φαίνεται πως τη γλιτώνουν. Έτσι, από τους 250.000 ασφαλισμένους, οι περίπου 150.000 βγαίνουν από το κάδρο. Το... παιχνίδι θα παιχτεί με τους υπόλοιπους 100.000, οι οποίοι έχουν τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης και αναμένουν να πιάσουν τα όρια ηλικίας.

Μεταξύ των ομάδων που βρίσκονται στη ζώνη κινδύνου είναι:

* Παλαιοί ασφαλισμένοι (προ του 1983) στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα αποχωρούν με 35ετία ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας.

* ειδικά στο δημόσιο οι έγγαμες γυναίκες μπορούν να αποχωρήσουν με 24 έτη και 6 μήνες ασφάλισης, ασφαλισμένοι με 35ετία μέχρι το τέλος του 2012, δημόσιοι υπάλληλοι με 25ετία μέχρι το τέλος του 2012,

* γυναίκες στο ΙΚΑ με συμπληρωμένα 10.000 ένσημα μέχρι το τέλος του 2012, γυναίκες στο ΙΚΑ με 4.500 ημέρες ασφάλισης και συμπληρωμένο το 55ο έτος μέχρι το τέλος του 2010 έχουν κατοχυρώσει δικαίωμα για μειωμένη σύνταξη,

* μητέρες που μέχρι το τέλος του 2012 είχαν 25ετία και ανήλικο τέκνο στο δημόσιο ή στα ειδικά ταμεία,

* άντρες που τη διετία 2011– 2012 είχαν 25ετία και ανήλικο τέκνο στο δημόσιο αποχωρούν με μειωμένη όρια,

* μητέρες που μέχρι το τέλος του 2012 είχαν 5.500 ημέρες ασφάλισης και ανήλικο στο ΙΚΑ, ασφαλισμένες στον φορέα Νομικών που μέχρι το τέλος του 2010 είχαν ανήλικο τέκνο και τα κατά περίπτωση απαιτούμενα έτη ασφάλισης και

* τρίτεκνες μητέρες στο δημόσιο και στα ειδικά ταμεία με 20ετία μέχρι το τέλος του 2010 αποχωρούν χωρίς όριο.

2. Αύξηση των απαιτούμενων ημερών ασφάλισης από 4.500 σε 5.500. Οι θεσμοί επιμένουν, το υπουργείο δεν το συζητάει. Η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Εργασίας είχε συμφωνήσει στη ρύθμιση, γεγονός το οποίο επισημαίνουν οι εκπρόσωποι των θεσμών.

3. Ρήτρα μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές. Πρόκειται ίσως για το μεγαλύτερο αγκάθι στη διαπραγμάτευση, καθώς οι δανειστές επιμένουν να εφαρμοστεί, ενώ η ελληνική πλευρά ξεκαθαρίζει ότι θα την καταργήσει γιατί οδηγεί σε συνεχείς περικοπές. Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, οι συντάξεις δεν θα μειωθούν. Γεγονός που δείχνει ότι δεν προτίθεται (τουλάχιστον εύκολα) να υποχωρήσει.

4. Μείωση υψηλών επικουρικών. Η πρόταση υπάρχει, χωρίς ιδιαίτερη δημοσιονομική αξία. Η ελληνική πλευρά επιμένει ότι δεν θα υπάρξουν υψηλές επικουρικές συντάξεις.

5. Εφαρμογή του νέου τρόπου υπολογισμού των κύριων συντάξεων. Το υπουργείο έχει παγώσει τον νόμο 3863. Οι δανειστές ζητούν την εφαρμογή και την τροποποίησή του, προκειμένου να υπάρξει μεγαλύτερη μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης.

6. Σύνδεση εισφορών - παροχών και ρήτρα μηδενικού ελλείμματος και στις κύριες συντάξεις. Η ελληνική πλευρά δεν συζητάει τέτοιες ρυθμίσεις που οδηγούν σε χαμηλές συντάξεις. Είναι ενδεικτικό ότι σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα Κοινωνικών Ασφαλίσεων Γιώργο Ρωμανιά, σε δύο με τρία χρόνια εάν εφαρμοστούν οι συγκεκριμένες αλλαγές, οι κύριες συντάξεις θα μειωθούν στα 300 ευρώ!

7. Πλαφόν στο άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων. Δεν το συζητάει η ελληνική πλευρά. Αντίστοιχη διάταξη νόμου του 2012 αναμένεται να κριθεί αντισυνταγματική από το ΣτΕ.

8. Καταβολή 13ης σύνταξης. Οι θεσμοί δεν το συζητούν. Αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο καταβολής «επιδόματος», με εισοδηματικά κριτήρια, σε πολύ χαμηλές συντάξεις. Δεν αποκλείεται το επίδομα αυτό να δοθεί τα Χριστούγεννα.

9. Νέες πηγές χρηματοδότησης. Η Ελλάδα επεξεργάζεται ολοκληρωμένο σχέδιο για τον «κουμπαρά» των ταμείων.

10. Ενοποιήσεις ταμείων. Υπάρχει συμφωνία για διοικητικές συγχωνεύσεις, όχι όμως και για ενιαίους όρους - παροχές.

Στα εργασιακά, οι εκπρόσωποι των θεσμών επιμένουν στην απόσυρση του σχεδίου νόμου για την επαναφορά του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ και τις συλλογικές συμβάσεις, ενώ γενικότερα η απόσταση που χωρίζει τις δύο πλευρές στα εργασιακά είναι μεγάλη.

Ο υπουργός Εργασίας Πάνος Σκουρλέτης, πάντως, επιμένει ότι το νομοσχέδιο έχει πάρει το δρόμο του και θα κατατεθεί στη Βουλή.