Economist για ΣΥΡΙΖΑ: Oλα αντίθετα από τις υποσχέσεις

Αν η Ευρωπαϊκή Ένωση υπήρξε ποτέ ένα μεγάλο σχέδιο για τη συμφιλίωση των λαών της ηπείρου, κάτι δεν έχει πάει καλά τελευταία. Όπως γράφει σήμερα το περιοδικό Economist, oι... συμφιλιωμένοι Ευρωπαίοι με το ζόρι μιλούν ο ένας στον άλλον. «Καλωσορίζω το μίσος τους» διαμήνυε ο Γ. Βαρουφάκης μετά το τελευταίο Eurogroup στη Λετονία. «Ζούνε στη χώρα των ονείρων», έλεγε ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος.

Αλλά ίσως θα ήταν αφελές να περιμένουμε κάτι καλύτερο. Κάποιοι από αυτούς που είναι τώρα στην κυβέρνηση της Ελλάδας συζητούσαν μερικά χρόνια πριν τις αντιφάσεις του καπιταλισμού με τσιγάρο και καφέ. Λίγοι είχαν εμπειρία στο να διοικήσουν οτιδήποτε, πόσο μάλλον να κυβερνήσουν μια χώρα. Οι επαφές τους στην Ευρώπη ήταν περιορισμένες και το κόμμα τους έπαιρνε το πολύ 3-4% στις εκλογές. Όμως ο κ. Τσίπρας τελικά κέρδισε την εξουσία, υποσχόμενος στους Έλληνες ότι θα σκίσει τα μνημόνια, θα αποκαταστήσει την ελληνική αξιοπρέπεια και θα κρατήσει στο ευρώ την Ελλάδα (όπως επιθυμούν οι περισσότεροι Έλληνες). Η Ελλάδα θα μπορούσε, oνειρεύονταν διάφοροι υπουργοί, να αλλάξει τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάνοντάς το μάλιστα «για χάρη όλης της Ευρώπης».

Τρεις μήνες μετά και οι δύο πρώτες από αυτές τις υποσχέσεις έχουν γίνει κουρέλια, η τρίτη κλυδωνίζεται όλο και περισσότερο και η τέταρτη είναι πια ένα κακό αστείο. Δεν πέρασε ένας μήνας από τις εκλογές, και η Ελλάδα είχε συμφωνήσει να επεκτείνει το υπάρχον πακέτο μέχρι το τέλος Ιουνίου, προκειμένου να εξασφαλίσει 7,2 δισ. που είχαν μείνει στα αζήτητα. Η τραχιά προσέγγιση του κ. Τσίπρα και του κ. Βαρουφάκη μπορεί να ευχαριστούσε κάποιους στο εσωτερικό, όμως εκτός συνόρων δεν απέφερε τίποτε άλλο εκτός από δυσπιστία και περιφρόνηση.

Τώρα, οι όροι για τα επόμενα δάνεια προς την Ελλάδα θα γίνουν όλο και πιο δυσβάσταχτοι. Επιπλέον, οι αρχιτέκτονες των πακέτων βοηθείας, που έκαναν λάθος με το να επιβάλουν προγράμματα λιτότητας σε υφεσιακές συνθήκες, είναι πιο ασφαλείς στις θέσεις τους από ποτέ. «Ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε μεγάλη ζημιά σε όλους εμάς που προσπαθούσαμε να αλλάξουμε τη συζήτηση στην Ευρώπη», ανέφερε ο Λουκάς Τσούκαλης, πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ, ενός ελληνικού think tank.

To Grexit ακόμα και τώρα δεν είναι πολύ πιθανό. Ωστόσο, λίγο ξαφνιάζει το γεγονός ότι υπάρχουν άνθρωποι που προετοιμάζονται γι' αυτό. Το ελληνικό κράτος έχει να λάβει χρήματα από τα προγράμματα διάσωσης από τον Αύγουστο του 2014, η κυβέρνηση λεηλάτησε τα αποθέματα των Ο.Τ.Α. και καθυστερεί πληρωμές σε προμηθευτές της για να μη βυθιστεί στο δημοσιονομικό χάος. Πολλοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι αυτό είναι αδύνατον να τραβήξει πολύ πέρα από το Μάιο. Κι αυτό γιατί μετά από λίγο καιρό η Ελλάδα έχει να αποπληρώσει τεράστια ποσά στην ΕΚΤ, για τα οποία θα χρειαστεί και τρίτο πακέτο.

Το γεγονός ότι η κατάσταση γίνεται όλο και πιο επείγουσα βοηθά στο μεταξύ η διαπραγμάτευση να διεξαχθεί με πολύ μεγαλύτερη αυτοσυγκέντρωση. Το μάγκικο στιλ του κ. Βαρουφάκη, που εξόργισε τους υπόλοιπους υπουργούς Οικονομικών οδήγησε στον παραγκωνισμό του από τις διαβουλεύσεις και οι συνομιλίες στις Βρυξέλλες γίνονται με συγκεκριμένα στοιχεία. Κάποιοι ελπίζουν σε μια σύντομη συμφωνία. Ωστόσο, ο ΣΥΡΙΖΑ επιμένει ότι δε θα περάσει τις δύο κόκκινες γραμμές του: τις μειώσεις στις συντάξεις και τις ομαδικές απολύσεις (στο τελευταίο ζήτημα έχει μάλιστα κάποιο δίκιο).

Έτσι ο Τσίπρας έχει δύο επιλογές: είτε να καθυστερήσει μία πληρωμή στο ΔΝΤ για να κερδίσει χρόνο, είτε να κάνει κωλοτούμπα, συγκατανεύοντας σε κάποιες από τις απαιτήσεις των δανειστών για χάρη της συμμετοχής της Ελλάδας στο ευρώ. 

Όμως, στο μεταξύ, μαζί με τα προβλήματα που έχει προκαλέσει η καθυστέρηση στις διαπραγματεύσεις, εμφανίζονται και νέα: Οι ελπίδες ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα ανατρέψει χρόνιες παθογένειες του ελληνικού κράτους αρχίζουν και εξανεμίζονται. Η κυβέρνηση έχει αποτύχει να παροπλίσει τους ολιγάρχες της χώρας και μάλιστα ανατρέπει μερικές από τις πολύτιμες μεταρρυθμίσεις των τελευταίων χρόνων.

Η παλιά ελληνική αρρώστια, το πελατειακό σύστημα, παραμένει ακμαία όπως πάντα. Το Ποτάμι, ένα φιλελεύθερο κόμμα, ανακάλυψε μάλιστα ότι 11 από τους 13 περιφερειακούς διευθυντές εκπαίδευσης που ορίστηκαν από την κυβέρνηση ήταν μέλη του ΣΥΡΙΖΑ κι οι άλλοι 2 από τους ΑΝΕΛ.

Έτσι, σχεδόν σε κάθε τομέα, ο ΣΥΡΙΖΑ έφερε τα αντίθετα από αυτά που υποσχέθηκε. Στις πρώτες της 100 μέρες η κυβέρνηση έχει αποτύχει οικτρά. Η ανάπτυξη που υποσχέθηκε έχει γίνει επιστροφή στην ύφεση. Η αλλαγή στην ευρωπαϊκή πολιτική λιτότητας έγινε ενδυνάμωση της ρητορικής των περιοριστικών πολιτικών σε βαθμό που ούτε τα γερμανικά γεράκια δε θα τολμούσαν να φανταστούν! Κι η πελατειακή πολιτική που θα εγκατέλειπε δείχνει τελικά να προσβάλει και τον ίδιο.